Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Lijst van hoofdingenieurs-directeuren van de Rijkswaterstaat

Uit Wikisage
Versie door O (overleg | bijdragen) op 30 mei 2015 om 21:39 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_hoofdingenieurs-directeuren_van_de_Rijkswaterstaat&oldid=44172590 Afsplitsing van hoofdartikel 3 mei 2015 ‎ EvilFreD)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Deze lijst van hoofdingenieurs-directeuren van de (Rijks)Waterstaat is een onderdeel van de lijst van alle managers die leiding gegeven hebben aan een regionale of specialistische eenheid van Rijkswaterstaat. Tot aan 1848 werd niet gesproken van Rijkswaterstaat maar van de Waterstaat. Deze organisatie werkte zowel onder centraal gezag als onder de verantwoordelijkheid van het provinciaal bestuur. Na het tot stand komen van de Provinciewet in 1848 kregen de provincies het recht een eigen "waterstaat" op te richten. In de loop van 20 jaar gebeurde dat in alle provincies. Ter onderscheid van deze Provinciale Waterstaten werd de centrale organisatie aangeduid met 's Rijks Waterstaat, later aaneengeschreven als de Rijkswaterstaat. Heel lang was het gebruik van het lidwoord in combinatie met Rijkswaterstaat de verwijzing naar dit onderscheid (de Provinciale Waterstaten tegenover de Rijkswaterstaat). Tegen het einde van de 20e eeuw, toen alle Provinciale Waterstaten door reorganisaties verdwenen waren) werd Rijkswaterstaat meer en meer als een eigennaam gezien en werd het lidwoord achterwege gelaten.

Deze lijst is een vervolg op de lijst van hoofdingenieurs van de (Rijks)Waterstaat, die handelt over de periode 1811 - 1903 en de Lijst van inspecteurs van de Waterstaat over de periode 1798 - 1811. In de loop van de tijd heeft de organisatie veel verschillende organisatievormen gehad. De lijst van managers wordt daarom steeds voorafgegaan door een overzicht van de organisatievorm in de betreffende periode. De nummering van de managers is doorlopend.

Nadat in de eerste periode de regionale chefs aangeduid worden met de term inspecteur, wordt in de Franse tijd l'ingenieur en chef gebruikt, later in het Nederlands vertaald als hoofdingenieur. (In 1811 werd het Koninkrijk Holland door Napoleon Bonaparte ingelijfd bij het Franse Keizerrijk).

In de lijst zijn tevens de hoogste bazen van de organisatie opgenomen omdat zij doorgaans eerder in hun loopbaan een rol als regionale baas vervulden. Deze hoogste bazen zijn ook afzonderlijk vermeld in de lijst van directeuren-generaal Rijkswaterstaat.

Organisatie van de Rijkswaterstaat 1903-1930

Op 1 juli 1903 werd een reorganisatie doorgevoerd waarin de districten directies werden. Ook werd een aantal rangsbenamingen doorgevoerd:

  1. Hoofdingenieur werd hoofdingenieur-directeur (HID),
  2. Inspecteur werd inspecteur-generaal (IG) en
  3. Hoofdinspecteur werd hoofdinspecteur-generaal (HIG).
HIG Hoofdinspecteur-generaal: ir. W.F. Leemans
AD 1e directie Algemeene Dienst
1e Inspectie
IG1 Inspecteur-generaa;: ir.R.O. van Manen
code directie gebied
GF 4e directie Groningen en Friesland
DO 5e directie Drenthe en Overijssel
NH 9e directie Noord-Holland
ZH 10e directie Zuid-Holland
ZL 11e directie Zeeland
2e Inspectie
IG2 Inspecteur-generaal: ir.C.M.F.H. Schnebbelie
code directie gebied
GRV 2e en 3e directie Groote Rivieren
GU 6e directie Gelderland en Utrecht
NB 7e directie Noord-Brabant
LB 8e directie Limburg

Minister Lely - zelf ingenieur - vond dat de minister wel rechtstreeks met de hoofdingenieurs-directeuren kon communiceren en vond de functie hoofdinspecteur-generaal overbodig. Toen de zittende HIG in mei 1914 met pensioen ging werd de functie opgeheven en was er dus (weer) geen centrale leiding van de Rijkswaterstaat.

