Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Aflatoxine
Aflatoxine is een mycotoxine: een natuurlijk voorkomende gifstof, gemaakt door schimmels.
Minstens 20 stoffen behoren tot de groep van aflatoxinen. Aflatoxine B1 wordt daarvan als de gevaarlijkste voor de mens beschouwd. Behalve aflatoxine B1 zijn de toxinen B2, G1 en G2 en de derivaten M1 en M2, die in melk voorkomen, van groter belang.
Aflatoxinen werden voor het eerst ontdekt in 1960 in de schimmel Aspergillus flavus. De naam is hier ook van afgeleid (A-fla-toxine). Aflatoxinen kunnen ook worden gevormd door andere soorten van het geslacht Aspergillus, zoals Aspergillus parasiticus, Aspergillus tamarii, Aspergillus nomius en andere.
Giftige werking
Aflatoxinen hebben een acute hepatotoxische werking (leverdystrofie) bij concentraties van ongeveer 10 µg/kg lichaamsgewicht, maar hebben zelfs bij lagere concentraties al een carcinogene werking bij op zoogdieren, vogels en vissen, vooral bij herhaalde inname. De dodelijke dosis aflatoxine B1 bij volwassenen is 1 tot 10 mg/kg lichaamsgewicht bij orale inname. In dierproeven met ratten (letale dosis 7,2 mg/kg lichaamsgewicht) werd de carcinogeniteit van een dagelijkse dosis van 10 µg/kg lichaamsgewicht duidelijk aangetoond. Aflatoxine B1 is dus een van de krachtigste carcinogene verbindingen.
Aflatoxinen zijn kankerverwekkend omdat ze na de opname in hepatocyten (fase I van de biotransformatie) oxidatief worden omgezet in een zeer reactief epoxide. Hoewel het epoxide kan worden opgelost als een glutathion-S-conjugaat (fase II van de biotransformatie) en vervolgens kan worden uitgescheiden door overeenkomstige transportsystemen (MRP2-transporter, ATP-afhankelijk) (fase III van de biotransformatie), kan het epoxide ook de celkern binnendringen, adducten vormen met het dna en zo mutaties of tumoren veroorzaken.
Bij orale inname van aflatoxinen komt neoplasie vooral voor in de lever en de maag. Aangezien schimmelsporen ook aflatoxinen bevatten, kan het inademen ervan bij het werken met producten die aflatoxinen bevatten, leiden tot longkanker. Daarom zijn sinds 1976 maximumgehalten vastgesteld voor aflatoxinen in bepaalde levensmiddelen.
Aflatoxine komt in het bloed terecht en wordt via de placenta doorgegeven aan een ongeboren kind, dat hierdoor gevoeliger kan worden voor leverschade en kanker.
Aflatoxinen zijn thermostabiel: zij worden niet afgebroken door verhitting (koken, frituren, enz.).
Analyse
Als betrouwbare methoden om de aanwezigheid van aflatoxine in levensmiddelen en andere complexe testmaterialen vast te stellen en de hoeveelheid te bepalen, gebruikt men chromatografische methoden met fluorescentiedetectie of high-performance liquid chromatography (HPLC) samen met massaspectrometrie (MS). Resultaten van zogenaamde snelle tests moeten altijd worden gecontroleerd met HPLC/MS-methoden om verkeerde interpretaties met aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid of de economie te voorkomen. Om de kwaliteit van de gebruikte analysemethoden te waarborgen kunnen referentiestandaarden worden gebruikt.
Veiligheidsreglementering
In de Europese verordening en het Warenwetbesluit Verontreiniging van levensmiddelen zijn maximumgehalten vastgesteld voor aflatoxinen in levensmiddelen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van de normen. De strengste normen gelden voor voeding voor zuigelingen en jonge kinderen.
Er is ook een toelaatbare dagelijkse inname (TDI) vastgesteld. Deze geeft aan hoeveel men dagelijks van een stof mag binnenkrijgen zonder dat dit schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •