Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Spelling
De aanduiding spelling verwijst naar twee verwante begrippen:
- de schriftelijke weergave van spraak;
- de officiële of in brede kringen aanvaarde conventies voor die grafische weergave.
Een verandering van de spelling in een bepaald land op bevel van de overheid wordt een spellingwijziging of spellinghervorming genoemd.
Verschillende spellingen volgen verschillende principes. Enkele voorbeelden:
- fonetisch principe: elke klank wordt door een teken weergegeven;
- fonematisch principe: elk foneem wordt door een teken weergegeven;
- consonantisch principe: elke fonematische medeklinker wordt door een teken weergegeven;
- syllabisch principe: elke lettergreep wordt door een teken weergegeven;
- logografisch principe: een woord of woordgroep wordt door een teken weergegeven.
De meeste spellingen van natuurlijke talen nemen een van de bovenstaande principes als basis. Er worden echter vaak uitzonderingen op gemaakt, doordat andere conventies met het basisprincipe concurreren. Een paar voorbeelden:
- de conventie van gelijkvormigheid: bijvoorbeeld de d in hij wordt om de relatie met de andere vormen van dit paradigma worden aan te geven;
- de etymologische conventie: bijvoorbeeld de h in atheïsme, om de Griekse oorsprong van het woord aan te geven;
- de standaardiseringsconventie: bijvoorbeeld het voorschrijven van de z in zee, ook voor sprekers die dat woord met een stemloze beginmedeklinker uitspreken;
- de gebruiksconventie: bijvoorbeeld het schrijven van niets in plaats van niks, omdat dat laatste woord een lager register vertegenwoordigt;
- spellingsconservatisme: gestandaardiseerde spellingen lopen soms ver achter op ontwikkelingen in de gesproken taal, waardoor de geschreven vorm van het woord een archaïsche uitspraak representeert. Zo wordt bijvoorbeeld in het Frans het zinsdeel ils parlent ("zij praten") als gevolg van syncope al sedert eeuwen op dezelfde manier uitgesproken als il parle ("hij praat"). In het Nederlands wordt pas sinds de spellingwijziging van 1948 de al veel langer niet meer uitgesproken palato-alveolaar aan het eind van woorden als vis(ch) en mens(ch) ook niet meer geschreven.