Pizza

Pizza is een Italiaans gerecht. Een pizza bestaat hoofdzakelijk uit Deeg met daarop tomatensaus en kaas, optioneel is verschillende beleg, daardoor zijn er verschillende soorten pizza ontstaan. Sommige zelfs buiten Italië. Een pizza wordt doorgaans in een oven gebakken.

Geschiedenis

De oorsprong van de pizza ligt in het Middellandse Zeegebied. In veel landen langs de Middellandse Zee worden al duizenden jaren ronde broden gebakken, die als borden dienden. Volgens de overlevering moest de Trojaanse held Aeneas een stad (Lavinium) stichten op de plek waar hij ‘van honger zelfs de leeggegeten borden [dus: broodborden] op gaat eten,’ – versregel 125, boek VII uit de Aeneis. Ronde Turkse broden kunnen nu de dag nog dienstdoen als provisorische pizzabodems. Ook de vorm van matses is cirkel of ovaal.

Archeologische vondsten tonen aan dat de Vikingen in de negende eeuw na Christus reeds platte, ronde deegbodems met daarop allerlei ingrediënten nuttigden, die werden gebakken in ovens die er ongeveer zo uitzien als moderne pizzaovens. Dit was zo'n achthonderd jaar vóór de eerste meling van pizza in Italië.

Pas in de 17e eeuw werd melding gemaakt van pizza's in Napels, waarbij men naar de armere delen van de stad trok om dit boerengerecht te eten. De mensen die ze maakten werden pizzaioli genoemd.

In 1889 werd Raffaele Esposito, de bekendste pizzaiolo (=pizzamaker) van Napels, uitgenodigd door de voormalige koning van Italië Umberto I en zijn vrouw Margaretha om zijn specialiteiten ten paleize te bereiden. Speciaal voor deze evenement bedacht hij onder andere een pizza met tomatensaus, mozzarella en basilicum: de kleuren die vergelijkbaar zijn met de vlag van het in 1861 opgerichte koninkrijk Italië. Deze pizza viel bij de koningin het meest in de smaak, en hij werd door de maker dan ook pizza Margherita gedoopt. Deze pizza zette de standaard voor alle pizza's.

Na de emigratie van Italianen naar de Verenigde Staten gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw is er in de Verenigde Staten een volledig eigen vorm van pizza ontstaan, herkent door de veel dikkere bodem en het uitbundiger gebruik van meerdere ingrediënten. De voortgaande communicatie hebben sindsdien er mogelijk toe bijgedragen dat de, van oorsprong summier belegde, Italiaanse pizza ook steeds uitbundiger werd, maar deze nooit de extreme vormen en combinaties vertonen van pizza's uit de Verenigde Staten.

Tot in de jaren 60 van de twintigste eeuw was de pizza in Italië niet meer dan een rechthoekig stuk deeg met meestal alleen wat tomatensaus en af en toe een restje kaas of ansjovis erop, dat op straathoeken in stalletjes gebakken werd op grote platen en daarmee een rechthoekig stuk werd gesneden om verkoopt te worden aan passanten. Dit is een proces die op Sicilië nog steeds gebruikelijk is.

In veel restaurants in vele landen worden aan de kassa punten pizza, de zogenaamde pizza slices, verkoopt. Een pizza slice is een stuk van een hele ronde pizza. Een restuarant die zich richt op de verkoop van pizza's heet een pizzeria. Personen die pizza's bezorgen meestal jongeren op een brommer, zijn de pizzakoeriers.

Trivia

. In Iran is het sinds juli 2006 niet toegestaan om leenwoorden te gebruiken. Een pizza heet daar dan ook (vertaald) 'elastisch brood'.

. In 1993 werd het Pizza lied van André van Duin een nummer 1-hit in Nederland. Het lied kwam elke week in een andere vorm terecht in "De van Duin show".