Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oorlog in Oost-Oekraïne
|
In dit artikel wordt een actuele gebeurtenis beschreven. De informatie op deze pagina kan daardoor snel veranderen of inmiddels verouderd zijn. |
.svg){kind=link}
De Russisch-Oekraïense oorlog[26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36] in 2014 is een actueel internationaal[37] gewapend conflict tussen Rusland en Oekraïne.
De oorlog volgt uit de pro-Europese Euromaidan in februari 2014 en de pro-Russische onrust in Oekraïne van maart tot mei 2014.
In deze oorlog streeft Rusland naar onafhankelijkheid[38] of annexatie van Oekraïense gebieden waar veel etnische Russen wonen. Hiervoor bewapende Rusland pro-Russische strijders en zette het Russische leger en militaire inlichtingendiensten in binnen deze Oekraïense gebieden.[39][40] De inzet van Russische troepen in Oekraïne werd op 1 maart 2014 goedgekeurd door de Doema, het lagerhuis van het Russische parlement.[41]
Oekraïne beschouwt de inzet van het Russische leger en buitenlandse strijders (vaak met de Russische nationaliteit) op haar grondgebied als een invasie. De Oekraïense regering zette het leger in om de controle over de grensstrook met Rusland tussen Novoazovsk en Loehansk terug te winnen en om de controle over niet bezette steden en dorpen nabij de Russische grens (zoals Marioepol) te behouden.
Op het Krim-schiereiland namen Russische militairen gestationeerd in de havenstad Sebastopol, samen met lokale pro-Russische separatisten de controle van het schiereiland over. Het Oekraïense regeringsleger trok zich al snel terug en op 18 maart 2014 werd de Krim geannexeerd door de Russische federatie. Op 17 april 2014 gaf de Russiche president Vladimir Poetin toe dat Russische militairen meehielpen om de macht over het schiereiland te veroveren.[42]
Foto's: Russische militairen zonder insignes nemen de luchthaven, het deelparlementsgebouw en de straten van Simferopol (Krim) in.
 Zie ook Krimcrisis voor de crisis op het Krim-schiereiland. |
In de Oekraïense grensstrook van Novoazovsk tot Loehansk met Rusland, ontstonden hevige gevechten tussen het Oekraïense leger en reguliere Russische troepen[43][44], lokale pro-Russische separatisten en door Rusland bewapende strijders uit de Russische federatie met als direct inzet de controle over de Oekraïense oblasten Loehansk en Donetsk.
Tijdens het conflict werden Oekraïense grensposten en legereenheden intensief vanuit de Russische Oblast Rostov beschoten met Grad-raketten. Regelmatig staken colonnes van zwaar militair materieel en strijders van de Russische federatie de grens met Oekraïne over om er samen met separatistische organisaties te strijden tegen het Oekraïense leger.
Internationale en lokale reacties
Westerse en Oekraïense regeringen noemen de gebeurtenissen een 'stealth invasie' van Oekraïne door Rusland.[45]
Op 24 augustus, 2014 noemt de Oekraïense president Petro Porosjenko het conflict een oorlog tegen 'externe Russische agressie'[46] Terwijl op 27 augustus 2014 het ministerie van buitenlandse zaken van Oekraïne het conflict als een 'Russische invasie' labelt.[47]
Rusland ontkent dat het troepen heeft op 'Oekraïens grondgebied'. Vanaf het begin van het gewapend conflict beschouwt Rusland echter de oostelijke oblasten Donetsk en Loegansk als onafhankelijke staten en het Krim-schiereiland als een integraal deel van de Russische Federatie. Alle andere landen in de wereld blijven de oblasten Donetsk, Loegansk en de Krim als een integraal deel van Oekraïne beschouwen.
Leiders van de pro-Russische rebellen in het oosten van Oekraïne bevestigden eind augustus 2014 dat er Russische militairen meevechten in het oosten van Oekraïne.
Amnesty International zegt dat Rusland het conflict voed, zowel via directe participatie als door het steunen van separatisten in het oosten van Oekraïne. Amnesty waarschuwt Rusland dat de stabiele stroom van wapens en ander steun voor de strijders moet stoppen.[48]De satellietbeelden, samen met de verslagen van ooggetuigen en de berichten over Russische militairen die in Oekraïne zijn opgepakt, laten er volgens de organisatie geen twijfel over bestaan dat hier sprake is van een 'internationaal' gewapend conflict.[49]
Oorsprong conflict
Na de Euromaidan in februari en maart van 2014, ontstaan pro-Russische protesten in het zuiden en het oosten van Oekraïne.
Deze protesten bleven eerst echter beperkt tot manifestaties, het bezetten van administratieve gebouwen en het opwerpen van versperringen.
