Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Montage (film)
Montage in de filmtechniek is de ordening van beeld en geluid in een film. De ordening kan snel en afwisselend zijn of juist traag. Er zijn films die van het begin tot het einde slechts uit één enkel onafgebroken beeld bestaan. Dat er dan toch steeds iets anders te zien is komt doordat de camera zich verplaatst of omdat er voor de camera steeds iets anders gebeurt. Dit valt niet onder montage, maar onder cameravoering en regie en noemt men een long take.
Effect
Montage is een van de belangrijkste middelen die een filmmaker ten dienste staat om zich uit te drukken en/of een verhaal te vertellen. Bestaande beelden kunnen door de montage – door de manier waarop ze achter elkaar worden gezet of 'geordend' – een totaal andere betekenis krijgen. Door de beelden bijvoorbeeld vloeiend op elkaar aan te laten sluiten, of juist overmatig te laten contrasteren, wordt eigenlijk bepaald wat het uiteindelijke gevoel van de kijker zal zijn als de film eenmaal af is.
Een belangrijk montage-element is het geluid (muziek, achtergrondgeluiden, spraak). Zo kunnen verschillende versies met dezelfde beelden verteld worden. Geluid kan het effect van de beelden versterken.
Filmmakers
Filmmakers met invloedrijke montagetheorieën zijn onder anderen Lev Kuleshov en de Sovjet-Russische regisseur Sergej Eisenstein. De essentie van film moet men niet zoeken in beelden, maar in de onderlinge relatie tussen de beelden, luidt de uitspraak Eisenstein. Voorbeelden van hedendaagse Nederlandse editors zijn: Job ter Burg (Zwartboek, Het Schnitzelparadijs), Peter Alderliesten (In Oranje, Alles is liefde), Sander Vos (Black Butterflies, Paradise Now), Herman P. Koerts (Kruistocht in Spijkerbroek, De Tweeling) en Elsbeth Kasteel (Flirt, Morrison krijgt een zusje en De Indiaan). Tientallen Nederlandse filmeditors zijn sinds 2011 verenigd in de Nederlandse vereniging van Cinema-Editors (NCE), gemodelleerd naar beroepsverenigingen als de Netherlands Society of Cinematographers (NSC) en American Cinema Editors (ACE).
Montagetechniek
Stanley Kubrick merkte op dat montage het enige proces is dat uniek is aan het maken van een film. Alle andere aspecten zijn afgeleid van andere media, zoals fotografie, artdirection, scenarioschrijven en muziek. Kubrick zou hebben gezegd: "I love editing. I think I like it more than any other phase of filmmaking. If I wanted to be frivolous, I might say that everything that precedes editing is merely a way of producing film to edit."[1]
Continuïteit
Continuïteit is het geheel van opname- en montage-ingrepen die zorgen dat de montage voor de kijker "onzichtbaar" wordt. Dit wil zeggen dat de beeld- en geluidsovergangen tussen de opeenvolgende shots soepel en onopvallend lijken voor de kijker. Een overgang tussen twee shots kan continuïteit vereisen op het vlak van de beeldcompositie, de bewegingsrichtingen van camera of personages, de kleur, het licht, de relatie beeld-geluid, ritme, tijdssprongen, de verandering van een locatie, de kostuums en rekwisieten, de verhalende logica. Continuïteit is een essentieel begrip in de beeldtaal.
Edward Dmytryk geeft zeven montageregels:[2]
- Regel 1: Maak nooit een cut zonder een positieve reden.
- Regel 2: Wanneer in twijfel over waar in de frame te knippen, knip lang in plaats van kort.[3]
- Regel 3: Waar mogelijk knip in beweging.[4]
- Regel 4: Fris is beter dan saai.[5]
- Regel 5: Elke scene moet beginnen en eindigen in doorlopende actie".[6]
- Regel 6: Knip voor betere waarde dan voor betere overgangen.[7]
- Regel 7: Inhoud eerst - dan vorm.[8]
Ritme is heel belangrijk bij de montage. De duur van een shot en zijn relatie tot de andere schots veroorzaakt een psychologisch effect op de kijker. In westerns is het gebruikelijk om te starten met lange shots die steeds korter worden. Dit zorgt voor een spanningsopbouw. Bij een zeer kort shot neemt de kijker slechts de meest in het oog springende elementen op.
Zie ook
Noten