1e Inspectie
IG1 Inspecteur-generaal: ir.R.J. Castendijk
code directie gebied
GF 4e directie Groningen en Friesland
DO 5e directie Drenthe en Overijssel
NH 9e directie Noord-Holland
ZH 10e directie Zuid-Holland
ZL 11e directie Zeeland
2e Inspectie
IG2 Inspecteur-generaal: ir.J.C. Ramaer
code directie gebied
AD 1e directie Algemeene Dienst
GRV 2e en 3e directie Groote Rivieren
GU 6e directie Gelderland en Utrecht
NB 7e directie Noord-Brabant
LB 8e directie Limburg

In 1917 werd naast het begrip directie het district weer ingevoerd, een maatregel, die het mogelijk maakte het hoofd van een eenheid lager te salariëren dan op het niveau van hoofdingenieur-directeur. Het zou (in 1918) alleen toegepast worden voor Groningen en later voor de specialistische eenheden, die vanaf 1923 ontstonden. In mei 1918 verviel de nummering van de directies.

De wijzigingen op het schema van 1914 betroffen:

code directie gebied of taakgebied jaar
gr geen HID Groningen 1918 - 1928
FD 5e directie Friesland en Drenthe 1918 - 1931
ZU 10e directie Zuid-Holland en Utrecht 1918 - 1935
GO Gelderland en Overijssel 1918 - 1935

Naast bovenstaande wijzigingen was op 1 mei 1919 de Dienst der Zuiderzeewerken opgericht, een organisatie buiten de Rijkswaterstaat met een eigen directeur-generaal. Deze is wel in de overzichten opgenomen met de volgende kleurcode:

ZZW Dienst der Zuiderzeewerken

De discussie over wel of niet eenhoofdig leiderschap van de Rijkswaterstaat bleef doorgaan. De organisatie wilde het, minister Lely was van mening veranderd en wilde het inmiddels ook, maar de Tweede Kamer was bang dat een dergelijke figuur te veel macht kreeg. Het compromis werd de aanstelling van een derde inspecteur-generaal (in algemene dienst), die als primus inter paris moest opereren.

1e Inspectie
IG1 Inspecteur-generaal:
ir.W.K. du Croix
code directie
FD Friesland en Drenthe
NH Noord-Holland
ZH Zuid-Holland
ZL Zeeland
gr Groningen
Inspecteur-generaal in algemene dienst
IGa ir.G. Rooseboom
2e Inspectie
IG2 Inspecteur-generaal:
ir.J.C. Ramaer
code directie
AD Algemeene Dienst
GRV Groote Rivieren
GO Gelderland en Overijssel
NB Noord-Brabant
LB Limburg

Tot 1930 werden er ten opzichte van dit organisatieschema alleen nog enkele specialistische districten opgericht, waarvan er één in 1929 in een directie werd omgezet. Alleen eenheden waar een hoofdingenieur-directeur aan het hoofd stond zijn met een achtergrondkleur weergegeven. Alleen HID-en zijn in de jaaroverzichten vermeld.

code taakgebied jaar
wt district Wegentechniek 1923 - 1929
wt district Wegentechniek 1929
sy district Sluisbouw IJmuiden 1926 - 1932
RWL directie Rijkswegenbouwlaboratorium 1927 - 1981
tk district Twenthekanalen 1929 - 1935
mv district Maasverbetering 1929 - 1933
WB directie Wegenverbetering 1930 - 1936

Organisatie van de Rijkswaterstaat 1930-1949

Op 1 april 1930 krijgt de Rijkswaterstaat weer een centrale leiding in de persoon van Johan Ringers, die de nieuw gecreëerde functie directeur-generaal krijgt. De inspecties worden opgeheven en ter ondersteuning van de directeur-generaal wordt een centrale directie gevormd - de Directie van de Waterstaat - waar enkele hoofdingenieurs-directeuren werkzaam zijn. Ringers heeft bij zijn aanstelling bedongen, dat de Dienst der Zuiderzeewerken onder zijn bevelen komt te vallen (dit wordt pas formeel in 1935 geregeld).