Op het krimschiereiland, waar in de havenstad Sebastopol Russische militairen gevestigd zijn, escaleert de situatie echter snel wanneer reguliere Russische militairen 2 vliegvelden bezetten en gewapende mannen verschillende strategische posities bezetten. Enkele dagen later, op 1 maart 2014 kreeg de Russische president Poetin van de Russische Federatieraad ook effectief de toestemming om de strijdkrachten in te zetten in Oekraïne.[50]
Geïnspireerd door het militaire optreden van Rusland in de Krim vragen ook Pro-Russische actievoerders in delen van de oostelijke Oekraïense provincies Donetsk en Loehansk Rusland om hulp. De protesten in deze regio escaleren rond de maand mei tot een gewapende strijd wanneer gewapende Tsjetsjeense, Cossack- en etnisch Russische-strijders uit de Russische Federatie de grens oversteken met Oekraïne en de separatisten bewapend worden met militair materieel zoals tanks en luchtdoelraketten vanuit Rusland.[51][52]
| Zie ook 2014 pro-Russische onrust in Oekraïne voor het verloop van de onrusten en separatistische opstand in het oosten en het zuiden van Oekraïne. |
Verloop
Begin van de Krim-crisis (eind februari - maart 2014)
| Zie Krimcrisis voor de crisis op het Krim-schiereiland. |
Begin gewapend conflict in het oosten van Oekraïne (mei 2014)
Ivan Šimonović, de plaatsvervangend secretaris-generaal voor de mensenrechten van de VN zegt op 21 mei tegen de VN Veiligheidsraad dat er in de laatste paar weken in Oost-Oekraïne al 127 mensen zijn omgekomen.[53]
Bij het neerhalen van een Oekraïense helikopter op 29 mei komen 14 inzittenden om.[54]
John Kerry wil op 30 mei van Sergej Lavrov weten wat de rol is van de Tsjetsjeense strijders bij de pro-Russen.[55]
Donetsk
Het justitiegebouw van Donetsk wordt op 1 mei aangevallen door de separatisten maar verlaten het een dag later al weer.[56] Poetin vindt dat het Oekraïense leger weg moet uit Oost-Oekraïne.[57] Separatisten hebben intussen het treinverkeer rond Donetsk gestremd.[58]
Naar aanleiding van de rellen en de brand in het hoofdkantoor van de separatisten in Odessa wordt op 3 mei in Donetsk het kantoor van de gouverneur geplunderd.[59]
Op 11 mei vindt het referendum over de onafhankelijkheid van oblast Donetsk doorgang, ondanks dat Poetin de separatisten verzocht het referendum uit te stellen. Het referendum is onwettig, stelt Kiev.[60] De meeste stemmers lijken zich uit te spreken voor onafhankelijkheid.[61] De uitslag van het referendum zou volgens de pro-Russische seperatisten 89% in het voordeel van afscheiding bedragen.[62][63] Onafhankelijke waarneming was tijdens het referendum onmogelijk. Volgens kritische journalist Sergej Soechobok was het zeer gemakkelijk om meerdere keren te stemmen. Er zijn separatisten opgepakt met 100.000 van te voren ingevulde stemmen.[64][65] Rusland verklaart desalniettemin dat de uitslag de wil is van het volk.[66] Na het referendum moet Volksrepubliek Donetsk een eigen parlement en leger opbouwen, vindt Denis Poesjilin.[67]
Mensen in Donetsk en Krasnoarmijsk werden beschoten door Oekraïense militairen.[68][69] Volgens de Bundesnachrichtendienst zou Blackwater actief zijn tegen de separatisten in Oekraïne.[70] Oblast Donetsk verklaart zich onafhankelijk. De Volksrepubliek Donetsk vraagt Rusland om annexatie.[71][72] Catherine Ashton, Angela Merkel en Barack Obama zijn niet welkom in Volksrepubliek Donetsk.[73]
In Kramatorsk in Volksrepubliek Donetsk worden op 13 mei 6 Oekraïense militairen gedood.[74]
De Natsionalnyj Bank Oekrajiny is op 14 mei gedwongen filiaal in Donetsk te sluiten.[75]
Op 18 mei zijn er weer hevige gevechten.[76] Bij een militair checkpoint bij Volnovatsa vallen op 22 mei elf doden.[77]
Bij het vliegveld bij Donetsk zijn er bij gevechten op 26 mei meer dan 35 doden gevallen. Rusland eist dat die gevechten stoppen. Petro Porosjenko zegt niet met terroristen te willen praten.[78] In Donetsk komen op 27 mei ruim honderd mensen om.[79]
In de oblast Donetsk worden waarnemers van de OVSE gegijzeld. Separatisten ontkennen aanvankelijk dat zij een rol spelen in de verdwijning van deze waarnemers.[80] Uiteindelijk zijn de waarnemers op 30 mei definitief vrijgelaten.[81]
Loehansk
Een grenspost van de oblast Loehansk met Rusland wordt op 8 mei aangevallen.[82]
Loehansk overweegt, na het referendum in de Volksrepubliek Donetsk van 14 mei, ook een referendum voor aansluiting bij Rusland.[83]
