Azië

Ligging van Azië op de wereldkaart

Ligging van Azië op de wereldkaart

Azië is het grootste werelddeel ter wereld. Aan de westkant grenst het aan Europa en Afrika, in het noorden aan de Noordelijke IJszee, in het oosten en zuidoosten aan de Grote Oceaan en in het zuiden aan de Indische Oceaan. In het jaar 2006 telde het continent circa 3,97 miljard inwoners, ofwel 61% van de totale wereldbevolking (6,5 miljard). Azië bedekt met een oppervlakte van 43.810.000 km², 8,6% van de totale oppervlakte van de Aarde en 29,4% van de totale landoppervlakte.

Definitie van Azië

Het continent Azië wordt gedefinieerd door Europa en Afrika af te trekken van de Afrika-Euraziatische landmassa. De precieze grenzen van het continent zijn vaag (met name voor niet-cartografen). Azië en Afrika zijn van elkaar gescheiden door het Suezkanaal (Landengte van Suez). De grens van Europa en Azië loopt grofweg via de Dardanellen, de Zee van Marmara, de Bosporus, de Zwarte Zee, het gebergte de Kaukasus (niet geheel onomstreden, sommigen plaatsen de lijn via de Koema-Manytsjlaagte), de Kaspische Zee, de rivier de Oeral (volgens anderen de rivier de Emba) en het gebergte de Oeral naar Nova Zembla.

De volgende gebieden vallen dus hieronder:

• het Aziatisch vasteland;
• de eilanden op het Aziatisch continentaal plat;
• eilanden die niet op het Aziatisch continentaal plat liggen maar gewoonlijk beschouwd worden als behorend tot Azië;

Subregio's

Bestand:Asia terrain.jpg Azië geografisch

Bestand:Asia Globe NASA.jpg Kaart van Azië, samengesteld uit diverse satellietopnames (bron Nasa)

Bestand:Asia-map.png Kaart van Azië (bron CIA)

Bestand:Asia Koppen Map.png Recente kaart van de klimaatclassificatie van Köppen-Geiger (excl. Zuidwest-Azië).

Azië kan zelf beschouwd worden als een subregio van het grotere Euraziatische continent. De onderverdeling van Azië in regio's is niet helemaal rechtlijnig omdat er geen consensus over is, hieronder is een grofwegge onderverdeling van Azië in verschillende subregio's:

Noord-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Noord-Azië

Deze term wordt bijna nooit gebruikt door geografen en refereert meestal aan het Aziatische gedeelte van Rusland, ook wel bekend als Siberië en het Russische Verre Oosten. Soms worden ook de noordelijke delen van andere Aziatische landen zoals Kazachstan hieronder gerekend.

Centraal-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Centraal-Azië

Normaal gesproken worden met Centraal-Azië de volgende gebieden bedoeld:

• De Centraal-Aziatische republieken; Kazachstan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Turkmenistan en Kirgizië.
• Afghanistan, Mongolië, en de westelijke regio's van China worden hier soms ook onder ingedeeld.

Het gebied in Centraal-Azië dat vroeger deel uitmaakte van het Keizerrijk Rusland wordt in Rusland ook wel Midden-Azië genoemd.

Verre Oosten

voor meer volledige informatie zie het artikel Verre Oosten

Hiermee wordt vaak bedoeld Oost-Azië gecombineerd met Zuidoost-Azië en het oostelijke gedeelte van Rusland aan de Grote Oceaan (het Russische Verre Oosten)

Oost-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Oost-Azië

Normaal gesproken worden met Oost-Azië de volgende gebieden bedoeld:

• De Pacifische eilanden van Taiwan en Japan.
• Noord- en Zuid-Korea op het Koreaans schiereiland.
• China, maar soms alleen de oostelijke regio's.

Soms worden ook Mongolië en Vietnam bij deze regio's ingedeeld.

Zuidoost-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Zuidoost-Azië

Normaal gesproken worden met Zuidoost-Azië de volgende gebieden bedoeld:

• Malakka, het schiereiland.
• Indochina.
• de Indische Archipel, een eilandengroep tussen de Indische- en Grote Oceaan.

Het omvat de volgende landen:

• Op het vasteland van Zuidoost-Azië liggen de landen; Myanmar, Thailand, Laos, Cambodja en Vietnam.
• Op de eilanden van Zuidoost-Azië liggen de landen; Maleisië, de Filipijnen, Singapore, Indonesië, Brunei en Oost-Timor.

