Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Studentencodex
Een studentencodex is een traditioneel boek voor studenten, dat voor het grootste deel liederen bevat. Het bevat volksliederen en passende liederen voor studentenbijeenkomsten en cantussen. In België zijn er meerdere codices in omloop.
Kommersbuch
Spreek Kommers- uit zoals het Franse woord Commerce. Aanvankelijk werden studentenliederen mondeling of handgeschreven doorgegeven. Voor zover bekend was de eerste gedrukte studentenliederenbundel uitgegeven door Christian Wilhelm Kindleben in 1781 in Halle (Saale). Daarna verschenen regionale liederbundels. Door de impuls van de Duitse bevrijdingsoorlogen tegen de hegemonie van Napoleon I, verspreiddezich deze liederenbundes steeds meer. Een uitgave van Ferdinand August Serig uit 1825 werd min of meer de standaard, maar werd afgelost door de uitgave van het Buch Deutsche Lieder nebst ihren Melodien door Hermann Schauenburg, Rudolf Löwenstein en Justus Wilhelm Lyra in 1843 in Leipzig.
In 1858 werd het Allgemeine Deutsche Kommersbuch voor het eerst uitgegeven, ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de Universiteit van Jena. Nieuwe uitgaven daarvan worden tot op heden uitgegeven.
Le Chansonnier des étudiants Belges
Le Chansonnier des étudiants Belges was een bundel studentenliederen die in 1901 samengesteld werd door de Katholische Academische Verbindung Lovania Löwen. Kanunnik Armand Thiéry, professor aan de Universiteit van Leuven, volgde met deze bundel het voorbeeld van de Duitse liederenbundels die hij in zijn studententijd in Keulen had leren kennen. Het boek werd uitgegeven door Breitkopf et Härtel in Brussel, en bij Nova et Vetera in Leuven. Het bevat meer dan 800 liederen in het Frans, Nederlands, Engels en Latijn en had een grote invloed op de studententradities, eerst en vooral in Leuven, en bij uitbreiding in Vlaanderen, België en ook wat in Nederland.
KVHV
In Vlaanderen worden voornamelijk de codices van het KVHV gebruikt. Deze codex werd voor het eerst uitgegeven in 1955. De KVHV-Studentencodex bestaat in twee versies: een groene uitgave, die bestemd is voor de provincies Vlaams-Brabant, Antwerpen, Limburg en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest; en een blauwe uitgave, is bestemd voor de provincies Oost- en West-Vlaanderen.
Elk van deze uitgaves bevat drie delen. Het eerste deel wordt het korpsboek genoemd, en bevat een overzicht van de meeste studentenclubs die in bovenvermelde provincies gevestigd zijn. Het tweede deel heet clubcodex en wordt ook wel eens de blauwe bladzijden genoemd. Het bevat de regels en voorschriften die gelden in het Vlaamse, traditioneel-studentikoze leven, onder andere de regels met betrekking tot het verloop van een clubavond of een cantus. Het derde deel is het liederenboek. Het bevat honderden liederen in verschillende talen: Nederlands (en Nederlandse dialecten), Duits, Afrikaans, Frans, Engels, Latijn en wat (getranscribeerd) Grieks. De studentencodex groeide vanuit katholieke en Vlaamse studententradities. De groene en de blauwe editie bevatten een verschillend korpsboek, maar de clubcodex en de liederen zijn hetzelfde.
Codex Studiosorum Bruxellensis
De Brusselse hogescholen van de Erasmushogeschool Brussel en de Brusselse studenten van de Vrije Universiteit Brussel gebruiken echter een eigen versie die onder andere verwijzingen bevat naar hun antiklerikale tradities en ook een grotere verscheidenheid aan Franse liederen overgenomen van hun collega-studenten aan de ULB. Deze studentencodex is gegroeid vanuit vrijzinnige en Vlaamse studententradities. Aan de zuster Université Libre de Bruxelles en de vrijzinnige Franstalige hogescholen in Brussel gebruikt men de Carpe Diem of de Fleurs du Mâle.
Franstalige codices
In Wallonië zijn er ook codices, zoals Le Bitu Magnifique aan de UCL en te Namen.
Florex
De Florex is de grootste Belgische codex en wordt uitgegeven door de Corporatio Brabantia Bruxelliensis. Deze codex bestaat in het Frans en het Nederlands.
