Pesman

Pesman
Het wapen van het geslacht Pesman
Het wapen van het geslacht Pesman
Verspreiding	Australië Nederland Nederlands-Indië Verenigde Staten Zuid-Afrika
Informatie
Varianten	Pestman
Oorsprong	Groningen, Nederland

Bestand:Kerk van Tinallinge.jpg

Kerk van Tinallinge in 2010

Bestand:Pesman Jacob Jan.jpg

Jacob Jan Pesman (1888-1950) in 1935

Bestand:Pesman.jpg

Michiel Walter Pesman (1887-1962) in 1962

Pesman (ook: Pestman) is een Nederlandse familie, met verschillende vertakkingen. De familie heeft verscheidene vooraanstaande leden voortgebracht.

Beknopte beschrijving

Gegevens over het geslacht Pesman gaan terug tot en met de zestiende eeuw. De geslachtsnaam is afgeleid van een adresnaam of patroniem. De oudst bekende stamvader van het geslacht is de in Groningen geboren kistenmaker en meester-kuiper Johan Pesman (circa 1585-circa 1635). Hij leefde in de stad Groningen en hij had aldaar zijn onderneming aan de Oude Ebbingestraat. Johan Pesman trouwde te Groningen op veertien mei 1609 met de in Groningen geboren Anna Eppens (circa 1587-circa 1636), zus van de meester-kuiper Sybrandt Eppens (circa 1585-circa 1630). Uit dit huwelijk werden tenminste de volgende twee kinderen geboren: de onderwijzer Hindrik Pesman (1615-1666) en de predikant Eppo Pesman (circa 1615-1654). Ook wordt aangenomen dat de koster en onderwijzer Zacharias Pesman (circa 1623-1669) een zoon van dit echtpaar is geweest. Het exacte aantal kinderen is echter onbekend. Bij diverse nakomelingen van de laatstgenoemde persoon werd de geslachtsnaam afwisselend geschreven als Pesman en Pestman. Dit verschil in spelling is te wijten aan verschrijvingen bij de burgerlijke stand. Zo komt het bijvoorbeeld voor dat twee kinderen van dezelfde ouders, en ook hun nazaten, verschillende geslachtsnamen (Pesman en Pestman) hadden. Aanvankelijk waren de telgen van het geslacht Pesman woonachtig in plaatsen die gelegen zijn in Noord-Nederland. In de loop der eeuwen spreiden leden van het geslacht zich verder uit over de rest van Nederland en tevens over diverse andere landen, te weten Australië, Nederlands-Indië, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika.

De Pesmans waren van origine ambachtslieden en onderwijzers in Nederland. Later bracht het geslacht welgestelde landbouwers (herenboeren) in Nederland voort, zo waren bijvoorbeeld zes generaties vanaf Hendrikus Johannes Pesman (1765-1799) herenboer. Sedert het begin van de negentiende eeuw zijn leden van het geslacht in Nederland onder meer werkzaam binnen de ambtenarij, het bedrijfsleven, de krijgsmacht en het openbaar bestuur. Daarnaast telt het geslacht in Nederland ingenieurs, medici en predikanten. Zo waren Eppo Pesman (circa 1615-1654) predikant te Rottum en Johannes Pesman (1725-1766) een vooraanstaand predikant te Breede en Tinallinge. Eveneens kent het geslacht in Nederland twee prominente beroepssporters, te weten de voetbalcoach en voetballer Gerrit Pesman (1923-2003) en langebaanschaatser en Olympisch deelnemer Jan Sybrand Pesman (1931). In de negentiende eeuw emigreerden enkele telgen van het geslacht naar Australië, Nederlands-Indië, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika alwaar ze nageslacht kregen en aanvankelijk kozen voor een beroep als farmer (vergelijkbaar met een Nederlandse herenboer) en rancher (iemand die een ranch bezit); vanaf de twintigste eeuw zijn de Pesmans die in de viergenoemde landen resideren werkzaam als econoom, ingenieur en militair.

Wapen

Het wapen van het geslacht Pesman dateert uit de achttiende eeuw. De eerste wapenvoerder was de predikant Johannes Pesman (1725-1766). Hij overleed in 1766 en werd begraven in de kerk van Tinallinge; op zijn grafsteen is het wapen afgebeeld.

Het wapen is als volgt: het wapenschild is in zilver een naakte man, rechts zittend tegen een geplante loofboom op een grasveld, de helm is volledig aanziend, de dekkleden en de wrong zijn groen en zilver en het helmteken is een plant, waarvan de bloem zilver is en de stengel groen is.

