Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
GO! Next het atheneum (K.A.1 Hasselt)
Het Koninklijk Atheneum is de eerste middelbare school in de provincie Limburg geopend in 1844. De school is echter ook de eerste UNESCO-school van Limburg.
| Gegevens |
|---|
|
Geschiedenis in vogelvlucht van de "atheneumsite"
De historische bakermat van de school, een vesteging der Kapucijnenorde.
De kapucijnen komen zich op 6 maart 1616 vestigen in Hasselt, zij namen hun intrek in een voorlopig woonhuis. Deze accommodatie beantwoordde echter niet aan de verwachtingen van deze paters. Daarom verlieten ze de stad, maar in 1619 keerden zij terug en betrokken een “passender” huisvesting, die hun ter beschikking werd gesteld door Agnes van Wolfart. Daarbij schonk deze edelvrouw ook zes percelen grond van haar eigendom op het “Inghelandt”, een armere wijk, waar de paters begonnen met de bouw van hun klooster. Die gronden komen vandaag ongeveer overeen met de gronden van het atheneum, Het Stadsmus en het Clarenhof. De vesteging van de kapucijnen in het kader van de contrareformatie en op vraag van Luiks aartsdiaken Bocholtz, die verklaarde dat de kapucijnen zich voorgenomen hebben bij te dragen aan het verkondigen van de christelijke leer, in Hasselt, op de plaats van de huidige atheneumcampus, in de 17e eeuw, was geen evidentie, ze kwamen ongevraagd en ongewenst. Het Hasseltse stadsbestuur reageerden weinig enthousiast op deze komst, wegens de precaire toestand van de stadskas en uit vrees dat hun aanwezigheid zware financiële extra-lasten zou meebrengen in deze economische reeds belaste tijdens. Slechts op een bevelschrift van prins-bisschop Ferdinand van Beieren d.d. 17 februari 1616, die optrad als graaf van Loon, ontving de stad deze kloosterlingen binnen haar muren. De burgerij leeft niet bepaald in weelde, het armen neemt nog steeds toe, de bevolking gaat gebukt onder zware belastingen en de stadskas kent slechts inkomsten. De praters dienden dan ook zelf te voorzien in eigen onderhoud en levensbehoeften. Zij konden ook niet rekenen op overheidssteun en zouden enkel aalmoezen ontvangen, voor zover ze deze spontaan werden geschonken. Op 17 september 1623 werd een kerkje gebouwd, in de loop der jaren zullen er kleine aanpassingen gebeuren aan de kerk, de gebouwen en de omgeving. Later, via legaten van edelen en door de vrijgevigheid van talrijke prebenden konden de paters zich beter gaan organiseren en hun autonomie behouden.
Het begin van het einde: de Verlichting en de nasleep van de Franse Revolutie
Door de komst van de verlichting en de Franse Revolutie, kwam het tot rust gekomen kloosterleven in Hasselt terug in gevaar. Inmiddels waren ook de nieuwe ideeën van het filosofisme tot onze gewesten doorgedrongen. De daaraan gekoppelde veranderingen van Oostenrijks keizer Jozef II kenden een weerslag op d bestuurlijke organisatie van sommige kloosterorden. Deze “verlichte” despoot, die de leerschool had geslopen bij Voltaire en Rousseau, drukte met strekte hand het staatsgezag door op de Kerk en de kloosters. Door het uitbreken van de Franse Revolutie werd de wereld ten gronde gewijzigd. Wanneer de Franse Republiek op 13 januari 1789 de gebouwen en aanhorigheden van het klooster confisqueert, komt er een einde aan de kapucijnenorde in Hasselt. Het voormalige klooster zal verkocht worden aan Charles Payan en Geragd Thoelen voor een bedrag van 95.000 F.. Brandwijnstoker Thoelen nam later een deel van de gebouwen van Payan over en richtte er een ossenstal en jeneverstokerij in. De overige gebouwen worden overgekocht voor 6.500 F. door de stad Hasselt, er was namelijk door de Franse overheid besloten een school te vestigen.
