Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vermogen (natuurkunde)
Vermogen is een grootheid uit de natuurkunde die de arbeid per tijdseenheid voorstelt. De SI-eenheid voor vermogen is de watt en men leest dan ook vaak wattage in plaats van het officieel correcte vermogen. Een andere bekende, maar verouderde, eenheid voor vermogen is de paardenkracht, die in verschillende landen een verschillende definitie (en waarde) had. De meest gebruikte paardenkracht is ongeveer 736 watt.
Mechanica
Zie : mechanica
Stromingsleer
- Q: het debiet, uitgedrukt in m3/s
- Cv: de soortelijke warmte, uitgedrukt in J/kgK
- T2-T1: de temperatuursverandering in de tijd, uitgedrukt in kelvin
- de dichtheid, uitgedrukt in kg/m3
Hydraulica
In de hydraulica wordt mechanisch vermogen omgezet in hydraulisch vermogen (pomp) en dit hydraulisch vermogen wordt op zijn beurt weer omgezet in mechanisch vermogen (motor). Het hydraulisch vermogen in watt:
P = Q × Δp, hierin is Q het debiet in m3/s en Δp het drukverschil in pascal.
Elektriciteitsleer
- P: het vermogen, uitgedrukt in watt
- U: de effectieve waarde van de elektrische spanning, uitgedrukt in volt
- I: de effectieve waarde van de elektrische stroom, uitgedrukt in ampère
Wisselspanning
Bij wisselspanning onderscheidt men verschillende soorten elektrisch vermogen: het complexe vermogen, het actieve of effectieve vermogen, het reactieve vermogen en het schijnbare vermogen.
Complex vermogen
Het complexe vermogen (S) (eenheid voltampère, VA) wordt gedefinieerd als het product van de spanning met de complex toegevoegde van de stroom.
Met behulp van de wet van Ohm kan men het vermogen uitdrukken als functie van de impedantie (Z) of de admittantie (Y):
Verder geldt dat het complexe vermogen de som is van het actieve vermogen en het reactieve vermogen vermenigvuldigd met de imaginaire eenheid
Actief vermogen (werkelijk vermogen)
Het actieve of effectieve vermogen (Pa of Peff) (eenheid watt, W) geeft het energieverbruik per tijdseenheid aan.
- Peff: het effectieve vermogen, uitgedrukt in watt
- Ueff: de effectieve elektrische spanning, uitgedrukt in volt
- Ieff: de effectieve elektrische stroom, uitgedrukt in ampère
- φ: de fasehoek tussen spanning en stroom, uitgedrukt in radialen. Dit is de draaihoek waarmee de stroomgolf naijlt op (achterloopt bij) de spanningsgolf ten gevolge van reactantie van spoelen en condensatoren in de schakeling.
Reactief vermogen (blind vermogen)
Het reactieve vermogen (Pr) (eenheid voltampère reactief, VAR) geeft de activiteit van de reactanties aan.
- Pr: het reactieve vermogen, uitgedrukt in voltampère reactief
- Ueff: de effectieve elektrische spanning, uitgedrukt in volt
- Ieff: de effectieve elektrische stroom, uitgedrukt in ampère
- φ: de fasehoek tussen spanning en stroom, uitgedrukt in radialen
De stroom die gemoeid is met het blind vermogen heet ook wel blindstroom.
Schijnbaar vermogen
Het schijnbare vermogen (eenheid voltampère) geeft het energieverbruik aan als waren alle elektronische componenten weerstanden.
- Ps: het schijnbare vermogen, uitgedrukt in voltampère
- Ueff: de effectieve elektrische spanning, uitgedrukt in volt
- Ieff: de effectieve elektrische stroom, uitgedrukt in ampère