Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Scherzo
De muziekterm Scherzo, staat voor een levendig muziekstuk, dat door snelheid en ritme een schertsend karakter heeft.
In de loop van de tijd is het scherzo meer en meer de plaats gaan innemen van het menuet als oude dansvorm.
Composities
- De menuetten die de Oostenrijkse componist Joseph Haydn schreef, waren eigenlijk al scherzi, maar werden door hem nog niet als zodanig genoteerd. Later kozen veel componisten het scherzo als muziekstuk, als er een sfeer van blijheid of van speelsheid moest worden opgeroepen.
- Ludwig van Beethoven was net als Franz Schubert één van de eersten die het menuet veelvuldig verving door het scherzo. Ludwig van Beethoven deed dat in zijn sonates en in zijn symfonieën, bijvoorbeeld in het 3 e deel van zijn 6 e symfonie - de Pastorale, dat als een scherzo begint. Dit deel bestaat uit drie delen, die in ekaar overgaan: Lustiges Zusammensein der Landleute, Gewitter en Sturm.
- Franz Schubert bracht in het 3 e deel van zijn 6 e symfonie - de Kleine symfonie - ook een scherzo aan, wat hij ook deed in het 3 e deel van zijn 8 e symfonie; de Grote symfonie.
- In de ouverture Sommernachtstraum ( Midzomernachtsdroom ) naar het toneelstuk A midsummer night's dream van William Shakespeare van de Duitse componist Felix Mendelssohn - Bartholdy, is het tweede deel een scherzo. Het is als een entr'acte-muziek tussen het eerste en het tweede bedrijf bedoeld. Het lijkt bij deze muziek of er libellen boven een vijver vliegen. Verderop in het stuk wordt de de elfenwereld geschetst met Titania, Oberon en Puck.
- Frédéric Chopin schreef op verschillende tijdstippen vier keer een scherzo voor piano. In deze muziek komt duidelijk de verscheurdheid tot uitdrukking waarmee Chopin te kampen had.
- Het orkestwerk l'Apprenti sorcier ( De Tovenaarsleerling ) van de Franse componist Paul Dukas, is een symfonisch scherzo, dat op speelse wijze een muzikaal visioen geeft van Goethe's ballade Der Zauberlehrling, waarin de leerling meent zich dezelfde handelingen te kunnen permitteren als zijn meester. Met alle gevolgen van dien
- In Serenade for the doll - het derde deel uit de pianosuite Children's Corner, schreef Claude Debussy een teder scherzo, dat op muzikale wijze de achtergrond van de oosterse, porseleinen pop van zijn dochtertje Chouchou beschrijft.