Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Debiet
Debiet of afvoer is een term uit de stromingsleer, toegepast in onder andere de hydrologie, geografie, civiele techniek, de meet- en regeltechniek en procestechniek en staat voor de hoeveelheid doorstromend medium (vloeistof of gas) per tijdseenheid. In de pomptechniek wordt vaak de term opbrengst gebruikt
- <math>q = V / t</math>
waarbij
De eenheid is doorgaans m3/s, maar waar dit in de praktijk leidt tot onhandige getallen worden ook afgeleide eenheden gebruikt als m3/d, m3/h, l/s of l/h.
Debiet kan in plaats van volume ook als massadebiet uitgedrukt worden (bijvoorbeeld als kg/s).
Vloeistoffen
In de hydrologie staat debiet voor de hoeveelheid water die een rivier of beek per tijdseenheid transporteert of afvoert. Het jaar-gemiddelde debiet van de Rijn aan de Nederlands-Duitse grens bedraagt bijvoorbeeld 2200 kubieke meter per seconde.
De debietmeter is een meetinstrument, waarmee het debiet van water gemeten kan worden door buizen en pijpen. Het debiet van grotere waterlopen kan alleen berekend worden uit dwarsdoorsnedes en stroomsnelheidsmetingen, of stijgsnelheden van de waterspiegel in bassins aan het eind van de waterloop (stuwmeren).
Omgekeerd kan wanneer het debiet bekend is, de gemiddelde stroomsnelheid van het water op een zekere locatie worden bepaald door deze te delen door de oppervlakte van de doorsnede van de waterloop, v = Q / A, er geldt immers:
- <math>Q=A\,v</math>
waarbij
- <math>Q</math> het debiet,
- <math>A</math> de oppervlakte van de doorsnede
- <math>v</math> de snelheid van de vloeistof
De dwarsdoorsnede-gemiddelde stroomsnelheid in Rijntakken in Nederland varieert van 0,5 tot 1,5 m/s, corresponderend met een A van resp. 4400 tot 1500 m2.
Gassen
Bij gassen onder druk wordt het debiet vaak teruggerekend naar het debiet bij atmosferische druk (100 kPa of 1 bar) en een standaardtemperatuur. Bij een druk van 100 bar is één m³ nog maar 10 liter. Het debiet van een aardgasput kan dan bijvoorbeeld 50000 Nm³/dag zijn (waarbij de N staat voor 'Normaal'), het ongecorrigeerde debiet zou dan maar 500 m³/dag zijn.
Trivia
De term afvoer wordt ook gebruikt voor een afvoerleiding (op zich) en ook voor het meer algemene ver- of wegvoeren van iets
(bijvoorbeeld : kanalen voor de afvoer van turf).
Zie ook
- AAT (aan- en afvoertroepen), militaire transporttroepen (onderdeel van de landmacht).