Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Complementary and alternative medicine
CAM is de ook in het Nederlandse taalgebied gebruikte afkorting voor het Angelsaksische begrip 'complementary and alternative medicine', complementaire en alternatieve geneeskunde. Sommigen onderstrepen het complementaire karakter van CAM, anderen het alternatieve. Het onderscheid is vaak niet eenvoudig te maken.
Complementary and Alternative Medicine
CAM is de wereldwijd gebruikte term om gezondheidssystemen, gezondheidswijzen en gezondheidspraktijken en de daaraan gekoppelde theorieën en overtuigingen aan te duiden, die afwijken van de intrinsiek politiek dominante gezondheidssystemen van een bepaalde samenleving of cultuur in een gegeven historische periode.[1] CAM is niet zo zeer een alternatief voor, maar juist een uitbreiding van de reguliere (conventionele) geneeskunde. De gedachte dat CAM-artsen algemeen medische inzichten verlaten en hun toevlucht nemen tot onbegrijpelijke vormen van diagnostiek en behandeling is een misverstand. CAM-behandelingen door artsen zijn in eerste instantie gebaseerd op een regulier-medische diagnose. Vervolgens wordt een CAM-behandeling toegepast indien die bewezen effectief is. CAM-behandelingen kunnen - afhankelijk van de behandelaar en diens vooropleiding - ook plaatsvinden zonder onderliggende regulier medische diagnose. Wanneer CAM op een geëigende wijze wordt voorgeschreven en gebruikt, zijn de risico's te verwaarlozen.[2][3][4][5][6][7] Waar CAM wordt toegepast door ongekwalificeerde behandelaars bestaat er risico op schade. Deze zijn mogelijk niet goed opgeleid of hebben geen weet van de professionele ethische code. Schadelijke effecten kunnen ook optreden wanneer CAM-behandelaars niet stilstaan bij de mogelijke interacties van de CAM-behandeling met regulier medische therapie of wanneer de CAM-behandelaar geen juiste afweging maakt tussen de indicatie voor CAM-behandeling versus indicatie voor regulier medische behandeling. Er zijn aanwijzingen voor kosteneffectiviteit voor CAM.[8][9]
Verzamelnaam
CAM is een verzamelnaam voor een grote verscheidenheid aan gezondheidssystemen en behandelmethoden.
De belangrijkste daarvan zijn:
- Acupunctuur
- Homeopathie
- Natuurgeneeskunde/natuurgeneeswijzen (in enge zin; de term 'natuurgeneeskunde' wordt in het Nederlands ook wel gebezigd in de betekenis van CAM)
- Antroposofische geneeskunde
- Neuraaltherapie en regulatietherapie
- Orthomanuele geneeskunde
- Phytotherapie (kruidengeneeskunde)
- Orthomoleculaire geneeskunde
Achtergrond
CAM verenigt een scala een gezondheidssystemen en behandelmethoden in zich die zich ontwikkelden uit even zo verschillende achtergronden: volksgeneeskundige gebruiken (en dat weer op verschillende plaatsen en in verschillende tijden), toevalsbevindingen, empirie, wereldbeschouwing, enzovoort. Vele daarvan waren en zijn onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. In sommige landen, zoals Duitsland, heeft CAM zich gedurende de laatste eeuwen parallel aan de reguliere gezondheidszorg kunnen blijven ontwikkelen, terwijl in een land als Nederland openlijke ontwikkeling in 1865 buiten de wet geplaatst werd.[10]
Veel patiënten/consumenten maken gebruik van CAM. In de Verenigde Staten overtrof in 1997 het aantal consulten door CAM-beoefenaren dat van consulten bij primary care physicians.[11] 10-20% van de Europese bevolking heeft in 2007 een CAM-arts of-behandelaar bezocht.[12]