DG Directeur-generaal: dr.ir.J.A.Ringers
Directie van de Waterstaat
Rijkswaterstaat, regionale directies
code directie
FD Friesland en Drenthe
GO Gelderland en Overijssel
NH Noord-Holland
ZU Zuid-Holland en Utrecht
ZL Zeeland
NB Noord-Brabant
LB Limburg
GRV Groote Rivieren
Rijkswaterstaat, functionele diensten
code directie
AD Algemeene Dienst
WB Wegenverbetering
RWL Rijkswegenbouwlaboratorium
Rijkswaterstaat, districten
code district
gr Groningen
sy Sluisbouw IJmuiden
tk Twenthekanalen
mv Maasverbetering
overige diensten onder DG RWS
code dienst
ZZW Dienst der Zuiderzeewerken
Geologische Stichting
Rijksdienst tot uitvoering van de Zuiderzeesteunwet

Wijzigingen ten opzichte van dit organisatieschema worden gevormd door de opheffing van een aantal districten, en de vorming van enkele nieuwe districten en directies:

code taakgebied jaar
GFD directie Groningen, Friesland en Drenthe 1931 - 1937
ar1 district Amsterdam-Boven Rijn I 1931 - 1935
ar2 district Amsterdam-Boven Rijn II 1931 - 1944
BER directie Benedenrivieren 1933 - 1989
BOR directie Bovenrivieren 1933 - 1987
BR directie Bruggen 1936 - 1990
nw district Nieuwe Wegen 1936 - 1937
nw1 district Nieuwe Wegen I 1937 - 1946
nw2 district Nieuwe Wegen II 1937 - 1946

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog zag de organisatie er als volgt uit:

DG Directeur-generaal: dr.ir.L.R. Wentholt
Directie van de Waterstaat
Rijkswaterstaat, regionale directies
code directie
GF Groningen en Friesland
OD Overijssel en Drenthe
GL Gelderland
UT Utrecht
NH Noord-Holland
ZH Zuid-Holland
ZL Zeeland
NB Noord-Brabant
LB Limburg
BER Benedenrivieren
BOR Bovenrivieren
Rijkswaterstaat, functionele diensten
code directie
AD Algemeene Dienst
RWL Rijkswegenbouwlaboratorium
BR Directie Bruggen
Rijkswaterstaat, districten
code district
nw1 Nieuwe Wegen I
nw2 Nieuwe Wegen II
ar2 Amsterdam-Boven Rijn II
overige diensten onder DG RWS
code dienst
ZZW Dienst der Zuiderzeewerken
Staatsvissershavenbedrijf
Directie van de Wieringermeer
Geologische Stichting
Rijksdienst tot uitvoering van de Zuiderzeesteunwet

Tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog zijn nog een aantal wijzigingen opgetreden, bestaande uit de instelling van nieuwe diensten en (na de oorlog) de overkomst van diensten van andere departementen (het Technisch Bureau der Domeinen, belast met de uitvoering van landaanwinningswerken in Zeeland en langs de waddenkust, van het Ministerie van Financiën en het [[Rijksinstituut voor Zuivering van Afvalwater (RIZA)]] van het Ministerie van Sociale Zaken). Bijzondere vermelding verdienen ook de Dienst Bijzonder Beheer, die tijdens de oorlog de taak van de Genie voor militaire objecten overnam en de Dienst Droogmaking Walcheren, die nooit formeel is ingesteld en opgeheven maar wel het herstel van de door oorlogshandelingen vernielde dijken van Walcheren herstelde en waarover "Het Verjaagde Water" van A. den Doolaard verhaalt.

Verder werd in 1948 de Dienst Straatklinkercontrole afgesplitst van het Rijkswegenbouwlaboratorium. Ook in 1948 verdween het begrip district uit de organisatie. Er werd alleen nog gesproken van directies of diensten. Pas in 2005 zou het begrip district terugkeren als nieuwe naam voor de dienstkring.

code taakgebied jaar
tv district Tunnelbouw Velsen 1941 - 1946
NW3 directie Nieuwe Wegen III 1941 - 1946
DBB Dienst Bijzonder Beheer 1941 - 1949
ddw Dienst Droogmaking Walcheren 1944 - 1947
s&s district Sluizen & Stuwen 1946 - 1948
RIZA directie Rijksinstituut voor Zuivering van Afvalwater 1946 - 1985
tbd Technisch Bureau der Domeinen 1946 - 1955
WG directie RWS Directie Wegen 1946 - 1981
S&S directie Sluizen & Stuwen 1948 - 1990
sc directie Dienst Straatklinkercontrole 1948 - 1973

