Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Académie française
De Académie française is een officiële Franse instelling op het gebied van de Franse taal. Ze vormt samen met vier andere academies het Institut de France.
De Académie heeft twee functies: het toezien op de woordenschat en de grammatica van het Frans en het bevorderen van het gebruik van het Frans wereldwijd. Dit laatste doet men onder meer door het jaarlijks toekennen van ongeveer 60 literaire prijzen, waaronder de Prix de l'Académie française. De Académie is een zeer prestigieus instituut en heeft 40 leden.
De Académie française is een van de oudste academies van Frankrijk. Ze werd officieel opgericht in 1635 door kardinaal de Richelieu. De Académie bestond al vanaf 1570[bron?], maar functioneerde informeel tot de officiële erkenning in 1635.
Tijdens de Franse Revolutie werden alle academies afgeschaft en vervangen door één enkel Nationaal Instituut van Wetenschappen en Kunsten, het latere Institut de France. In 1805 richtte de eerste consul Napoleon Bonaparte binnen het Instituut een aparte klasse voor Franse taal en literatuur op, met 40 leden, naar het model de vroegere Académie française. In 1816 bepaalde koning Lodewijk XVIII dat de klassen de naam Académie kregen, en kreeg de Académie française haar naam terug.
Invloed
De taak van de Académie française was eenheid in de Franse taal te creëren, grammaticaregels op te stellen en de Franse taal zuiver en begrijpelijk voor allen te maken. Men begon met het maken van een woordenboek, Dictionnaire de l'Académie française, dat een normbepalende functie moest krijgen. De eerste versie van dit woordenboek werd uitgegeven in 1694. De achtste druk dateert van 1933-1936. Van de negende editie zijn twee delen verschenen, (A - Enz, 1992; Éoc - Map, 2005). De achtste en de nog incomplete, voortdurend bijgewerkte, negende editie zijn te raadplegen op de site van de Académie.
De Académie française heeft als "parlement van de Franse taal" lang een overwegende, meestal conservatieve invloed gehad. De jongste decennia is daar verandering in gekomen. De Franse regering beschikt nu ook over andere adviesorganen voor de Franse taal, zoals Conseil supérieur de la langue française en gespecialiseerde commissies. Ook de Franssprekende overheden buiten Frankrijk, zoals in Québec, beschikken over eigen instellingen. De Académie française wordt wel altijd geraadpleegd voor belangrijke kwesties, zoals aanpassingen van de spelling, maar niet altijd met veel resultaat. De Académie heeft zich in de jaren 1980-1990 tevergeefs verzet tegen de beslissingen van de Franse regering om beroepsnamen te vervrouwelijken. Zo wilde de Académie niet dat een vrouwelijke minister aangeduid wordt als la ministre in plaats van le ministre, want ministre is nu eenmaal een mannelijk woord waarvoor geen vrouwelijke vorm bestaat. Toch werd de vervrouwelijking doorgevoerd.
Ook op het vlak van de erkenning van andere talen op het Franse grondgebied neemt de instelling een uiterst francocentrische houding aan. Nog in 2008 heeft ze zich in een verklaring hevig verzet tegen het opnemen van het Catalaans, het Corsicaans, het Baskisch en het Bretons in de nieuwe Franse grondwet. Volgens de Académie vormen de regionale talen een "aanslag op de Franse identiteit".[1][2]
De immortels
De leden van de Académie staan bekend als les immortels oftewel de onsterfelijken. Deze naam is afgeleid van het devies À l'immortalité dat staat op het zegel dat door Richelieu aan de Académie werd geschonken. De leden worden door de Académie zelf gekozen door coöptatie. Het Franse staatshoofd moet wel elke verkiezing bekrachtigen, hetgeen bijna altijd gebeurt. Elk nieuw lid wordt verkozen voor de zetel van een overleden lid. Het kan maanden duren voor er een meerderheid is gevonden om iemand te verkiezen voor een lege zetel. Een verkozen lid neemt pas zijn zetel in de Académie in als hij officieel "ontvangen" wordt, hetgeen maanden, soms zelfs meer dan een jaar na zijn verkiezing gebeurt. Op een plechtige zitting houdt de nieuwe "immortel" een redevoering waarin zijn voorganger wordt gehuldigd, gevolgd door een ontvangsttoespraak ter ere van hemzelf, door een ander lid.
Omdat het zo lang duurt vooraleer de opvolger van een overleden lid geïnstalleerd is, komt het uiterst zelden voor dat er precies veertig leden aanwezig zijn.
