Verkeersstraf (Nederland)

Een verkeersstraf (ook wel: verkeersboete of bekeuring) wordt opgelegd wanneer men op de openbare weg een overtreding begaat met betrekking op de wetten die zijn opgelegd in de loop van de jaren. Als niet aan deze wetten wordt gehouden kan een overtreding en een misdrijf worden begaan. Een overtreding is een licht strafbaar feit, een misdrijf is een strafbaar feit waarvoor een gevangenisstraf kan worden opgelegd. Enkele belangrijke verkeerswetten of verkeersreglementen zijn:

• Wegenverkeerswet 1994
• Reglement verkeersregels en verkeerstekens
• Voertuigreglement
• Kentekenreglement
• Reglement Rijbewijzen

Waarom worden verkeersstraffen opgelegd

Er zijn verschillende redenen om een verkeersstraf op te leggen.

• Ten eerste omdat de dader moet boeten voor zijn fout.
• Ten tweede om de samenleving te beveiligen tegen de dader. Dit gebeurt enkel wanneer de dader minstens een licht strafbaar feit heeft gepleegd, waardoor zijn rijbewijs wordt ingevorderd of celstraf opgelegd krijgt.
• Ten derde om de dader te beïnvloeden in zijn gedrag, een boete is hiervan een veelvoorkomend middel. Hiermee wordt geprobeerd het gedrag van de dader te verbeteren zodat hij de fout niet meer zal maken.
• Ten vierde om maatschappijlijk aandacht te vragen zodat de bevolking eraan te herinnerd wordt wat de wetten zijn in het land en wat er gebeurt wanneer deze worden overtreden.

Soorten straf

Het overtreden van de regels kan op de volgende manieren worden bestraft: met geldboetes, (tijdelijke) intrekking van het rijbewijs, inbeslagname van het voertuig, strafpunten, het moeten volgen van een rehabilitatieprogramma, gevangenisstraf of taakstraffen. Deze straffen komen echter niet tot stand zonder toezicht van de politie. De combinatie van straffen en toezicht zorgen er samen voor dat de verkeersveiligheid beter wordt. Wel blijkt dat de meest voorkomende straf, een bekeuring, maar weinig effect heeft op het gedrag van de overtreder.

De dreiging met straf levert in de meeste gevallen nog meer op dan het straffen zelf. De strafhoogte kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat een overtreding niet wordt gemaakt. Maar als er geen controles zijn op het naleven van de regels, zullen ze ook niet worden nageleefd. De frequentie, zichtbaarheid en onvoorspelbaarheid van controles zorgen ervoor in hoeverre het gedrag van de mensen wordt beïnvloed.

De laatste tijd komen er stemmen op in de samenleving die vinden dat er zwaarder moet worden gestraft in het verkeer. Maar enkele onderzoeken en praktijkvoorbeelden in binnen- en buitenland hebben aangetoond dat zwaardere straffen niet leiden tot beter gedrag van de automobilist.

Bronnenlijst

• Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid - Factsheet "Straffen in het verkeer"
• CROW Handboek verkeersveiligheid

Zie ook

• Verkeersrecht