CAM wordt in diverse landen verweven met of in aanvulling op reguliere zorg in gezondheidscentra en klinieken toegepast; in dat verband spreekt men van 'Integrative Medicine' (Integrale Geneeskunde).[13][14] Binnen het kader van 'Integrative Medicine' wordt bijvoorbeeld acupunctuur onderwezen aan diverse universiteiten, waaronder Harvard Medical School en Stanford University in de Verenigde Staten en Université de Paris in Frankrijk.[15] en heeft het haar plaats in de dagelijkse patiëntenzorg in klinieken als de Mayo Clinic [16]
Ondanks WHO-rapportages, actieprogramma's vanuit de Europese Unie en resoluties van zowel het Europees Parlement als de Raad van Europa en de Wereld Gezondheidsorganisatie waarin lidstaten worden opgeroepen om op het gebied van CAM nationaal beleid te voeren en een holistische en pluralistische benadering van de volksgezondheid te bevorderen"[17] en bepalingen rond keuzevrijheid van patiënten/cliënten in eigen nationale wetgeving die zulks zouden moeten bevorderen heeft Nederland heeft CAM nog geen duidelijke positie in de Nederlandse wet- en regelgeving. Integrative Medicine werd in Nederland geïntroduceerd door het Slotervaart Ziekenhuis te Amsterdam.[18] CAM heeft geen zelfstandige status of erkenning in Nederland. CAM-artsen zijn artsen, en zijn als zodanig BIG-geregistreerd, met alle rechten en plichten die artsen hebben. Momenteel (voorjaar 2010) bereidt het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een heerregistratieregeling voor artsen voor. Het is nog ongewis of CAM-artsen volgens de af te kondigen herregistratie-eisen hun artsentitel zullen kunnen behouden. Het is evenmin duidelijk of het Ministerie van VWS een CAM-register zal gaan instellen.
CAM wordt toegepast door zowel artsen als niet-arts therapeuten. Een aantal factoren bepalen het onderscheid.
- Vooropleiding.
- CAM-artsen zijn - per definitie - universitair opgeleid tot arts, alvorens zich te hebben gespecialiseerd in een van de CAM-disciplines. Buiten hun specifieke kennis, kunde en vaardigheden als arts beschikken ze over mogelijkheden tot intercollegiaal overleg met artsen en mogen zij aan artsen voorbehouden handelingen verrichten. CAM-artsen zijn geregistreerd in het BIG-register en vallen onder het medischtuchtrecht.
- CAM-therapeuten zijn geen arts en mogen geen voorbehouden handelingen verrichten. Sommigen van hen hebben een regulier paramedische achtergrond als verpleegkundige, fysiotherapeut of anderszins, anderen hebben zo'n achtergrond niet.
- Beroepsorganisatie.
- CAM-artsen zijn veelal lid van een beroepsorganisatie waarvan alleen CAM-beoefenaren lid kunnen worden die ook arts zijn. Dergelijke beroepsorganisaties stellen eisen aan vooropleiding op regulier medisch en CAM gebied, nascholing, waarneemregeling, praktijkvoering, klachtrechtsregeling, enzovoort
- Niet-arts CAM-beoefenaren kunnen lid zijn van beroepsverenigingen voor CAM-therapeuten, die ook elk hun eigen kwaliteitseisen aan hun leden stellen. Deze beroepsorganisaties neigen er steeds meer toe hun leden te verplichten tot bij- en nascholing op het gebied van (regulier) medische basiskennis. Medische basisvakken als anatomie, fysiologie en ziektenleer maken inmiddels al veelal een belangrijk deel uit van het curriculum van opleidingen tot (niet-arts) CAM-therapeut.[19][20] Beroepsorganisaties kunnen een eigen tuchtrecht en klachtrechtregeling hebben.
