Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Geluksdubbeltje
Het geluksdubbeltje is het allereerste dubbeltje dat Dagobert Duck ooit heeft verdiend, op tienjarige leeftijd. Het dubbeltje is van Amerikaanse afkomst. Het geluksdubbeltje is ontsproten aan het brein van Disneytekenaar Carl Barks, die de geestelijke vader van de gehele familie Duck kan worden genoemd. Hoe Dagobert aan zijn dubbeltje komt is te lezen in de albums nummer 53 en 58 van de serie Oom Dagobert, avonturen van een Steenrijke Eend.
Oorsprong van het dubbeltje
Het dubbeltje komt van een rijke Amerikaan die wat kleingeld voor de armen strooit in de straten van Glasgow. Doortje, het zusje van Dagobert, vindt het dubbeltje en geeft het aan haar vader Fergus. Dagobert is die dag net gestart als schoenenpoetser, want hij had van zijn vader voor zijn tiende verjaardag een schoenenpoetsdoos gekregen om zijn eerste geld te verdienen. Zijn eerste dag loopt niet echt voorspoedig, want wanneer zijn vader langskomt heeft hij nog geen klanten gehad. Fergus besluit om zijn vriend Bert, een grondwerker met erg vieze laarzen, te vragen om langs Dagobert te gaan om zijn laarzen te laten poetsen. Fergus geeft Bert het Amerikaanse dubbeltje om Dagobert mee te betalen. Fergus weet dat het Amerikaans muntje in Glasgow niks waard is, maar hij hoopt dat Dagobert leert wat hard werken is en dat hij niemand moet vertrouwen. Nadat Bert Dagobert heeft betaald met het Amerikaanse dubbeltje merkt Dagobert dat hij opgelicht is, maar zoals zijn vader al hoopte ontsteekt het de wil in Dagobert om hard voor zijn geld te werken en het eerlijk te verdienen.
Status
In hoeverre het geluksdubbeltje Dagobert werkelijk geluk brengt varieert sterk per strip, daar de verschillende tekenaars en scenaristen die de strips maken er elk hun eigen kijk op hebben.
Striptekenaar Keno Don Rosa, die grotendeels verantwoordelijk is voor het uitwerken van het levensverhaal van Dagobert (en daarbij ook hoe Dagobert aan zijn eerste dubbeltje komt), spreekt in zijn strips bewust niet over een "geluksdubbeltje". Don Rosa laat Dagobert in zijn strips herhaaldelijk spreken over het dubbeltje als inspiratiebron, en niet als geluksbrenger. Rosa's argument was dat Dagoberts fortuin niet gebouwd is op geluk, maar op hard werken. In Episode 5 van het levensverhaal van oom Dagobert laat hij zijn mening zelfs nog een keer in stripvorm terugkomen: Donald gebruikt de term "geluksdubbeltje", en zegt dat iedereen van Dagoberts geluksdubbeltje weet, waarna Dagobert boos antwoord: "GELUKSdubbeltje? Welke ongeschoren halfwas krantenkop heeft DIE kletskoek bedacht? [...] Ik had dat dubbeltje al 20 jaar VOOR ik rijk werd! En ik werd RIJK door eerlijk, hard werk!". Dit stukje strip kan gelezen worden alsof Don Rosa insinueert dat de term "geluksdubbeltje" in Duckstad is ontstaan als een soort van mythe, waarbij Dagoberts rijkdom in verband werd gebracht met zijn eerste verdiende dubbeltje.
Een andere variant is dat het dubbeltje wel speciaal is, zij het niet van zichzelf maar door het feit dat Dagobert het zo lang in zijn bezit heeft gehad en doordat hij de rijkste man ter wereld is. Dit uitgangspunt komt onder andere ter sprake in de strip waarin Zwarte Magica haar debuut maakt. Daarin blijkt dat muntjes die aangeraakt zijn door rijke mensen speciale eigenschappen krijgen, en hoe langer het muntje in bezit geweest is van dezelfde miljonair, hoe sterker die eigenschap wordt. In het verhaal Van Ducks, dubbeltjes en dwaze heksen[1] reist Magica terug in de tijd en steelt het dubbeltje van de jonge Dagobert net nadat hij het gekregen heeft, maar beseft al snel dat het dubbeltje in deze vorm waardeloos is daar Dagobert het nu nooit in zijn bezit heeft gehad terwijl hij rijk werd. Uiteindelijk is ze gedwongen hem het dubbeltje terug te geven en de geschiedenis zijn beloop te laten zodat het muntje weer speciaal kan worden.
Verdere informatie
In veel verhalen wil de heks Zwarte Magica het dubbeltje stelen, om een amulet te maken waardoor zij de gave van Koning Midas (alles wat hij aanraakte veranderde in goud) zou gaan bezitten. Hiervoor zou zij het in het lava van de Vesuvius tot amulet willen omsmelten. Ook zitten de Zware Jongens soms achter Dagoberts geluksdubbeltje of zijn gehele fortuin aan.
Het geluksdubbeltje wordt vaak onder een stolp bewaard, en Dagobert Duck kust dit dubbeltje regelmatig als uitdrukking van zijn liefde ervoor. In de Nederlandse vertaling van de tekenfilmserie DuckTales wordt het geluksdubbeltje het gelukskwartje genoemd.
Ter gelegenheid van zijn 60e verjaardag geeft Dagobert voor het eerst van zijn leven geld weg. Het weekblad Donald Duck brengt in samenwerking met ABN AMRO zijn geluksdubbeltje uit.
Buitenlandse namen
Het geluksdubbeltje heet in andere talen:
- Deens: Den første femogtyveøre en Lykkeskillingen
- Duits: Der glückszehner en Der Glückstaler
- Engels: The number one dime en The lucky dime
- Italiaans: La numero uno
- Indonesisch: Keping Keberuntungan
- Noors: Den første tiøringen en Lykkeskillingen
- Pools: Pierwsza Dziesięciocentówka
- Portugees: Moedinha número um
- Spaans: La Número Uno en La moneda amuleto
- Zweeds: Den första kronan en Turkronan
| Bronnen, noten en/of referenties
|
| De wereld van Donald Duck (Duckstad) |
|---|
| DuckTales |
|---|
|