Van deze landen wordt Maleisië in tweeën gedeeld door de Zuid-Chinese Zee en ligt zowel op het vasteland als op de eilanden.

Zuid-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Zuid-Azië

Aan Zuid-Azië wordt ook wel gerefereerd als het Indisch Subcontinent. Normaal gesproken worden met Zuid-Azië de volgende gebieden bedoeld:

• De landen op het vasteland; India, Pakistan, Nepal, Bhutan en Bangladesh.
• De landen in de Indische Oceaan; Sri Lanka en de Maldiven.

Zuidwest-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Zuidwest-Azië

Zuidwest-Azië ook wel West-Azië wordt normaal gesproken aangeduid met de niet geografische term Midden-Oosten. Met het Midden-Oosten wordt soms ook bedoeld de gearabiseerde landen in Noord-Afrika.

Normaal gesproken worden met Zuidwest-Azië de volgende gebieden bedoeld:

• Anatolië (Klein-Azië), het Aziatische deel van Turkije.
• Het eiland Cyprus in de Middellandse Zee.
• De Levant ook wel het Nabije Oosten, waarvan Syrië, Israël, Jordanië, Libanon en Irak deel uitmaken.
• Het Arabisch Schiereiland, waarvan Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Qatar, Oman, Jemen en Koeweit deel uitmaken.
• De Kaukasus regio, waarvan Georgië, Azerbeidzjan en Armenië deel uitmaken.
• Het Hoogland van Iran, waarop Iran en delen van andere landen liggen.
• De Sinaï.

Zie ook de Golfstaten, een andere groepering voor een aantal van de bovengenoemde landen.

Landen in Azië

Tot Azië behoren de volgende gebieden (alfabetisch): Onafhankelijke Landen

Afghanistan – Armenië – Azerbeidzjan 3 – Bahrein – Bangladesh – Bhutan – Brunei – Cambodja – China – Cyprus 2 – Egypte 4 – Filipijnen 1 – Georgië – India – Indonesië 1, 5 – Irak – Iran – Israël – Japan – Jemen – Jordanië – Kazachstan 6 – Kirgizië – Koeweit – Laos – Libanon – Maldiven 1 – Maleisië – Mongolië – Myanmar – Nepal – Noord-Korea – Oezbekistan – Oman – Oost-Timor 1 – Pakistan – Qatar – Rusland 8 – Saoedi-Arabië - Singapore – Sri Lanka – Syrië – Tadzjikistan – Thailand – Turkije 7 – Turkmenistan – Verenigde Arabische Emiraten – Vietnam – Zuid-Korea

Gebieden met Betwiste Status / Bezette Gebieden

Abchazië - Aksai Chin – Gazastrook – Jammu en Kasjmir – Koerdistan – Nagorno Karabach – Paraceleilanden 1 – Shaksgam – Spratly-eilanden 1 – Taiwan9 – Tibet – Turkse Republiek Noord-Cyprus 1, 2 – Westelijke Jordaanoever - Zuid-Ossetië

Steden

Zie Lijst van grootste metropolen van Azië

Aziaten

Onder Aziaat (meervoud Aziaten) wordt zowel een inwoner van een Aziatisch land verstaan, als iemand die niet per sé woont in Azië, maar wel representant van het geelbruin getint Aziatische ras is.

Noten

¹Alhoewel deze eilanden niet op het Aziatisch continentaal plat liggen worden zij gewoonlijk toch beschouwd als behorend tot Azië.

²Afhankelijk van de bron wordt Cyprus soms beschouwd als een Europees, dan weer als een Aziatisch land.

³Gedeelte ten zuiden van het gebergte de Kaukasus.

⁴Gedeelte ten oosten van de Landengte van Suez (Suezkanaal).

⁵Gedeelte ten westen van de Zee van Halmahera, de Ceramzee en de Arafurazee.

⁶Gedeelte ten oosten van het gebergte Oeral en de rivier de Oeral.

⁷Gedeelte ten oosten en ten zuiden van de Bosporus, de Zee van Marmara en de Dardanellen.

⁸Gedeelte ten oosten van het Oeral-gebergte.

⁹Volgens sommige mensen is Taiwan een onafhankelijk land, volgens een ander weer een provincie van de Volksrepubliek China. Bovendien claimt China Taiwan ook nog als een provincie. De status van Taiwan is betwist en daarom staat het bij Betwiste gebieden.

Zie ook

• Eurazië