Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Internationaal Exlibriscentrum
Het Internationiaal Exlibriscentrum, opgericht in 1975, is gehuisvest in de stedelijk musea van Sint-Niklaas (STEM) en heeft een rijke collectie aan Ex libris. Het is de enige officiële instelling in België die het ex libris als exclusief werkterrein heeft.
Ex Libris in België
In België werd het ex libris bekend door een eerste tentoonstelling. Deze tentoonstelling vond plaats in het gerechtshof van Antwerpen van 27 tot 30 oktober 1900. De organisatie lag in handen van de conferentie van de Jonge Antwerpse Balie (de Conférence du Jeune Barreau). Er waren ongeveer 2500 ex libris te bewonderen uit 1450 tot 1900. Tijdens de tentoonstelling waren er 35 exposanten (verzamelaars en kunstenaars), 27 exposanten kwamen uit Antwerpen. Belangrijke exposanten waren Pol de Mont, J.-B. Vervliet, Ben Lenning Max Rooses, Edmond van Offel en Eugène Van Mieghem. Vervliet was één van de organisatoren en leverde het meeste aantal ex libris. De Mont was de enigste die een Nederlandstalige bijdrage leverde, alle anderen waren Franstalig. De Mont schreef in 1901 een artikel over deze tentoonstelling in het tijdschrift De Vlaamsche School. Tijdschrift voor Kunst en Letteren.
Ex Libris verenigingen in België
A.B.C.D.E. (Association belge des Collectionneurs et Dessinateurs d'Ex-Libris)
Na de tentoonstelling is het centrum van de ex libriswereld in België verschoven naar Brussel. De vereniging A.B.C.D.E is opgericht op 18 januari 1919. Het Brusselse muséé du livre was de gemeenschappelijke zetel en de plaats voor bijeenkomsten en tentoonstellingen. In 1925 behaalde A.B.C.D.E. een Diplôme d'Honneur met een tentoonstelling over ex libris op de baanbrekende ‘Exposition internationale des Arts décoratifs moderne’ te Parijs.
Bij het tienjarig bestaan krijgt de vereniging een internationale tentoonstelling in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis te Brussel van 23 februari tot 7 april 1929.Zeven Vlaamse kunstenaars waren op deze tentoonstelling vertegenwoordigd: Dirk Baksteen, Georges Nauwelaerts, Alfred Ost, Edward Pellens, Victot Stuyvaert, Edmond Van Offel, Magda Verheyen- Van Reusel. Na het tienjarig bestaan ging het snel bergaf met A.B.C.D.E. Wanneer het Musée du Livre zijn activiteiten stopt, luiden ook de doodsklokken over de vereniging die er zo nauw mee verbonden is. In 1956 wordt de laatste kunstmap uitgegeven. Stevens draagt in 1975 archiefmateriaal over aan het pas opgerichte Internationaal Exlibriscentrum van Sint-Niklaas.
A.E.K. (Antwerpsche Ex-Libris Kring)
Naar aanleiding van het krantenartikel van Jan de Schuyter, over de vroegere ex libris verzameling van Jean Baptiste Vervliet, werd in 1937 de A.E.K. opgericht. Het Antwerps prentenkabinet was de officiële instelling waarin deze vereniging gevestigd was. Het doel van deze vereniging was het ex libris bekend maken aan het grote publiek. Dit werd gerealiseerd door tentoonstellingen, geven van voordrachten, publiceren van lijsten met gegevens van verzamelaars en uitgave van twee kunstmappen. Een kunstmap met Belgische kunstenaars en een map met het werk van buitenlandse kunstenaars. Enkele verslagen van bestuursvergaderingen zijn bewaard in het Internationaal Exlibriscentrum. In één van de verslagen staat vermeld dat de oorlogsomstandigheden ongunstig waren voor een ex libristentoonstelling in het Museum Plantin-Moretus. Er was onvoldoende steenkool om een zaal te verwarmen, waardoor de tentoonstelling moest worden uitgesteld.
Hoogtepunten van deze verenigingen zijn: de organisatie van het derde Europees Exlibriscongres in 1955 te Antwerpen (samen met de zieltogende A.B.C.D.E. en met Frank Severin als voorzitter) de medewerking aan het allereerste Grafisch Weekend te Sint-Niklaas in 1963 (een initiatief van de Wase Kunstkring waaraan ook de pas opgerichte exlibrisvereniging Graphia en de Nederlandse Exlibriskring meewerken).
In 1964 werd een laatste kunstmap uitgebracht van A.E.K., dit betekende ook het einde van deze vereniging.
Brugshe kring voor Boek en Prent (BKBP)
In navolging van A.E.K werd op 11 juni 1944 de vereniging BKBP opgericht. De bestuursleden waren de kunstenaar Gerard Schelpe en verzamelaar Antoine Rousseau. BKPB organiseerde tentoonstellingen, lezingen en gaf ook kunstmappen uit. In 1956 stopte BKBP al haar activiteiten.
