Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kraanvogel (vogel)
| Europese kraanvogel IUCN-status: Veilig[1] (2008) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Europese kraanvogel Europese kraanvogel | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Grus grus Linnaeus, 1758 |
.jpg){kind=link}
De (Euraziatische) kraanvogel oftewel Grus grus is een vogel die in nat grasland en hoogveenmoerassen te vinden is. Deze soort wordt ook wel aangeduid met de naam "Europese kraanvogel". Kraanvogels aangeduid als familie Gruidae, waar er 15 ondersoorten van bekend zijn. Kraanvogels zijn actieve vogels die zeer opvallen door hun balts en dans waarmee ze zelfs luidruchtig naar elkaar roepen. Vooral in het voorjaar wanneer wat oudere vogels hun broeddrift tonen, is hun dans bijzonder mooi: tijdens de dans springen de beide vogels met uitgestrekte vleugels om elkaar heen en springen soms enkele meters hoog.
In China en Japan staat de kraanvogel symbool voor een lang leven, hoop, geluk en tevredenheid. Vanwege zijn statische rusthouding is de vogel ook een symbool van wijsheid. In Indiase sagen staat de kraanvogel echter voor listigheid en vals gedrag. [2].
Vergelijkbare soorten
In Nederland zijn ook waarnemingen bekend van andere kraanvogelsoorten, namelijk van de:
Kenmerken
De kraanvogel is een slag groter dan de ooievaar en heeft een grijs verenkleed. De achterkant van de kop is wit terwijl de keel zwart is. Ook boven op de kop bevindt zich een zwart gedeelte.
Voedsel
Kraanvogels zijn alleseters. Wanneer ze in hun broedgebied of in hun winterverblijf zijn, eten ze voornamelijk dierlijk voedsel zoals grote insecten, wormen en amfibieën. Wanneer ze op doortrek landen op onze velden, eten ze eikels, achtergebleven maïskorrels, granen en aardappelen die op de velden zijn blijven liggen.
Gedrag / Biotoop
Het broedbiotoop van de kraanvogel bestaat uit natte weilanden en moerasgebieden.
Verspreiding
De kraanvogel broedt in het noorden en oosten van Europa. Twee- tot driehonderd jaar terug liepen die leefgebieden door tot in Nederland.
Hij komt in de Benelux vooral als trekvogel voor wanneer hij van en naar zijn zomergebied trekt. In maart en april en van eind oktober tot in december trekken deze vogels over het oosten van Nederland en België. Er is een aantal plaatsen in Nederland die dienen als belangrijke tussenstops die de kraanvogels gebruiken om aan te sterken: in Oost-Brabant en Noord-Limburg, maar ook in Overijssel, en het eiland Rügen in de Oostzee. Over het algemeen zijn dit ruime en rustige plaatsen.
Alvorens in kleine groepjes en paren door te trekken naar hun broedplaatsen verzamelen zich begin april meer dan 10.000 kraanvogels bij het Hornborgameer in Zuid-Zweden, ongeveer 150 km ten noordoosten van Göteborg. Ze worden daar bijgevoerd met graan.
De kraanvogel kwam in het verleden in grotere getallen in Nederland voor, maar door de toenemende bebouwing en ontginning van gebieden blijven er weinig plaatsen over waar deze vogel zich prettig voelt.
Een befaamde Europese rustplaats voor kraanvogels tijdens de doortrek is het gebied rond het Lac du Der in het noorden van Frankrijk.
De kraanvogel mag inmiddels weer als broedvogel in Nederland genoteerd worden. In 2001 zijn er 3 paren in het Fochteloërveen gebleven in de broedtijd. Eén van deze paren heeft daar begin mei een jong gekregen. In 2003 een tweede stelletje tot broeden gekomen.
In het Natuurpark Lelystad bij Lelystad is een groep kraanvogels die als kern moet gaan dienen voor de introductie van de kraanvogel nabij de Oostvaardersplassen. Een van de strategieën is om wilde kraanvogels te trekken door de aanwezigheid van gekortwiekte vogels.
Deze statige vogel is ook bezig met een voorzichtige terugkeer in het Verenigd Koninkrijk.
Bedreigingen
Eén van de oorzaken van het teruglopen van het aantal kraanvogels is het feit dat er in Zuid-Europa en Noord-Afrika nog vaak op ze geschoten wordt. Een andere bedreiging is het verdwijnen van rietvelden, waardoor nestgelegenheden verdwijnen.
Voortplanting
Een kraanvogelpaar maakt een nest in een graspol te midden van een moeilijk bereikbaar moeras. Meestal is er slechts één jong. Het jong verlaat reeds snel het nest, lang voor het kan vliegen, dit om roofdieren zo weinig mogelijk kans te geven. De ouders lopen met het jong rond in de beschutting van een bos en voederen het bij tot het in staat is te vliegen en zelf eten te vinden.
Vrije mediabestanden over Grus grus op Wikimedia Commons
Externe links
- SoortenBank.nl beschrijving, afbeeldingen en geluid
- Kaart met waarnemingen in Nederland op de website van waarneming.nl
Referenties
- º (en) Europese kraanvogel op de IUCN Red List of Threatened Species.
- º Keizer 1999: 103