De leden worden gekozen voor het leven. Ze kunnen geen ontslag nemen. Ook als een académicien weigert nog langer deel te nemen aan de werkzaamheden van de Académie, blijft hij formeel deel ervan uitmaken tot zijn overlijden. Na de Tweede Wereldoorlog werden vier leden die veroordeeld waren voor collaboratie uit de Académie gezet. De zetels van twee van hen, Abel Bonnard en Abel Hermant, werden nog tijdens hun leven toegewezen aan anderen, maar de zetels van de andere twee, maarschalk Pétain en de extreemrechtse publicist Charles Maurras, bleven buiten gebruik tot hun overlijden. Ook eerder al werden verscheidene leden geroyeerd, de eerste was Antoine Furetière in 1685 (zetel 31). Jean-Sifrein Maury verloor zelfs tweemaal zijn zetel, in 1803 (zetel 8) en in 1816 (zetel 15).
Kenmerkend voor de Académie française is dat niet alle leden taal- en letterkundigen zijn. Men vindt er ook schrijvers in de ruime zin van het woord: filosofen, geschiedschrijvers, wetenschappers, journalisten, staatslieden en zelfs generaals en hoge geestelijken. Het wordt als een grote eer beschouwd om gekozen te worden in de Académie française.
In 1980 werd Marguerite Yourcenar als eerste vrouw toegelaten tot de Académie. Sindsdien zijn nog zeven vrouwen lid geworden, waaronder de historica Hélène Carrère d'Encausse, de huidige vaste secretaris van de Académie.
Tijdens plechtige zittingen dragen de leden speciale kleding, de zogenoemde habit vert. Dit uniform werd ontworpen tijdens het consulaat. Ze krijgen tevens een speciaal voor hen vervaardigde degen, behalve geestelijken (die niet geacht worden wapens te dragen). Dit is een gevolg van een privilege uit het ancien régime, dat académiciens het recht gaf een degen te dragen, ook als ze niet van adel waren.
De Académie is, samen met de andere vier académies van het Institut de France, gevestigd in het Collège des Quatre-Nations in Parijs.
Huidige leden
- Mgr. Claude Dagens, bisschop en schrijver
- Dany Laferrière, journalist en schrijver
- Jean-Denis Bredin, magistraat en schrijver
- Jean-Luc Marion, filosoof
- Andreï Makine, schrijver
- Marc Fumaroli, historicus en schrijver
- Jules Hoffmann, bioloog
- vacant sinds 28 december 2016
- Patrick Grainville, schrijver
- Florence Delay, schrijver
- Gabriel de Broglie, historicus
- vacant sinds 5 december 2017
- vacant sinds 30 juni 2017
- Hélène Carrère d'Encausse, historicus
- Frédéric Vitoux, journalist en schrijver
- Valéry Giscard d'Estaing, oud-president van Frankrijk
- Érik Orsenna, politicus en schrijver
- Michel Serres, filosoof
- Jean-Loup Dabadie, journalist en schrijver
- Angelo Rinaldi, schrijver
- Alain Finkielkraut, filosoof en schrijver
- René de Obaldia, schrijver
- Pierre Rosenberg, kunsthistoricus
- vacant sinds 18 juli 2017
- Dominique Fernandez, schrijver
- Jean-Marie Rouart, schrijver
- Pierre Nora, historicus
- Jean-Christophe Rufin, dokter en schrijver
- Amin Maalouf, schrijver
- Danièle Sallenave, schrijfster
- Michael Edwards, Brits dichter, vertaler, hoogleraar aan het Collège de France
- vacant sinds 27 mei 2019
- Dominique Bona, schrijfster
- François Cheng, schrijver
- Yves Pouliquen, arts
- Barbara Cassin, filologe-filosofe
- Michel Zink, taalkundige en mediëvist
- Marc Lambron, schrijver
- Jean Clair, schrijver
- Xavier Darcos, politicus
Leden vanaf de oprichting
 Zie Lijst van leden van de Académie française voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Externe link en voetnoten
- º L'Académie française ne veut pas des langues régionales dans la Constitution Le Monde, 18 juni 2008
- º "Las lenguas regionales atentan contra la identidad nacional": La Academia francesa pide que no se incluyan bretón, vasco o catalán en la reforma constitucional, El País, Madrid, 16 de juny de 2008
Sjabloon:Navigatie Institut de France
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Académie française op Wikimedia Commons.