Gebruiker:O/ Italiaanse familiecultuur

Het gezin en de familie zijn in Italië de hoeksteen van de samenleving. De helft van de Italiaanse ouders wonen onder één dak met meerderjarige kinderen. Ten opzichte van de rest van Europa vindt je in Italië minder scheidingen, minder eenzame ouders en minder kinderen die geboren worden buiten het huwelijk. Familieleden onderhouden een nauwe band met elkaar en er bestaat een grote solidariteit tussen de verschillende generaties.

Algemene kenmerken

• De Italiaanse familiecultuur uit zich in een onderlinge verbondenheid en solidariteit die het gehele leven beslaat. Zo worden ouderen vaak verzorgd door hun kinderen.
• In de Italiaanse familiecultuur is het uitwisselen van goederen en diensten een kenmerkend onderdeel van het gezinsleven. Door gebruik te maken van familienetwerken verzekeren Italianen zich van een baan of een bepaalde dienst.
• Financiële afhankelijkheid is normaal in de Italiaanse familiecultuur. De Italiaanse ouders fungeren als een bank en verzorgen bijvoorbeeld de lening voor de aanschaf van het eerste huis van hun kind.
• Het gezinsleven speelt zich voornamelijk af in de kleine eet-bijkeuken, de tinello.

La mamma

Binnen de Italiaanse familiecultuur staat la mamma, de moeder, centraal. Zij is de spil van de familie, la mamma zorgt voor haar kinderen, haar man, haar ouders en de ouders van haar man. Ze is de zorgdrager en het fundament van de familie. Praten over de moederfiguur is in Italië een probleem, de moederliefde mag namelijk niet ter discussie gesteld worden. De Italianen geloven niet meer in de staat, de kerk, maar nog wel in het gezin. Het huidige vertrouwen in het gezin is paradoxaal te noemen, want de hechte relaties die Italianen onderhouden met hun familie kunnen tevens voor onderlinge spanningen zorgen.

Achtergrond

De centrale rol van de moeder komt voort uit het Katholicisme. La mamma wordt gezien als een symbool voor vruchtbaarheid. Vaak wordt ze vergeleken met de deugdzaamheid en de bescheidenheid van de Heilige Maagd Maria. Maria, de moeder van Jezus van Nazareth, is een essentiële factor binnen het katholicisme en heeft een bijzondere rol in het leven van de Italianen. La mamma is een afspiegeling van de Heilige Maagd Maria in de familie.

Mammoni

Italië is het land van de mammoni, de moederskindjes. Bijna zestig procent van de ongetrouwde jongeren tussen de 18 en 34 jaar heeft het ouderlijk huis nog niet verlaten. Pas wanneer de jongeren gaan trouwen verlaten zij het huis. De oorzaken hiervoor zijn niet geheel duidelijk. Veelal wordt gezegd dat jongeren eenvoudigweg geen keus hebben. De jongeren worden gedwongen steeds langer bij hun familie te blijven wonen, omdat de jeugdwerkloosheid erg hoog ligt. Mochten de jongeren een baan vinden, dan verdienen ze weinig. De lonen van starters zijn laag op de arbeidsmarkt. Naast de economische oorzaak bestaat er ook een culturele oorzaak voor de zogenaamde moederskindjes. De familiebanden in Italië zijn namelijk erg nauw. Men spreekt elkaar veel en woont vaak bij elkaar om de hoek. Jongeren geven aan dat ze thuis blijven wonen omdat ze het zo goed en makkelijk hebben bij hun ouders. “La mamma kookt, strijkt en wast”. Veel jongeren hebben daar geen moeite mee. Niet alleen de jongeren zijn een bepalende factor in dit fenomeen, vaak laten de ouders en dan vooral la mamma de kinderen niet gaan. Zij vinden het niet erg om extra te koken of te wassen, zo lang het kind maar dicht bij hun blijft. Niemand houdt meer van haar eigen kinderen dan la mamma. Dit alles leidt tot de paradoxale situatie. De liefdevolle en nauwe relatie tussen ouder en kind kunnen tegelijkertijd voor vernauwing van persoonlijke ruimte zorgen. Deze vernauwing van persoonlijke ruimte zorgt ervoor dat beide partijen niet altijd de mogelijkheid hebben tot privacy.

Wanneer een zoon het huis verlaat en gaat trouwen kan het zelfs zo zijn dat zijn vrouw het huwelijk laat ontbinden omwille van de zeer nauwe relatie tussen zoon en moeder. Volgens de Italiaanse Hoge Raad zijn de redenen voor deze ontbinding nu gegrond. De ontbinding van het huwelijk is geoorloofd wanneer de man na de bruiloft nog een te hechte emotionele band met zijn moeder blijft onderhouden.

Festiviteiten

La festa della mamma (Moederdag) is in Italië een officiële feestdag, in tegenstelling tot vaderdag. Moederdag wordt altijd gevierd op de tweede zondag van mei. Dat Moederdag een officiële feestdag is geeft aan hoe belangrijk la mamma is in de Italiaanse cultuur. Naast Moederdag viert Italië en de rest van de wereld op 8 maart ‘de dag van de vrouw’.

Il papà

De vader vervult een andere rol in de familie dan de moeder. De vader wordt beschreven als autoritair en afwezig. De rol van de vader is door de jaren heen echter veranderd.

Achtergrond

In de jaren ’50 van de vorige eeuw had de Italiaanse vader een andere rol in het gezin dan nu. Hij werkte vooral om zijn gezin te onderhouden. De moeder daarentegen had een meer verzorgende rol en geen baan. Toch was de vader toen al belangrijk voor de opvoeding. De vader was degene die de regels stelde en de eindverantwoordelijke was voor de opvoeding van het kind. Hoewel hij daarin maar een passieve rol speelde, was het kind wel aan beide ouders evenveel gehecht. In de jaren ’70 veranderde het beeld van de basisvormen van de vaderlijke opvoeding en kreeg hij meer taken dan alleen degenen die van nature hoofdzakelijk waren. Ook de gezinssituatie veranderde doordat de vrouwen aan het werk gingen. Hierdoor kreeg de vader meer beschikbaarheid in het gezin en ook meer verantwoordelijkheid. Vandaag de dag is de rol van de vader in het Italiaanse gezin veel meer gelijk aan die van de moeder. Omdat zij door haar werkschema minder tijd heeft voor het huishouden en de kinderen, helpt de vader daarin mee. Luiers verschonen, zorgen voor een ziek kind of weekenduitstapjes doen zijn dingen die een Italiaanse vader steeds minder vaak aan de moeder zal overlaten. Hij heeft meer zijn eigen inbreng in de opvoeding. Daar waar de moeder veel met het kind in woorden communiceert, gebruikt de vader juist fysiek contact en laat het kind de buitenwereld ontdekken. Vaak is het zelfs zo dat het kind dat beter met de vader kan doen omdat die avontuurlijker is en minder bang om de regels te breken. Verder is de Italiaanse vader minder autoritair geworden en is meer bereid een gelijkwaardig gesprek te voeren met zijn gezinsleden. Ook een reden waarom de vader meer verantwoordelijkheid in het huishouden en verzorging heeft gekregen, is omdat echtscheidingen tegenwoordig meer voorkomen in Italië. De kinderen zijn dan bijvoorbeeld een paar dagen per week geheel afhankelijk van een vader die zowel de vaderlijke als de moedertaken op zich moet nemen.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

[[Categorie:]]

[[Categorie:]]