Vernieuwing en destructie
Bij keizerlijk decreet van Napoleon I, de eerste middelbare school van Limburg : “l’école secondaire” haar deuren openen op na aanpassingswerken op 15 januari 1808. In 1810 wordt de school eigendom van de stad Hasselt en zal dan “Stadscollege” heten. Na de onafhankelijkheid van België in 1830 bleef het stadscollege nog 14 jaar ten laste van de stad Hasselt. Door stijgende uitgaven kwam de school onder toezicht van de Belgische staat en wordt het Gemeentelijk college omgevormd tot koninklijk Atheneum. In 1946 verdwenen de wallen rond Hasselt, wat later plaats zal maken voor de Boulevard de l’Athenée, de voorloper van de Guffenslaan. Aan zo een nieuwe prestigieuze laan, horen ook prestigieuze gebouwen .In 1865 verdwenen een eerste reeks van oude kloostergebouwen die plaats moesten maken voor een nieuwbouw die wij vandaag de dag kennen als het kleine atheneum. Voor 115.553,75 fr. Is er door Hasselts stadsarchitect Is. Gérard een bestek opgemaakt voor de bouw van een nieuwe schoolvleugel in een sobere neoclassicistische stijl. Na WO2, toen een uitbreiding van het gebouwenbestand zich opdrong, kwamen de restanten van het oude klooster, dat dienste als jeneverstokerij, in handen van de school. Tussen de periode van 1943 en 1967, werd en onder andere een schuilkelder aangelegd, werd er werk gemaakt van de elektrificatie en verbetering van de gebouwen. Een van de grotere scharnierjarenn van het atheneum is in 1967, wanneer men van start met de afbraak van de kloostergebouwen en de bouw van broodnodige nieuwe en degelijke schoolgebouwen voor een som van 12.571.907 fr. De werken zouden uitgevoerd worden door de aannemer Nelissen van Bree. Op 1 augustus 1978 werd de aanvraag ingediend voor de bouw van het huidige hoofdgebouw en werden de allerlaatste restanten van het klooster afgebroken. Bij De eerste steen werd door Willy Claes gelegd. De deuren van dit nieuw, indrukwekkend ,functioneel en verlichte gebouw zal haar deuren openen op 1 september 1982 en ontwikkeld worden door aannemer Reynders van Hasselt voor een som van 244.359.549 fr. Leerlingen en leerkrachten hielpen in de zomervakantie van het jaar ’82 al het didactisch materiaal te verhuizen.
De gebouwen
Het neoclassicistische hoofdgebouw van het huidige Koninklijk Atheneum aan de Guffenslaan werd in 1865 neergezet op 't Ingeland, de braakliggende gronden tussen de stadswallen en het voormalige kapucijnenklooster. Pas dan geraakte de jarenlang geplande uitbreidingswerken klaar.
Nochtans is al veel eerder sprake van de school. In 1616 vestigen de kapucijnen zich op deze plek. Ze worden verjaagd door de Franse bezetters en het oude klooster wordt als nationaal domein in 1798 verkocht aan Karel Payan en Gerard Thoelen. Deze laatste baatte er een jeneverstokerij met ossenstallen uit. In 1802 kocht de Stad het ongebruikte deel van het complex en richtte er in 1808 een secundaire school in. Van 'Koninklijk College' evolueert de naam over 'Stadscollege' tot Koninklijk Atheneum in 1844. Het duurde vanaf dan nog 20 jaar eer de school zich ook echt kon gaan uitbreiden.
Vanaf 3 juli 1865 begon men met de bouw van de schoollokalen, die geopend werden vanaf oktober 1866. De aanvankelijke raming van de werken werd geschat op 85 000 F, maar de uitvoering liep op tot 117 500 F. In 1975 was een voorbereidende afdeling en kleuterschool ondergebracht in het Kasteel Villers aan de Luikersteenweg.