Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vaste stof
Een vaste stof is een stof in de vaste aggregatietoestand.
Voorbeelden van vaste stoffen
Alle voorwerpen bestaan minstens voor een deel uit vaste stoffen, daardoor kunnen we ze beetpakken. Alles uit het dagelijks leven waar we op kunnen lopen, tegenaan kunnen leunen, op kunnen zitten enz. bestaat geheel of gedeeltelijk uit vaste stoffen. Voorbeelden van vaste stoffen zijn dus metaal, plastic, textiel, aardewerk en glas. In de natuur komen vaste stoffen voor in de vorm van stenen, maar ook plantaardig materiaal is vaak vast. Zand bestaat uit heel kleine stukjes steen en is dus ook een vaste stof.
Structuur
Natuurkundig gezien bestaan vaste stoffen uit atomen, die een vaste positie ten opzichte van elkaar innemen. Dat kan zijn in een regelmatig kristalrooster, of in een onregelmatige structuur zoals de structuur van glas. Organische stoffen hebben weer andere inwendige structuren. Sommige onderdelen van het menselijk lichaam zijn een vaste stof, zoals het botweefsel, andere onderdelen zijn vloeibaar, zoals bloed, dat overigens veel vaste deeltjes bevat: de bloedcellen.
Enkele eigenschappen
Vaste stoffen worden in de natuurkunde in een speciaal vakgebied bestudeerd, de vastestoffysica.
Elasticiteit
Een vaste stof vertoont een veel grotere weerstand tegen vervorming dan een vloeistof of een gas. Echter onder hoge belastingen kan de stof wel elastisch dan wel blijvend, niet-elastisch vervormen, of zelfs breken. Bij materiaal dat uit korrels of andersoortige losse delen bestaat kan, bijvoorbeeld bij zijdelingse belasting liquefactie optreden, vooral als het geheel gemengd is met een vloeistof. De korrels hebben dan geen grip meer op elkaar en het geheel gaat zich gedragen als een vloeistof. Drijfzand, sommige lawines en aardverschuivingen maar ook het bijna weerstandloos glijden van een schaatser zijn verschijnselen waarbij liquefactie optreedt.
Soortelijke massa
 Zie Soortelijke massa van vaste stoffen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Sommige vaste stoffen drijven op water, andere zinken. Dit heeft te maken met de soortelijke massa. Als deze hoger is dan die van water (1000 kg/m3) zal de vaste stof zinken. De zwaarste vaste stoffen zijn metalen zoals uranium, met een dichtheid van 18950 kg/m3. De lichtste vaste stof is door mensen gemaakt en heet aerogel, dit heeft een dichtheid van 1.9 kg/m3, dus 526 keer zo licht als water. Hierbij is de vaste stof echter gemengd met een gas. Dit geldt ook voor kurk maar veel minder voor balsahout dat een soortelijke massa van 40 tot maximaal 300 kg/m3 kan hebben.[1]
Geleiding
Een andere opvallende eigenschap van vaste stoffen is de elektrische geleiding. Metalen zijn elektrisch geleidend, veel andere stoffen, zoals kunststoffen, hout en steen zijn dat niet of nauwelijks. Ook hebben de verschillende stoffen een andere mate van warmtegeleiding.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Vaste stoffen op Wikimedia Commons.
Bronnen
|