Marioepol
Oekraïense troepen nemen op 7 mei het stadhuis van Marioepol in.[84] Maar de separatisten veroveren het opnieuw.[85] Volgens Oekraïne zijn er in Marioepol zeker 20 separatisten gedood.[86]
Separatisten trekken zich op 16 mei terug uit de overheidsgebouwen van Marioepol in de oblast Donetsk.[87] De mensenrechtensituatie in het oosten van Oekraïne gaat snel achteruit, vindt de VN. Rusland vindt het rapport te eenzijdig.[88]
Slovjansk
Het Oekraïense leger begint op 2 mei een militaire operatie in Slovjansk,[89] waarbij twee Oekraïense helikopterpiloten om het leven komen.[58] De betrokken mannen werden later gearresteerd.[90] Het lukt het Oekraïense leger niet, Slovjansk te veroveren. Onder de separatisten zijn volgens Toertsjynov veel doden gevallen. Minister van Binnenlandse Zaken van Oekraïne, Arsen Avakov, zegt dat er 9 checkpoints van de separatisten zijn ingenomen.[58] De hoop op het naleven van het akkoord in Genève is nu gevlogen, zegt de woordvoerder van Poetin, Dnitri Paskov.[58]
Er zijn op 5 mei zware gevechten bij Slovjansk.[91] Meer dan dertig mensen zijn gedood en er is een helikopter neergehaald.[92][93]
Slovjansk vraagt op 12 mei Rusland om steun van het leger.[94]
Juni 2014
Petro Porosjenko kondigt op 8 juni voor het oosten van het land een staakt-het-vuren aan. Hij wil praten met separatisten.[95]
De Oekraïense regering realiseert op 10 juni een vluchtelingencorridor voor mensen die gebieden willen verlaten waar militaire operaties zijn.[96]
Op 17 juni is er overleg tussen Poetin en Porosjenko over het staakt-het-vuren.[97]
De Verenigde Naties maken op 25 juni bekend dat er tot dan toe 423 mensen zijn omgekomen in het conflict in het oosten van het land. Er zijn verder inmiddels 46.000 mensen op de vlucht geslagen.[98]
Porosjenko besluit op 30 juni om het staakt-het-vuren niet te verlengen vanwege 'criminele activiteiten' door separatisten in het oosten van Oekraïne.[99]
Loehansk
Op 2 juni zijn er gevechten tussen pro-Russen en grenswachten van de oblast Loehansk.[100] Daarbij kwamen vijf separatisten om.[101]
Tientallen mensen komen op 14 juni om als een Oekraïens legervliegtuig wordt neergehaald.[102]
Slovjansk
Er zijn hevige gevechten in de buurt van Slovjansk vanaf 3 juni.[103] Pro-Russische rebellen schieten op 6 juni een Oekraïens vliegtuig neer.[104]
Juli 2014
Slovjansk
De stad Slovjansk wordt na dagenlange gevechten op 5 juli door het Oekraïense leger ingenomen. De Russische separatisten moeten zich noodgedwongen terugtrekken richting Donetsk en Loehansk.
Habrove
Op 17 juli 2014 stortte bij Hrabove een passagiersvliegtuig van Malaysia Airlines neer nabij het dorp, waarbij alle 298 inzittenden om het leven kwamen.
| Zie verder het artikel Malaysia Airlines-vlucht 17. |
Augustus 2014
De aanwezigheid van Russische troepen in Oost-Oekraïne wordt bevestigd door de separatisten. Op 28 augustus 2014 volgt een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad op verzoek van Litouwen.
Opening nieuw front
Vanuit Rusland wordt er een nieuw front geopend nabij de havenstad Marioepol. Reguliere Russische troepen en tanks trokken de grens over aan de kustlijn van de Zee van Azov op 27 en 28 augustus 2014 en dwongen Oekraïnse troepen in het kuststadje Novoazovsk om zich terug te trekken.[105]
Zee van Azov
Twee Oekraïense kustwachtschepen de 'Grif' en de 'Kalkan' werden aangevallen in de zee van Azov. Acht zeelieden werden levend evacueert van hun brandende schepen.[106]
September 2014
Na de bevestiging door de separatisten dat ook reguliere Russische troepen met hun meevechten wordt het conflict nu steeds vaker door internationale media als een oorlog tussen Rusland en Oekraïne beschreven.
Op 2 september, nadat Oekraïense troepen akkoord gingen om het stadje Ilovaisk op te geven, werden zij gebombardeerd door Russiche troep terwijl ze geëvacueerd werden door een "groene corridor".[107][108][109][110][111][112] De aanval op de troepen die gemarkeerd waren met witte vlaggen werd beschreven als een slachtpartij waarbij minstens 100 Oekraïense troepen het leven lieten.[113]
Zie ook
- Tijdlijn van de Oekraïnecrisis
- Euromaidan
- Krimcrisis
- pro-Russische onrust in Oekraïne in 2014
- Unie van Volksrepublieken (in Oekraïne)
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Russian-Ukrainian war 2014 op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|