Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Correpetitor
Een correpetitor (of repetitor, of co-repetitor, soms ook ten onrechte begeleider genoemd) is een geroutineerd musicus, meestal een pianist of klavecinist, die een grote rol speelt om de bespeler van een muziekinstrument of een zanger te helpen de hele partituur te leren kennen, en deze samen met deze speler of zanger in te studeren en vaak tevens deze uit te voeren. In vele gevallen waarbij in de muziekpraktijk een pianopartij vereist is, hetzij ter kennisneming, hetzij ter verkrijgen van nader inzicht, hetzij ter uitvoering, speelt de correpetitor een grote rol. Teneinde dit soort werken goed in te kunnen studeren zal er van een pianist/correpetitor gebruik worden gemaakt, opdat de bespeler van het melodie-instrument of de zanger zich een goed beeld zal kunnen vormen van de hele partituur en de eigen rol daarin. Een correpetitor is meestal dus tevens werkzaam als docent en coach.
Naast het spelen en helpen instuderen van begeleidende partijen (vocalises, studieconcerten) speelt de correpetitor vooral werken waarin pianopartijen zitten die minstens gelijkwaardig zijn aan de andere partijen zoals orkestuittreksels van soloconcerten en kamermuziek, zoals de piano- en vioolsonates van Beethoven en Mozart.
Correpetitoren hebben door hun werk vaak een zeer groot repertoire ter beschikking, en veel kennis van partituren, composities, en hun achtergronden.
Daarnaast bezitten correpetitoren (meest vanuit hun ervaring) veel kennis van diverse instrumentgroepen die ze begeleiden. Er wordt van correpetitoren verwacht dat ze behalve uitmuntend pianospel ook snel van blad kunnen lezen en spelen, en zich snel kunnen aanpassen aan de mensen met wie ze samenwerken. Ook dienen ze goed getraind te zijn in het lezen van orkestpartituren met meerdere systemen en alternatieve sleutels.
Vele conservatoria hebben correpetitoren in dienst, deze geven echter behoudens uitzonderingsgevallen meestal geen hoofdvakles op het eigen instrument. Vaak zijn correpetitoren gespecialiseerd per instrumentgroep, zoals strijkers, houtblazers, koperblazers en zangers. Daarnaast werken correpetitoren bij koren, opera's, musicals, symfonieorkesten en solisten.
Wat moet een correpetitor kunnen
- Goede communicatie, met studenten en collegae (hoofdvakdocenten van de instrumenten die ze begeleiden)
- Goede pianistische vaardigheden
- Goed van blad kunnen lezen/spelen
- Snel kunnen studeren
- Goed kunnen luisteren en inspelen, met behoud van eigen, persoonlijke artistieke identiteit, op wat de student en hoofdvakdocent beoogt
- Goed inzicht in partituur, stijl en interpretatiemogelijkheden
- Goede kennis van de instrumenten/stemmen die hij/zij begeleidt of coacht
- Didactische vaardigheden, kunnen helpen bij het instuderen van een werk
- Aanpassingsvermogen, flexibel kunnen zijn, volgens de normen voor het onderwijsgevend personeel
- In kunnen springen op uiteenlopende (ad-hoc) situaties
- Goede talenkennis (vooral voor zangbegeleiding!)
- Grote podiumervaring hebben, en podiumpresentatie kunnen begeleiden
- Het kunnen ‘coachen’ van studenten
- Het kunnen signaleren en (helpen) oplossen van problemen
- Het kunnen verzorgen van groepslessen
Aspecten die aan bod komen tijdens correpetitie
- Samenwerkend aspect (praktisch pianistisch, uitvoeringen, in lessituaties, op examens, repeteren, evalueren, externe presentaties, voorspeelmomenten)
- Docerend aspect (didactisch, beoordelend, adviserend, informerend, op velerlei gebied)
- Communicatie (sociaal, presentatie, overleg, discussie, interpretatie)
- Algemene kennisverbreding (instrumentgroepen, stemsoorten, partituren, stijlen, harmonie, melodie, ritme, muziekgeschiedenis, analyses, akoestiek, ademvoering, frasering, articulatie, etc.)
- Studievaardigheid (zelf snel kunnen studeren, maar ook studenten helpen studeren)
- A vue lezen (om efficiënt en snel nieuwe werken te kunnen spelen en uitvoeren)
- Gehoortraining (leren balans te horen, akoestiek, foute noten, ritme, timing etc.)
- Improviseren (om flexibiliteit te trainen, ‘weg te kunnen laten’ , te kunnen ‘schetsen’, etc.)
- Talenkennis (vooral van belang bij zangbegeleiding, maar ook bij communicatie met buitenlandse studenten en collegae)
- Enige kennis en inzicht in historie en emancipatie van de rol van zijn instrument in het algemeen en bij kamermuziek in het bijzonder.
Literatuur
- Am I too loud?, Memoirs of Gerald Moore, Hamish Hamilton Ltd, London, 1962, Atlantic Books 1971, ISBN 0781205700
Gerald Moore werkte als pianist samen met o.a. Dietrich Fischer Diskau en Elisabeth Schwarzkopf.
Bronnen
- Van de website van het Conservatorium van Amsterdam:
"De afdeling correpetitie van een conservatorium heeft een ondersteunende en integrerende functie. De repetitoren zorgen voor pianobegeleiding bij alle instrumenten waar dit nodig is. Voor een deel is hun taak ook een docerende: in overleg met de hoofdvakdocent zorgen ze voor een aanvulling op de hoofdvakles. Hierbij komen aspecten zoals het realiseren van het ingestudeerde repertoire in voorspeelsituaties, podiumpresentatie, studeermethodiek en muzikaal begrip van de verhouding tussen solostem en orkest aan bod." - http://www.thegoldenfingerstechnique.com/212/index.php?64 In Maastricht wordt een speciale opleiding correpetitie gestart.