Oxytocine

Oxytocine (Oudgrieks: ὠκύς, ōkys, „snel” en τόκος tokos „geboren”: okytokos „gemakkelijk barend”) is een hormoon dat in de hersenen wordt aangemaakt en een belangrijke geboorte speelt in het geboorteproces. Het fungeert ook als neurotransmitter en beïnvloedt het gedrag tussen moeder en kind maar ook tussen verliefden, en sociale interacties in het algemeen.

Oxytocine is een neuropeptide uit de groep van de proteohormonen. Het wordt gevormd in de nucleus paraventricularis en in mindere mate in de Nucleus supraopticus (twee kerngebieden in de hypothalamus). Van daaruit wordt het oxytocine via axonen naar de hypofyse getransporteerd, waar het opgeslagen wordt en vrijgegeven wordt wanneer nodig.

Wegens de werking wordt het wel eens het liefdeshormoon of knuffelhormoon genoemd.

Ontdekking

Oxytocine werd in 1906 ontdekt in de hypofyse. Hij beschreef de werking van oxytocine in verband met het begin van de geboorte en de snelheid van de bevalling. Spoedig daarop had hij ook onderzoeksresultaten, waaruit een samenhang bleek tussen oxytocine en de afscheiding van moedermelk bij het zogen. Samen met vasopressine werd oxytocine in 1953 voor het eerst geïsoleerd en synthetisch samengesteld door Vincent du Vigneaud, die hiervoor in 1955 de Nobelprijs voor scheikunde ontving.

De werking van oxytocine is breder gewaaierd dan men oorspronkelijk dacht. In de jaren 1970 werd vastgesteld dat het niet alleen als hormoon maar ook als neurotransmitter functioneert. Het wordt tijdens sociale interactie en seksuele activiteit vrijgegeven uit de hypothalamus en wordt dan opgevangen in het limbische systeem, het emotionele centrum van de hersenen.