Zie ook
- Holisme
- Acupunctuur
- Homeopathie
- Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg
- Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
Externe links
- Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging NAAV [21]
- Artsenvereniging voor Biologische en Natuurlijke Geneeskunde ABNG [22]
- Artsenvereniging voor Homeopathie VHAN [23]
- Nederlandse ArtsenVereniging voor Neuraaltherapie en Regulatietherapie NVNR [24]
- Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen NVAA [25]
- Nederlandse Vereniging van artsen voor OrthoManuele Geneeskunde NVOMG [26]
- Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA) [11]
- Nederlandse Werkgroep van Praktizijns in de Natuurlijke Geneeskunst (NWP) [12]
- Nederlanse vereniging van Klassiek Homeopathen (NVKH) [13]
- Nederlandse Patiëntenvereniging voor Acupunctuur (NPVA) [14]
- Stichting NAAV Onderwijs (SNO) [15]
- Stichting Homeopatische Opleidingen (SHO) [16]
- Hogeschool voor Natuurgeneeswijzen Arnhem [17]
- Shenzhou Open University of Traditional Chinese Medicine [18]
- Akademie voor Natuurgeneeskunde Hilversum [19]
- Akademie Meppel [20]
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Definitie van CAM, afkomstig van het Cochrane Instituut, geciteerd in Model Guidelines for the Practice of Complementary Therapies (CAM) by Medical Doctors in the European Union, p3
- º National Institutes of Health (NIH) Acupuncture. NIH Consensus Statement Online, 1997 Nov 3-5; 15(5):1-34
- º Dantas F, Rampes H (2000) Do Homeopathic Medicines Provoke Adverse Effects? A systematic review. British Homeopathic Journal. 89, Suppl 1:35-38
- º Baars EA et al. (2005) Safety of Homeopathic Injectables for Subcutaneous Administration: A Documentation of the Experience of Prescribing Practitioners. Journal of Alternative and Complementary Medicine; 11:609-616
- º Hamre HJ et al. (2006) Use and Safety of Anthroposophic medications in Chronic Disease: A 2-Year Prospective Analysis. Drug Safety, 29:1173-1189
- º UK BEAM Trial Team. United Kingdom Back Pain Exercise and Manipulation (UK BEAM) Randomised Trial: Cost effectioveness of Physical Treatments for Back Pain in Primary Care. BMJ 2004;329:1381
- º Korthals-de Bos IB, et al. Cost Effectiveness of Physiotherapy, manual Therap and General Practitioner Care for Neck pain: Economic Evaluation Alongside a Randomised Controlled Trial. BMJ 2003; 326:911
- º Maxion-Bergemann S, et al. (2006) Complementary and Alternative Medicine Costs - A Systematic Literature Review. Forschende Komplementärmedizin, 13 Suppl 2:42-45
- º De betekenis van complementaire geneeskunde in Nederland. 2008 - bijlage 2: Kosten-effectiviteitsonderzoeken m.b.t. CAM; een brochure van Gezamenlijke CAM-Artsenverenigingen
- º ACFM Korthout: Patiëntenrecht, bevoegdheid tot uitoefening der geneeskunst en de plaats van de natuurgeneeskunde, een scriptie bij een keuzeblok Gezondheidsrecht (Medische Faculteit Rijksuniversiteit Limburg). 1986, uitgave in eigen beheer
- º K Neldner: Complementary and Alternative Medicine. Dermatologic Clinics, Volume 18, Issue 1, Pages 189-193
- º De betekenis van complementaire geneeskunde in Nederland. 2008; een brochure van Gezamenlijke CAM-Artsenverenigingen
- º Mayo Clinic: 'Complementary Acupuncture'
- º 'Integrative Medicine is 'good medicine' - interview met Inez Rosenstiel over Integrative Medicine [1]
- º Keppel Hesselink, J.M., e.a. Met het oog op de naald. 2008. Deventer, Ankh Hermes
- º Mayo Clinic: 'Complementary Acupuncture'
- º [Besluit Nr. 1350/2007/EG van het Europees Parlement en de Europese Raad van 23 oktober 2007 tot vaststelling van een tweede communautair actieprogramma op het gebied van gezondheid (2008-2013, L 301/5, uit: het publicatieblad van de Europese Unie, 20-11-2007]
- º [2]
- º Hogeschool voor Natuurgeneeswijzen Arnhem [3]
- º Shenzhou Open University of Traditional Chinese Medicine [4]
- º [5]
- º [6]
- º [7]
- º [8]
- º [9]
- º [10]