Lijst van hoofdingenieurs-directeuren (HID-en) geboren vóór 1890

In onderstaand schema zijn de verschillende mutaties aangegeven voor alle HID-en, waarbij de managers in volgorde van geboortejaar staan. De organisatie-eenheid, waarin ze in het betreffende jaar leiding aan gaven is weergegeven met een lettercode en een kleurcode, zoals aangegeven in bovenstaande tekst. De kleurcode blijft in de opvolgende schema's gelijk voor een bepaald geografisch gebied of specialisme. Als er in het schema geen kleur als achtergrond heeft is betrokkene op dat moment geen HID (tenzij betrokkenen deel uit maken van een hogere managementlaag (Inspectie IG1, IG2 of IGa).

De afdelingshoofden van de Directie van de Waterstaat (DW) met de rang van HID zijn met een eenletterige code (A, W, N) zonder kleur weergegeven.

nr naam geb 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955
Volg Volg J.D.HuichelboschvanLienden123
94 ir. W.J.S.J. Blom 1838 GU
95 ir. A. van Hooff 1838 ZH
97 ir. C.F.M.H. Schnebbelie 1840 IG2 IG2 IG2 jaren , waarin betrokkene ouder is dan 65 jaar (tenzij nog werkzaam)
98 ir. H.E. de Bruijn 1841 AD AD AD AD
99 ir. W.F. Leemans 1841 HIG HIG HIG HIG
101 ir. B. Hoogenboom 1842 NB GRV IG1 IG1 IG1 IG1
102 ir. G.A. Escher 1843 GF GU GU GU GU GU
103 ir. R.O. van Manen 1843 IG1 IG1 IG2 HIG HIG HIG
104 ir. A. Keurenaer 1845 LB LB LB LB LB LB LB †
105 ir. J.W. Welcker 1845 GRV ZH ZH IG2 IG2 HIG HIG HIG HIG
106 ir. A.A. Bekaar 1845 ZL ZL ZL ZL ZL IG1 IG1 IG1 IG1
107 ir. C.B. Schuurman 1846 DO DO GRV GRV
108 ir. P.H. Kemper 1847 NH NH NH NH NH IG2 IG2 IG2 HIG HIG
109 jhr. ir. C.J. de Jong van Beek en Donk 1847 OD OD OD OD OD OD OD OD
Volg
111 ir. E.R. van Nes van Meerkerk 1849 NB NB NB NB NB NB NB NB IG2 HIG HIG HIG
112 ir. R.J. Castendijk 1849 GF GF GF GF GF GU GU GU IG1 IG1 IG1 IG1 IG1
113 ir. N.A.M. van den Thoorn 1851 ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH
114 ir. J.C. Ramaer 1852 AD AD AD AD AD ZL IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2
115 ir. C.A. Jolles 1853 GRV GRV GRV GRV GRV GU GU GU GU GU GU GU GO
116 ir. D.J. Steyn Parvé 1854 AD AD AD AD †
nr naam geb 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955
117 ir. A.E. Kempees 1856 GF GF GF GF GF †
118 ir. M. Caland 1858 ZL ZL ZL NB NB NB NB NB ZH ZH ZU ZU ZU ZU ZU ZU ZU jaren , waarin betrokkene ouder is dan 65 jaar (tenzij nog werkzaam)
119 dr.ir. H. Wortman 1859 NH NH NH NH NH NH NH IG1 IG1 IG1 IG1 ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW
120 ir. R.H. Gockinga 1859 AD AD GF GF GF GF GF FD GO GO GO GO GO GO GO
121 ir. W.K. du Croix 1861 LB LB LB LB NH NH NH GO IG1 IG1 IG1 IG1 IG1 IG1 IG1 IG1 IG1 IG1
122 ir. A.B. Marinkelle 1864 GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV GRV ZU ZU †
123 ir. H. van Oordt 1864 ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL
124 ir. A.A.H.W. König 1867 LB LB LB M M M M M GRV GRV GRV GRV GRV LB LB LB LB
125 ir. W.F. Stoel 1867 AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD
126 ir. G. Rooseboom 1868 OD OD OD OD OD OD OV IG2 IG2 IGa IGa IGa IGa IGa IGa IGa IGa IGa IGa
127 ir. F. Baucke 1869 LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB GO GO GO GO GO GO GO GO
