Provisieverbod

In 2013 is er in Nederland, op basis van een advies van de AFM, een wettelijk provisieverbod in werking getreden binnen de financiële dienstverlening. Dit verbod geldt voor complexe financiële producten en is bedoeld om de financieel adviseur weer terug te brengen aan de zijde van de consument.

Vóór 2013: provisiestelsel

Tot 2013 werd een financieel adviseur vrijwel altijd betaald via provisie, een in de prijs van het financiële product verwerkte vergoeding voor de dienstverlening van de financieel adviseur. De cliënt betaalde de adviseur indirect, dus via de maatschappij. Vaak kon de cliënt hierdoor niet goed zien hoeveel hij betaalde voor financieel advies. Er werd regelmatig gezegd dat er géén kosten aan het financieel advies verbonden waren. Maar financieel advies was en is nooit gratis! Dat is ook logisch; als iemand een advocaat of notaris inschakelt, dan kost dat ook geld.

Vanaf 2013: provisieverbod

Vanaf 1 januari 2013 is er sprake van een wettelijk provisieverbod voor complexe financiële producten en verzekeringen. Dit verbod is na veel discussie in politiek Den Haag en in de financiële dienstverlening ingevoerd. Zelfstandige financieel adviseurs moeten vanaf de invoering van het verbod rechtstreeks door hun cliënten betaald worden voor het verlenen van hun adviesgerelateerde diensten. Zij sturen hiervoor een factuur aan hun cliënten. Ook de adviseurs van banken en verzekeraars moeten nu rechtstreeks advieskosten in rekening brengen.

Het nut van het provisieverbod

Het provisieverbod is een politiek-maatschappelijke reactie op de vele excessen die binnen de financiële dienstverlening hebben plaatsgevonden in de afgelopen decennia. Met het provisieverbod is beoogt om de financieel adviseur weer daadwerkelijk aan de zijde van de consument te krijgen. Ten tijde van het provisiestelsel konden verschillen in de hoogte van provisies die banken en verzekeraars aan financieel adviseurs betaalden immers verkeerde prikkels geven aan adviseurs, waardoor het cliëntbelang niet voldoende centraal stond.

Voor welke producten geldt het provisieverbod?

Het provisieverbod geldt momenteel nog niet voor alle financiële producten en verzekeringen. Schadeverzekeringen vallen bijvoorbeeld nog niet onder de reikwijdte van het provisieverbod. In de toekomst zal dit wellicht anders worden. Het provisieverbod geldt momenteel wél voor: hypotheken, levensverzekeringen (zoals overlijdensrisicoverzekeringen en uitvaartverzekeringen), arbeidsongeschiktheidsverzekeringen, bankspaarproducten, beleggingen en betalingsbeschermers. Het verbod geldt enkel voor nieuw afgesloten financiële producten.

Besparen door het provisieverbod

Gezien het feit dat de kosten van advies niet langer verwerkt mogen worden in de kosten van een (complex) financieel product dat iemand afsluit, is de nieuwe generatie financiële producten gemiddeld genomen een stuk goedkoper dan de producten van vóór 2013. Dit brengt met zich mee dat menigeen fors kan besparen, zelfs met inbegrip van de nu te betalen advies- en bemiddelingskosten. Veel mensen weten echter nog niet of nauwelijks van het bestaan van het provisieverbod, laat staan van de besparingskansen die het verbod met zich meebrengt.

Publiciteit | dialoog/discussie

Omdat het provisieverbod een nieuw fenomeen is en het verbod, dat grotendeels verankerd is in de Wft, veel open normen kent, vindt er de nodige dialoog/discussie plaats in de markt. Mensen die regelmatig in het nieuws kwamen/komen vanwege het provisieverbod zijn onder meer Jan-Kees de Jager, Jeroen Dijsselbloem, Leo de Boer, Henk Volberda, Rob Goedhart, Hanneke Hartman, Michiel Denkers, Arno Dolders, Fred de Jong, Pascal Spelier en Maurice Vollebregt. De dialoog/discussie vindt onder meer plaats op (blog)sites zoals Provisieverbod.nl.

2014052710009316