Graphia
Graphia een vereniging voor ex libris en grafiek, werd opgericht op 12 april 1958 te Hoogboom, Kapellen. De oprichters zijn enkele verzamelaars en kunstenaars,Désiré Acket Nelly Degouy, Gerard GaudaenAlbert Collard, de Nederlandse initiatiefnemer Johan Jansenen Leo Winkeler. In 1980 is Graphia een Vlaamse exlibris vereniging geworden, dit doordat enkel Vlaamse leden gereageerd hadden tot deelname aan een nieuw bestuur. Voor 1980 was Graphia tweetalig, zodat ze het ganse land konden bestrijken. Het doel van deze Vlaamse Graphia is het aanmoedigen en het ondersteunen der grafische kunsten in al haar vormen, doch in het bijzonder het exlibris en de gelegenheidsgrafiek, onder meer door het groeperen van de verzamelaars ervan. De uitgave van een kwaliteitsvol tijdschrift, Boekmerk, is de hoofdbetrachting van Graphia. Naast de uitgave van Boekmerk, organiseert Graphia ook ruildagen, worden er kunstmappen en grafiekbladen aangemaakt. Momenteel is Graphia gevestigd te Sint-Niklaas en is sinds de oprichting van het Internationaal exlibriscentrum lid van de adviesraad van het centrum. Tot deze adviesraad behoort ook de Vriendenkring van de Oud-Atheneumstudenten (VKOAS).
Ex Libris en Sint-Niklaas
De band tussen de stad Sint-Niklaas en ex libris en prentkunst is met de jaren sterker geworden. Dit door de verhuis van Graphia, deelname aan het Grafisch weekend in 1963 en de inwoner Gerard Gaudaen. Het stadsbestuur van Sint-Niklaas wenst zich verder te ontplooien en profileren als centrum voor Ex Libris en prentkunst.
Internationaal exlibriscentrum
Ontstaan en huidige collectie
Het Internationaal exlibriscentrum is opgericht op 15 maart 1975 te Sint-Niklaas, hierbij had Gerard Gaudaen een grote rol. Deze oprichting was het begin van een band tussen de stad Sint-Niklaas en het ex libris. Het centrum is gestart met het verwerven van de collectie Rhebergen. Doorheen de jaren is de collectie aangegroeid door aankopen en schenkingen. Momenteel bestaat de collectie uit 160.000 bladen ex libris en gelegenheidsgrafiek. Door deze uitgebreide collectie is het centrum wereldbekend.
ex libriswedstrijden
Sinds 1977 organiseert het centrum ex libriswedstrijden. Eerst werden deze wedstrijden op nationaal niveau georganiseerd en sinds 1979 zijn deze wedstrijden georganiseerd op internationaal niveau. Aan deze wedstrijd kan iedereen vanaf 18 jaar deelnemen. Bijna alle hoogwaardige technieken zijn toegestaan. Tot de jury van deze wedstrijd behoort Graphia en VKOAS. Deze wedstrijd wordt georganiseerd om het authentieke ex libris te blijven stimuleren. De prijzen worden uitgereikt door het stadsbestuur van Sint-Niklaas en het internationaal exlibriscentrum.
tentoonstellingen
Naast de huidige collectie kan men als bezoeker regelmatig tentoonstellingen bezoeken. Tijdens een tentoonstelling worden ex librissen getoond van een bepaalde periode of van een bepaalde kunstenaar. De tentoonstellingen vinden plaats in de Gerard Gaudeanzaal, deze zaal is gevestigd in het Zwijgershoekmuseum.
Internationaal exlibriscentrum als onderdeel van het STEM
STEM Sint-Niklaas
De stedelijke musea van Sint-Niklaas groeperen drie musea:
- SteM Zwijgershoek
- Dit museum weergeeft de geschiedenis van Sint-Niklaas en het Waasland. Er zijn drie verhaallijnen die centraal staan, namelijk: mens en materie, mens en machine en mens en lichaam. Binnen dit museum is het Internationaal Exlibriscentrum gevestigd. Wanneer je een ticket koopt voor het Zwijgershoekmuseum, kan je een bezoek aan dit museum combineren met het Internationaal Exlibriscentrum. Indien men het centrum wilt bezoeken, moet men wel een afspraak maken.
- Mercatormuseum
- Dit museum biedt de bezoekers een chronologisch verhaal van de Cartografie. Gerard De Cremer alias Gerard Mercatorstaat centraal binnen dit museum als persoon en met zijn werk.
- Salons voor Schone Kunsten
- De Salons voor Schone kunsten is gevestigd in een oud herenhuis in de Stationsstraat te Sint-Niklaas. Als bezoeker kan je er schilderijen zien uit de renaissance en de barok.
Externe links
- Website van het Internationaal Exlibriscentrum
- erfgoedinzicht.be voor de databank
- Graphia
Bronnen, noten en/of referenties
|