Breitner Academie

	Breitner Academie
	Algemeen
Locatie	Amsterdam, Nederland
Opgericht	1881
Type	kunstacademie
Lid van	Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
Website	www.ahk.nl

De Breitner Academie (voorheen Academie voor Beeldende Vorming) is onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en biedt de enige zelfstandige docentenopleiding in de beeldende vakken in Nederland. De vierjarige bacheloropleiding 'docent beeldende kunst en vormgeving' wordt in voltijd aangeboden.

Geschiedenis

Rijksnormaalschool voor Tekenonderwijzers

In 1881 werd de Rijksnormaalschool voor Tekenonderwijzers opgericht met als motto Oefening, leiding en aanschouwing van kunst leiden tot het schone. De opleiding vestigde zich vanaf 1883 in het Rijksmuseumgebouw in het linker hoekpaviljoen(Ruysdaelkade) op de bovenverdieping.

Samen met de Rijksschool voor Kunstnijverheid Amsterdam, ook in 1881 opgericht en eveneens gevestigd in het Rijksmuseumgebouw – op de bovenverdieping in het rechterpaviljoen – maakte de opleiding een grote bloei door onder leiding van de katholiek Willem Molkenboer, die ook de eerste voorzitter was van de Nederlandse Vereniging voor Teekenonderwijs (NVTO). Vakken die werden gegeven, waren tekenen (methode Dupuis) en schilderen naar gips, lijn- en bouwkundig tekenen, stilleventekenen, anatomie, wiskunde en perspectief. Stijl- en ornamentleer werd verzorgd door de architect van het Rijksmuseum, Pierre Cuypers. Studenten die de opleiding volgden waren onder anderen de schilder van het luminisme: Jan Sluijters en Leo Gestel.

Rijks Instituut tot Opleiding van Teekenleeraren (1924-1938)

Het idealisme van de Amsterdamse katholieke elite (naast Molkenboer en Cuypers, onder anderen Victor de Stuers, Joseph Alberdingk Thijm en Antoon Derkinderen) die streed voor verbetering van kunstzin en smaakgevoel, werd na een decennium ingehaald door de politieke werkelijkheid. Het ministerie vond dat het tekenonderwijs meer moest aansluiten bij het vaktechnisch onderwijs. In 1923 werd de Rijksnormaalschool gereorganiseerd en omgedoopt tot Rijks Instituut tot Opleiding van Teekenleeraren onder directeurschap van Huib Luns en vanaf 1931 onder directeurschap van Harm Ellens. In 1925 vertrok de opleiding naar de Teekenschool van het Rijksmuseum.

Opleiding tot tekenleraren, afdeling van het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (1938-1976)

In 1938 vond opheffing plaats van beide Rijksscholen en werden de opleiding en het personeel ondergebracht bij het Instituut voor het Kunstnijverheidsonderwijs, de huidige Gerrit Rietveld Academie onder directeurschap van architect Mart Stam. Tussen 1938 en 1966, het moment van verhuizing van de opleiding vanuit het Rijksmuseum naar het nieuwe glazen gebouw van de Gerrit Rietveld Academie aan de Prinses Irenestraat (nu Fred. Roeskestraat), maakte de opleiding onder leiding van adjunct-directeur Jan F. Jansen een geleidelijke ontwikkeling door van een lerarenopleiding voor traditioneel tekenonderwijs naar een kunstopleiding waarbij de creatieve ontwikkeling van het individu centraal staat. Rond 1950 leverde de opleiding kunstenaars af die naam maakten: Jan Beutener, Jaap Hillenius, Cornelius Rogge en Aat Veldhoen, en in de tweede helft van de jaren 1950 Reinier Lucassen, Gustave Asselbergs en Jan Roeland.

Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming (1978-2015)

De verstandhouding tussen de lerarenopleiding en de kunstvakopleiding was niet best, waardoor het niet lang duurde eer de ‘aktenopleiding’ aangaf zelfstandig te willen worden. Men vertrok in 1971 daadwerkelijk naar een ander adres – de Lutmastraat – en richtte twee nieuwe afdelingen op: handvaardigheid en textiele werkvormen. De oude MO-akten werden afgebouwd in opdracht van het ministerie, om in 1978 plaats te maken voor de eerstegraadsbevoegdheid. In 1978 markeerde directeur Wijnand van Schothorst een hernieuwde start met een nieuwe naam: de Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming.

Binnen tien jaar stond de volgende verandering voor de deur, onder druk van de politiek. De school, sinds 1987 onder leiding van Willebrord de Winter, stemde toe in een fusie met andere kunst- en cultuuropleidingen – de Nederlandse Film en Televisie Academie, de Academie van Bouwkunst en de Reinwardt Academie (Leiden) – en ging verder onder de vlag Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK), die in 1987 werd gesticht. Korte tijd later sloot de Theaterschool zich aan en in 1988 ook het Sweelinck Conservatorium en het Hilversums Conservatorium.

In 1997 betrok de Academie voor Beeldende Vorming het pand aan het Hortusplantsoen 1-3 te Amsterdam. In 2001 fuseerde de academie met de tweedegraadsopleiding Tekenen, Handvaardigheid, Textiel van de Hogeschool van Amsterdam, en werd omgezet in een ongegradeerde bacheloropleiding die opleidt voor onderwijsbevoegdheid in het hele binnen- en buitenschoolse veld.