Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Morfine
| Morfine | ||
| Bestand:Morphin - Morphine.svg | ||
| (5α,6α)-7,8-Didehydro-4,5-epoxy-17-methylmorfinaan-3,6-diol | ||
| Farmaceutische gegevens | ||
| Biol. beschikbaarheid | 30% | |
| Metabolisatie | Nieren 90%, gal 10% | |
| Halveringstijd | 2-3 uur | |
| Uitscheiding | Nieren 90%, gal 10% | |
| Gebruik | ||
| Geneesmiddelengroep | Pijn en ontsteking | |
| Subklasse | Narcotische analgetica | |
| Merknamen | MS Contin, MSIR, Avinza, Kadian, Oramorph, Roxanol | |
| Indicaties | Pijn en ontsteking | |
| Voorschrift/recept | Ja | |
| Toediening | Oraal, SC, IM, IV | |
| Risco m.b.t. | ||
| Zwangerschapscat. | C | |
| Databanken | ||
| CAS-nummer | 57-27-2 | |
| ATC-code | N02AA01 | |
| PubChem | 148818 | |
| DrugBank | APRD00215 | |
| Repertorium | ||
| Farmacotherapeutisch Kompas | Morfine | |
| Chemische gegevens | ||
| Formule | C17H19NO3 | |
| Molaire massa | 285,4 g/mol | |
Morfine is een in de geneeskunde veelgebruikt krachtig narcotisch analgeticum (pijnstiller). De apotheker Friedrich Sertürner isoleerde in 1804 het alkaloïde morfine (C17H19NO3) als een van de werkzame bestanddelen van opium.
De naam morfine is ontleend aan de god Morpheus uit de Griekse mythologie.
Hoewel morfine in principe geheel synthetisch gemaakt kan worden, wordt de grondstof waar morfine uit wordt geëxtraheerd (de ruwe opium) nog steeds door de papaverplant geleverd. Het is zo de oudste aan de mens bekende pijnstiller.
Men heeft in de klinische praktijk wel enig bezwaar tegen het gebruik van morfine en morfinederivaten omdat ze verslavend zouden zijn en er tolerantie zou optreden. Maar het therapeutisch gebruik van opiaten (bijvoorbeeld in het kader van een pijnbehandeling) leidt niet tot grote problemen. Afgezien daarvan kan het echter aanleiding geven tot lichamelijke afhankelijkheid, wat wil zeggen dat bij plotseling staken de patiënt ontwenningsverschijnselen kan ontwikkelen. Een opiaat dient dan ook altijd geleidelijk afgebouwd te worden. Van gewenning - het fenomeen dat in de loop der tijd steeds hogere doseringen nodig zijn - is inderdaad sprake voor sommige effecten van het middel. Als pijn merkbaar toeneemt, dan is daar een reden voor die uitgezocht dient te worden.
Indicaties om morfine voor te schrijven zijn acute ernstige pijn (post-operatief, myocardinfarct) en bij asthma cardiale.
Morfine wordt eveneens ingezet bij chronische hevige pijn zoals in het terminale stadium van een ziekte. Daarnaast wordt morfine gebruikt als premedicatie vóór anesthesie, en als analgeticum tijdens de operatie.
Voor acute pijnstilling wordt morfine parenteraal toegepast (subcutaan, intramusculair, intraveneus en epiduraal). Als onderhoudsdosering wordt het in de vorm van zetpillen en als drank ingezet.
Een diagnostische bijwerking zijn de kleine pupillen; miosis.[1]
Voetnoot
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Morphine op Wikimedia Commons.