Jacobus Latomus

Jacques Masson, (ook bekend als Jacques Latomus of Iacobus Latomus; geboren rond 1475 in Cambron, Henegouwen – Leuven, Hertogdom Brabant, 29 mei 1544) was een theoloog en inquisiteur in de Lage Landen.

Loopbaan

Hij behaalde in het jaar 1500 de graad van Master Artium aan het Collège Montaigue van Parijs.

Op 16 augustus 1519 promoveerde hij tot doctor in de theologie. Hij was hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven en werd in 1537 universiteitsrector. Hij werkte tot zijn overlijden in 1544 vanuit Leuven.

Als polemist viel hij Luther en Erasmus hevig aan.

Terwijl de humanist Erasmus zich in zijn theologie voornamelijk steunde op taalkundige argumenten, verdedigde Latomus de scholastiek, waarin naast de studie van de Heilige Schrift ook logica, dialektiek, moraalfilosofie en metafysica aan bod kwamen. Hij gaf zijn verdediging in 1519 uit met als titel De trium linguarum et studii theologici ratione dialogus.

Hij werd benoemd tot bisschoppelijk inquisiteur en werkte onder andere in de processen tegen Jacobus Praepositus (1522) en tegen William Tyndale (1535–1536).

In 1526 benoemde Robert de Croy, de bisschop van Kamerijk (Cambrai), Latomus tot koorheer.

Bij zijn tijdgenoten stond hij bekend als de grootste ketterjager van Europa. In 1533 gaf Luther hem een ’eervolle vermelding’ als „de geleerdste onder de tegenstanders”.

Hij stierf op 29 mei 1544 en werd begraven achter het hoogaltaar in de Sint-Pieterskerk.

De geschriften van Jacobus Latomus bleven tot in de 20e eeuw grotendeels onbeacht. Lutheronderzoekers kwamen vooral via Luthers geschriften iets over Latomus te weten. Een uitzondering vormde Joachim Rogge, die Latomus beschreef als een van de weinige rooms-katholieke theologen die zich wetenschappelijk en serieus in Luthers geschriften verdiepte en die het er niet bij liet zomaar Luthers zienswijzen te veroordelen.

Een neef van hem met dezelfde naam werd in 1562 kanunnik van de Sint-Pieterskerk in Leuven en werd in hetzelfde graf begraven.

Werken (gedeeltelijke lijst)

De trium linguarum et studii theologici ratione dialogus. (Antwerpen, 1519)
Articulorum doctrinae fratris M. Lutheri per theologos Lovanienses damnatorum ratio ex sacris literis et veteribus tractatoribus. (Antwerpen, 1521)
De primatus pontificis adversus Lutherum. (1525)
De confessione secreta. (Antwerpen, 1525)
Confutationum adversus Guililmum Tindalum. (1542)
Duae epistolae, una in libellum de ecclesia, Philippo Melanchthoni adscripta; altera contra orationem factiosorum in comitiis Ratisbonensibus habitam. (Antwerpen, 1544)
Opera omnia. (Leuven, 1550)