Zuiver Land-boeddhisme

Zuiver Land-boeddhisme, ook bekend als Amithaba-boedhisme of amidisme, is een groep richtingen in het mahayana-boeddhisme, die zich richten op de transcendente Boeddha Amitabha. De leer ontstond rond de eerste en tweede eeuw in India, en bereikte vanaf de vijfde eeuw China, waar zij de naam Jingtu zong kreeg (Chinees (vereenvoudigd): 净土宗 (traditioneel): 淨土宗, Pinyin: Jìngtǔ zōng, Wade-Giles-transliteratie: Ching-t'u tsung „School van het Zuivere Land”). In Japan stichtte Hōnen Shōnin op basis van de „Zuivere-Land-leer” de Jōdo-Shū. Hieruit ontwikkelde zich de Jōdo-Shinshū, met als stichter Shinran Shōnin (1173–1263).

Geschiedenis

De ontwikkeling van het Zuiver Land-boeddhisme was sterk afhankelijk van geopolitieke elementen. De vallei van de Indus was een smeltpot van culturen. Boeddhisten kwamen in Noord-India in aanraking met het zoroastrisme.^[1] Beide religies leefden vreedzaam naast elkaar, tot rond de tweede eeuw v.Chr. een versmelting van factoren uit beide religies plaatsvond. Deze mengreligie vond in India niet zo veel aanhang. Tijdens de regering van koning Aśoka verspreidde het boeddhisme zich in andere landen. De monniken An Shih Kao en Lokaksema brachten omstreeks het jaar 150 n.Chr. de Zuiver Land-soetra’s mee naar China.^[2] Daar kreeg deze leer in de tweede eeuw n.Chr. een groot aantal aanhangers. Vooral na de oprichting van een klooster op de berg Lushan bij Hui-Yuan in het jaar 402, zorgde ervoor dat het Zuiver Land-boeddhisme aan invloed won. Shantao (613–681) systematiseerde de Zuiver Land-leer.^[2]

Vanuit China bereikte het Japan omstreeks de zesde eeuw. Honen Shonin (1133 of 1172–1212) legde er de basis voor dat het in Japan een onafhankelijke boeddhistische richting werd, onder de naam Jodo Shu.^[2]

Door een moslim-invasie verdween het boeddhisme intussen vrijwel volledig uit India. In Oost-Azië werd het Zuiver Land-boeddhisme de meest verspreide vorm van het boeddhisme.

Leer

Volgens het Amitabha-boeddhisme vertoeven boeddha’s en boddhisattva’s in Zuivere Landen, die bijzonder gunstig zijn voor de geestelijke ontwikkeling. In tijdperken van teloorgang van de dharma is het voor mensen vrijwel mogelijk om de verlichting en het nirvana te bereiken. Maar gelukkig kan men de hulp inroepen van Amitabha Boeddha, die na zelf de verlichting te hebben bereikt, de gelofte heeft afgelegd dat hij deze wereld niet zou verlaten voor alle wezens verlost zijn.

Er wordt minder nadruk gelegd op meditatie dan in bijvoorbeeld Chan (Zen-boeddhisme) In de loop van de dag wordt de naam Amitabha honderden malen geconcentreerd uitgesproken. Het doel van deze techniek is niet het absolute nirvana te bereiken, maar een relatief nirvana.

Het Zuivere Land van de boeddha Amitabha is gemakkelijker om zich concreet voor te stellen dan een nirvana, en lijkt meer op voorstellingen van het paradijs zoals in de monotheïstische religies. Door deze concrete voorstelling, biedt het de volgelingen meer hoop. Dit is een factor die bijdroeg aan de wijde verspreiding van het Zuiver Land-boeddhisme.^[3]