128 ir. E. van Konijnenburg 1869 met verlof
129 ir. A.R. van Loon 1870 NB NB NH NH NH IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2 IG2
130 ir. A.Th. de Groot 1870 NB met verlof GO GO GO †
131 P.J.P. van der Steur 1871 DW DW DW DW DW DW
132 ir. W.G.C. Gelinck 1873 NB NB NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH
133 ir. M.C.E. Bongaerts 1875 met verlof (TK) M M
134 ir. J.P. van Vlissingen 1875 FD FD FD FD FD FD FD FD FD FD FD DW DW DW DW DW DG DG DG DG DG DG
135 ir. A.L. de Gelder 1875 NB NB NB NB NB NB NB NB NB †
136 ir. F.L. Schlingemann 1877 GRV GRV GRV GRV BER BER BER BER BER BER BER BER BER BER
137 ir. J.P. Walland 1877 ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL
nr naam geb 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955
138 ir. D.A. van Heijst 1879 ZU ZU ZU ZU ZU ZU ZU ZU ZU ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH
139 dr.ir. V.J.P. de Blocq van Kuffeler 1879 ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW ZZW
139 1879 AD AD
140 ir. G. Redeker 1879 FD GFD GFD GFD GFD GFD GFD GF GF NH NH NH NH NH NH NH
141 ir. A.E. Kempees 1879 NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB
142 ir. J.C. Scharp 1879 AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD
142 ir. J.C. Scharp 1879 OV OV OV
143 ir. G.J. van den Broek 1879 wt wt wt wt wt wt wt WB WB WB WB WB †
144 ir. C.J. Witteveen 1882 LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB
145 dr.ir. J.A. Ringers 1883 sy sy sy sy sy sy DG DG DG DG DG DG M M
146 ir. J.F. Schönfeld 1883 BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR BOR
147 ir. P.J. van Voorst Vader 1884 GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL
147 ir. P.J. van Voorst Vader 1884 NW3 NW3 NW3
148 ir. W.H. Brinckhorst 1885 ar1 ar1 ar1 ar1 UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT
148 ir. W.H. Brinckhorst 1885 wDG
149 dr.ir. L.R. Wentholt 1885 tk tk tk tk tk tk GL WB W W W DG DG DG DG DG DG
150 ir. W.J.H. Harmsen 1886 BR BR BR BR BR BR BER BER BER DG DG DG DG DG DG DG
151 ir. A.G. Verhoeven 1886 tbd tbd tbd tbd tbd tbd tbd tbd tbd tbd tbd TBD TBD TBD TBD
152 ir. M.B.W. des Tombes 1886 BOR BOR BOR
153 ir. F.S. Langemeijer 1886 OD OD OD OD OD OD OD
154 jhr.ir. A.G. Beelaerts van Blokland 1886 OD OD OD OD OD OD OD OD ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH
Volg
155 ir. C.T.C. Heijning 1888 sy sy sy sy sy ar2 ar2 ar2 ar2 ar2 ar2 GF GF GF W W W wDG
156 ir. C.G. Kraijenhoff van de Leur 1888 ar2 ar2 ar2 ar2 ar2 ar2 NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB
157 ir. L.J.A. Bergansius 1889 nw nw1 nw1 nw1 NW1 NW3 NW3 NW3 ZL ZL WG WG WG WG WG WG WG WG WG
158 ir. F. Volker 1890 AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD


Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

De eerste versie van dit artikel is gebaseerd op de publicatie

  • ir.J.R. Hoogland, Ingenieur van den Waterstaat, Geschiedenis van de organisatie van de Rijkswaterstaat en zijn managers, Den Haag, 2010, interne publicatie Rijkswaterstaat

Zoek op Wikidata

rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lijst_van_hoofdingenieurs-directeuren_van_de_Rijkswaterstaat&oldid=170182"