Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Onevenhoevigen
| Onevenhoevigen | |
|---|---|
| Paard Paard | |
| Taxonomische indeling | |
|
| |
| Orde | |
| Perissodactyla Owen, 1848 | |
Onevenhoevigen op  Wikispecies |
De onevenhoevigen oftewel Perissodactyla vormen een orde hoefdieren uit de klasse der zoogdieren (Mammalia). Het zijn middelgrote tot grote planteneters. Ze danken hun naam aan het oneven aantal tenen per poot/been. De middelste teen heeft zich tot hoef ontwikkeld. De tenen aan de zijkant zijn rudimentair aanwezig.
Tot de onevenhoevigen behoren onder andere paarden, pony's, ezels, zebra's, tapirs en neushoorns. Er zijn nog zo'n 16 soorten in 6 geslachten en 3 families. Tegenwoordig leven er nog wilde onevenhoevigen in de wouden en grasvlakten van Afrika, Centraal- & Zuid-Azië en Midden- & Zuid-Amerika. De wilde soorten verschillen in grootte van de Afrikaanse ezel, die 200 centimeter lang en 275 kilogram zwaar wordt, tot de witte neushoorn, die 400 centimeter lang en 2,3 ton zwaar wordt.
Vroeger leefden er veel meer soorten, in de meest afwijkende vormen. Een opvallende groep waren de chalicotheriën, die in plaats van hoeven klauwen hadden en leken waarschijnlijk het meest op beren met paardenkoppen. Deze dieren ontstonden in het Eoceen en kwamen tot 2 miljoen jaar geleden voor, alhoewel er aanwijzingen zijn dat ze mogelijk pas enkele duizenden jaren geleden zijn uitgestorven. De brontotheriën leken op neushoorns, met vreemde hoornachtige structuren op de snuit, die anders dan een hoorn niet uit keratine, maar uit been bestaan. Deze dieren leefden 50 tot 35 miljoen jaar geleden. Een bekende soort is het Brontotherium. Het grootste landzoogdier ooit, de Indricotherium (ook wel Baluchitherium genoemd), was een onevenhoevige. Het dier woog zeker 12 ton.
De eerste onevenhoevigen leefden 58 miljoen jaar geleden in het Paleoceen. Tijdens het vroege Eoceen waren ze de dominante groep grote planteneters. Rond deze tijd ontstonden ook de eerste paardachtigen en tapirs in Noord-Amerika. De neushoorns ontstonden later in Azië uit tapirachtige voorouders. De onevenhoevigen bleven domineren tot het Mioceen.
In tegenstelling tot evenhoevigen kunnen onevenhoevigen geen mond-en-klauwzeer krijgen.
Indeling
- Orde Perissodactyla (Onevenhoevigen)
- Onderorde Brontotheroidea (uitgestorven)
- Familie Anchilophidae (uitgestorven)
- Familie Lambdotheriidae (uitgestorven)
- Familie Brontotheriidae (Brontotheriën) (uitgestorven)
- Onderorde Hippomorpha
- Familie Pachynolophidae (uitgestorven)
- Familie Palaeotheriidae (uitgestorven)
- Familie Equidae (Paardachtigen)
- Onderorde Tapiromorpha
- Familie Isectolophidae (uitgestorven)
- Familie Lophiodontidae (uitgestorven)
- Familie Eomoropidae (uitgestorven)
- Familie Chalicotheriidae (uitgestorven) (Chalicotheriën)
- Familie Amynodontidae (uitgestorven)
- Familie Hyracodontidae (uitgestorven)
- Familie Rhinocerotidae (Neushoorns)
- Familie Heptodontidae (uitgestorven)
- Familie Deperetellidae (uitgestorven)
- Familie Lophialetidae (uitgestorven)
- Familie Helaletidae (uitgestorven)
- Familie Tapiridae (Tapirs)
- Onderorde Brontotheroidea (uitgestorven)
Zie ook
Vrije mediabestanden over Perissodactyla op Wikimedia Commons