Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Overleg:Jan III van Renesse
Jan III van Renesse (1249 - de Lek bij Beusichem, 16 augustus 1304) was een Zeeuwse edelman. Hij was de zoon van Johan van Renesse en Margaretha Scarpord en kleinzoon van Costijn II van Renesse, heer van Zierikzee en stichter van Brouwershaven. Jan III van Renesse was gehuwd met Sophia van der Goude. Zij hadden een dochter Margriet.
Samen met Wolfert I van Borselen leidde hij de Vlaamsgezinde partij tegen de Hollandse graaf.
Geschiedenis
Onder de auspiciën van Eduard I (Langbeen) van Engeland regeerde hij het graafschap Holland en het graafschap Zeeland als voogd van Jan I van Holland en Zeeland, de minderjarige zoon van de vermoorde Floris V. Zijn mederegent Wolfert I van Borselen trachtte hem in diskrediet te brengen. Zo manipuleerde hij het verloop van de Slag bij Vronen (1297), de laatste van de West-Friese Oorlogen. Bij het begin van het gevecht trok Wolfert zich met zijn troepen terug, zodat van Renesse, die de leiding had, werd omsingeld. Het feit dat de West-Friezen alsnog verslagen en uitgemoord werden, deden niet af aan de geruchten dat hij tegen de jonge graaf samenzwoer, waarna hij de macht aan van Borselen verloor. Jan werd zelfs uit Holland naar Zeeland verbannen. Medestrijders brachten het verraad uit en van Renesse werd in ere hersteld.
Hij werd aangesteld als baljuw van Zuid-Holland. Wolfert van Borselen bleef echter complotteren en trachtte hem te arresteren. Jan verschanste zich in zijn Slot Moermond op het eiland Schouwen, waar hij belegerd werd. Hij ontsnapte naar het graafschap Vlaanderen, waarna het kasteel verwoest werd. Wolfert wilde de Engelse invloed vervangen door deze van koning Filips IV van Frankrijk, die Vlaanderen stapsgewijs veroverde. Hij deed daarvoor beroep op een achterneef en Franse bondgenoot, Jan I van Avesnes, graaf van Henegouwen en tegenstander van de Vlaamse graaf Gwijde van Dampierre. Wolfert van Borselen werd bij een conflict met het stadsbestuur van Dordrecht in Delft vermoord. De steden schoven de Henegouwse Jan naar voren als regent die na de dood van 15-jarige Jan I in 1299 als Jan II van Avesnes een personele unie startte als graaf van Henegouwen, Holland en Zeeland.
Jan van Renesse was één van de Vlaamse bevelhebbers in de Guldensporenslag (Kortrijk, 1302) en was doorslaggevend in het behalen van de overwinning. Naast expedities in Henegouwen poogden de Vlamingen Zeeland definitief onder hun gezag te brengen onder leiding van onder anderen Jan. Willem van Oostervant, de latere Willem III van Holland wiens oudere broers sneuvelden in de Guldensporenslag, slaagde er niet in de invasie te stuiten. Na Veere en Arnemuiden werd Middelburg veroverd, hoewel Willem aftocht naar Zierikzee verkreeg. Na een kort bestand trokken de Vlamingen met Pasen 1304 naar het noorden, waarbij Jan van Renesse Utrecht binnentrok. Ondertussen werd Zierikzee belegerd en bij de Slag op Duiveland werd Gwijde van Avesnes, bisschop van Utrecht en broer van graaf Jan II, gevangen genomen. Een Hollands-Franse vloot onder bevel van admiraal Reinier Grimaldi van Monaco versloeg de Vlaamse vloot in de Zeeslag bij Zierikzee. Het beleg werd opgebroken en de Vlamingen trokken zich terug.
Jan van Renesse trok zich vervolgens terug uit Utrecht. Hij werd aangevallen toen hij bij Beusichem de Lek wilde oversteken. Hij vluchtte met teveel mensen in een schouw die kapseisde waarna hij verdronk. Zijn goederen, waaronder Renesse en Brouwershaven, werden verbeurd verklaard en vielen toe aan Witte van Haamstede, een bastaardzoon van Floris V, die de resterende Vlaamse legers uit Holland verdreef.