Bekende leden

Fragmentgenealogie

Hieronder wordt een fragmentgenealogie van het geslacht Pesman weergegeven, waarin diverse bekende leden van het geslacht zijn opgenomen:

• Johan Pesman (circa 1585-circa 1635), kistenmaker en meester-kuiper;
  • Hindrik Pesman (1615-1666), diaken en onderwijzer;
    • Johannes Pesman (1648-circa 1705), diaken en onderwijzer;
      • Hindrik Pesman (1689-1747), onderwijzer;
        • Johannes Pesman (1725-1766), predikant;
          • Hendrikus Johannes Pesman (1765-1799), landbouwer;
            • Jan Hendrikus Pesman (1788-1856), landbouwer;
              • Luitje Pesman (1821-1853), landbouwer;
                • Gerhardus Martinus Pesman (1828-1864), landbouwer;
                  • Jan Pesman (1859-1943), landbouwer;
                    • Geert Pesman (1888-1966), landbouwer;
                      • Gerrit Pesman (1923-2003), voetbalcoach en voetballer;
                • Jan Pesman (1849-1950), kleermaker;
                  • Hendrik Pesman (1879-1966), PTT-directeur;
                    • Klaas Pesman (1914-1993), bestuurder en ingenieur;
                      • Jan Hendrik Pesman (1951), architect, bestuurder, ingenieur en onderwijzer;
              • Freerk Pesman (1831-1906), kleermaker;
                • Tamme Pesman (1866-1944), onderwijzer en schooldirecteur;
                  • Pieter Hendrik Pesman (1897-1970), ambtenaar en bestuurder;
                    • Tammo Frederik Pesman (1927), ingenieur en textieltechnicus;
                      • Pieter Herman Pesman (1956-1999), officier der infanterie;
                  • Frederik Tamme Pesman (1900), hoofd inspectie van de belastingen;
                    • Albert Hendrik Pesman (1932), econoom en echtgenoot van Roslyn Louise Cooper (1938);
            • Hidde Hendrikus Pesman (1795-1862), landbouwer;
              • Gerardus Pesman (1841-1930), landbouwer;
                • Onno Pieter Pesman (1868-1945), ingenieur;
                  • Gerard John Pesman (1906-2000), hoogleraar, ingenieur en wetenschapper;
                • Hidde Hendrikus Pesman (1873-1968), tandarts;
                  • Gerhardus Hessel Pesman (1905-1995), bestuurder en ingenieur;
                • Hidde Pesman (1880-1945), hoofdonderwijzer en schooldirecteur;
                • Michiel Walter Pesman (1887-1962), ingenieur, publicist en tuin- en landschapsarchitect;
      • Rachel Pesman (1693-circa 1745);
        • Jan Pesman (1723-1790), landbouwer en schooldirecteur;
          • Rachel Pesman (1748-1815);
            • Jan Jacob Pesman (1790-1848), landbouwer;
              • Jacob Pesman (1836-1906), landbouwer;
                • Jan Pesman (1869-1944), landbouwer;
                  • Jakob Jan Pesman (1898-1953), burgemeester van Leens en NSB-politicus;
                    • Jan Kornelis Pesman (1929-2008), bestuurder;
                      • Willem Jan Pesman (1961), marineofficier en ondernemer;
                  • Reinder Dirk Pesman (1904-1979), landbouwer;
                    • Jan Sijbrand Pesman (1931), langebaanschaatser en Olympisch deelnemer;
              • Klaas Evert Pesman (1842-1908), landbouwer;
                • Jan Pesman (1865-1932), dirigerend officier van gezondheid tweede klasse;
                  • Johannes Alexander Pesman (1903), burgemeester en gemeentelijk politicus;
                • Cornelis Pesman (1877-1944), gemeentearts van Emmer-Compascuum, Ter Apel, Beilen en Groningen;
                • Jacob Jan Pesman (1888-1950), landmachtofficier en militair;
                  • Jacob Pesman (1914-2008), medicus, militair arts en psychiater;
  • Eppo Pesman (circa 1615-1654), predikant;
  • Zacharias Pesman (circa 1623-1669), koster en onderwijzer;
    • Lammert Pesman (circa 1656-circa 1713), militair;
      • Zacharias Pesman (circa 1700-circa 1770), landbouwer en wedman;
        • Meeuwes Pesman (1728-1788), landbouwer en wedman.

Bronnen, noten en/of referenties

Voetnoten Literatuur Kits Nieuwenkamp, H.W.M.J. (1936). Nederlandsche familiewapens, met nadere genealogische aanteekeningen, stamreeksen, fragment-genealogieën, enz.. I, pp. 136-138. Haarlem: N.V. Uitgeverij Eigen volk. Kloosterhuis, H. (1977). Gens Nostra. Tijdschrift van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Nederlandse Genealogische Vereniging, 32, pp. 171-180, pp. 246-255, pp. 281-283 & p. 351. Amsterdam: Nederlandse Genealogische Vereniging. Kloosterhuis, H. (1980). Gens Nostra. Tijdschrift van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Nederlandse Genealogische Vereniging, 35, pp. 52-55, pp. 111-116, pp. 175-183 & p. 369. Amsterdam: Nederlandse Genealogische Vereniging. Ubbens, U.M. (1988). De Nes onder de klockeslagh van Holwierde. Beschrijving van de drie edele heerden, c.q. boerderijen op de Nes onder Holwierde, gegevens rond de familie Post en de kwartierstaat van Jeike Bakker, pp. 80-84. Sneek: Uitgeverij Ubbens.