Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Sociale Partij
| Sociale Partij | ||
| Afbeelding gewenst | ||
| Algemene gegevens | ||
| Partijvoorzitter | Jan Huyberechts | |
| Actief in | 1938 | |
| Ideologie / Geschiedenis | ||
| Ideologie | Vlaams-nationalisme socialisme | |
| Opgericht | 1938 | |
| Afsplitsing van | Belgische Werkliedenpartij | |
Sociale Partij was een voormalige Vlaamse (scheur)partij, opgericht door Jan Huyberecht in 1938. Datzelfde jaar kwam de partij op tijdens de Leuvense gemeenteraadsverkiezingen. Ze combineerde een socialistisch discours met progressief Vlaams-nationalisme. Ze heeft nooit zetels behaald en werd eind 1938 opgedoekt.
Ontstaan
Jan Huyberechts werd in 1932 verkozen tot gemeenteraadslid in Leuven. Dat jaar werd de BWP met 9 zetels in de gemeenteraad de grootste partij. Met een nipte meerderheid werd een coalitie gevormd tussen de socialisten en liberalen, onder leiding van burgemeester Raoul Claes.
Huyberechts, overtuigd flamingant, bleek al snel een dwarsligger te zijn binnen de meerderheid. In 1936 nam hij ontslag onder druk van Edmond Doms, de sterke man van de Leuvense BWP, die Claes verving als waarnemend burgemeester. Hij werd vervangen door Henri Bollens.
In de aanloop naar de verkiezingen van 1938 kwam Huyberechts op met een lijst die de traditionele programmapunten van de BWP verenigde met Vlaams-nationalistische eisen.
Ideologie
Door de kleinschaligheid van de nieuwe lijst, heeft de partij nooit de kans gehad om uitgebreid te propageren. De talenkwestie was een belangrijk thema binnen de Leuvense, en bij uitbreiding de nationale politiek in de jaren '30. Ook binnen de Katholieke Partij had zich reeds in 1932 een Vlaamsgezinde fractie afgesplitst.
De Sociale Partij beoogde een verzoening tussen zowel de katholieke als de socialistische Vlaams-nationalisten: een overbrugging van links en rechts. Deze spagaat was waarschijnlijk de oorzaak waarom de partij bij geen van beiden aansloeg. Op sociaaleconomisch gebied lag de partij in dezelfde lijn als de BWP.
De verkiezingen van 1938
Tijdens de verkiezingen van 1938 behaalde de Sociale Partij slechts 0,6% van de stemmen (150 stemmen). De BWP verloor dat jaar nipt de verkiezingen, waarna de partij weer in de oppositie belandde.
De Sociale Partij had geen directe invloed op de verkiezingsresultaten en wist de BWP nauwelijks schade toe te brengen. Wel droeg de afscheuring bij aan een negatieve perceptie ten aanzien van de Leuvense socialisten. Doms werd immers door zijn achterban, na het ontslag van Huyberechts, om verschillende redenen beticht wegens dictatoriale allures. Dit negatieve aura rond zijn persoon heeft de socialisten wel voor een stuk de verkiezingszege gekost.
Literatuur
- BREPOELS, Jaak. Wij zijn de bouwers van een komende aarde : 125 jaar socialisme in Leuven. Gent: Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, 2011.
- PANIS, Marnix. Hier het werk van de socialisten: een levensbeschrijving van Edmond Doms. Masterproef, Universiteit Gent (onuitgegeven, 2017).
Bronnen
- Verkiezingsrapport, 20.12.1938 (Algemeen Rijksarchief, Brussel), Benoemingsdossier Remi Van der Vaeren.
- Resultaten van de verkiezingen van 1938, 30.12.1938 (Algemeen Rijksarchief, Brussel), Benoemingsdossier Remi Van der Vaeren.