Le Carpe Diem
De Franstalige Carpe Diem wordt uitgegeven door de Guilde Polytechnique aan de ULB. Deze codex bevat een grote selectie aan Engelse, Nederlandstalige en Duitse liederen.
De recentste editie uit 2008 heeft meer dan 500 pagina’s. In de codex staan alle liederen die gezongen worden op cantussen in de verschillende clubs en kringen aan de ULB in Brussel.
Les Fleurs du Mâle
De Fleurs du Mâle werd voor het eerst uitgegeven in 1922 door de Cercle des Sciences (Wetenschappelijke Kring) aan de ULB. Deze was vooral het werk van Robert Thierry en Paul Vanderborght.[1] De titel is afgeleid van de gedichten van Charles Baudelaire die uitgegeven werden onder de titel Les fleurs du mal, wat betekent: „De bloemen van het kwaad”. Door het woord mal te vervangen door mâle, werd dit „De Bloemen van het Mannelijke”. Toen de Fleurs du Mâle snel uitverkocht was, kwam er ook een bundel met de titel Fruits défendus in omloop („Verboden Vruchten”), en ongeveer in dezelfde periode gaf de Cercle des Droits een codex uit met de titel Le Rut d’un ange – Essais musicaux, bucoliques et voluptuaires sur le jouissance légale par Alphonse-Prat de Latartine.
Hoewel er sinds de eerste uitgave in 1922 aan de ULB geregeld zangbundels gemaakt werden met de naam Les Fleurs du Mâle, zagen deze er niet noodzakelijk hetzelfde uit en hadden ze ook niet altijd dezelfde uitgever. Naast de Cercle des Sciences gaven ook de Cercle Médecine (Medische Kring) en les Amis de la chanson Estudiantine (De Vrienden van het Studentenlied) edities van dit boek uit.
Les fleurs du festival
Deze bundel werd verzorgd door de Cercle Polytechnique (Polytechnische Kring) van de ULB, en gebruikt de liederencollectie die oorspronkelijk tussen 1975 en 1988 werden gepresenteerd op het door deze studentenkring wordt georganiseerde Zangfestival (Festival de la chanson estudiantine).[2] Het bevat diverse afbeeldingen, die afgeleid zijn van de affiches die in de loop der jaren werden ontworpen voor dit festival.
Liber Cantorum
Een bundel, uitgegeven door de CEFUC (Cercle des étudiants des FUCaM). Daar deze geworteld is in een katholieke en koningsgezinde traditie, worden bepaalde studentenliederen niet opgenomen in deze codex.
Le petit bitu
De Petit Bitu is een bundel die in de jaren 1980 werd opgesteld door studenten aan de UCL. De bundel bevat verschillende tekeningen van Michel Schetter.[3]
Le bitu magnifique
De bundel Bitu Magnifique werd samengesteld door de ASBO in 2001, en volgde de Petit Bitu op, die toen reeds enkele jaren uitverkocht was.
Het adjectief „magnifique” verwijst naar een titel van de universiteitsrector en sluit aan bij een gelijknamige liederenbundel uit de jaren 1960. In 2010 verscheen de vijfde uitgave.
Weblinks
- studentencodex.org liederen uit de studentencodex
- Demo’s Liederenbundel (Studentenvereniging uit Eindhoven)]
- Studentencodex van het KVHV
- Bitu Magnifique de aan de UCL gebruikte codex
- Codex Studiosorum Bruxellensis de aan de VUB en Erasmushogeschool Brussel gebruikte codex
- Florex uitgegeven door la corporation brabantia bruxelliensis, omvat liederen van codex ULB (Les Fleurs du Mal genaamd), VUB en GRACE]
- Online codex van studentenclub Carpe Diem Geel
- De Studentencodex 1955 – 2003 Vergelijkende studie met betrekking tot de liederenschat in de verschillende edities en addendum bij de Studentencodex 2003
Verwijzingen
- º (fr) Arnaud Decostre, Les Fleurs du Mâle 1922, 2012.
- º http://festival.cerclepolytechnique.be/
- º Petit bitu, Éditions Ciaco, Louvain-la-Neuve, 1983. ISBN 2-87085-014-X. Deze is nu vervangen door de Bitu Magnifique.