Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
Voor Vlaanderen zie Riziv.
De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is in Nederland een verplichte, collectieve ziektekostenverzekering voor niet individueel verzekerbare ziektenkostenrisico's. Verzekerd voor de AWBZ zijn ingezetenen van Nederland en niet-ingezetenen van Nederland die bepaalde inkomsten in Nederland genieten. De AWBZ is één van de zogenoemde volksverzekeringen.
Op grond van deze wet kan men bijzondere ziektekosten zoals kosten van langdurige opname in ziekenhuis of inrichting vergoed krijgen. Deze worden niet door de zorgverzekering vergoed.
De AWBZ geeft recht op verpleging en verzorging in een:
- ziekenhuis vanaf de 366e dag
- verpleeghuis
- verzorgingshuis
- psychiatrische inrichting
- verpleeginrichtingen
- inrichting voor zintuiglijk gehandicapten;
- inrichting voor verstandelijk gehandicapten;
- gezinsvervangend tehuis voor gehandicapten;
- beschermde woonvorm voor ex-psychiatrische patiënten en sociaal kwetsbaren;
- "Het Dorp" in Arnhem;
- dagverblijf voor gehandicapten;
- algemene thuiszorg. Daartoe behoren verpleging, verzorging, huishoudelijke hulp, begeleiding en voorlichting in verband met ziekte, herstel, invaliditeit, psychosociale of gezinsproblemen en ouderdom;
- revalidatiezorg vanaf de 366e dag.
Verder vallen onder de AWBZ:
- overige psychiatrische hulp, zowel poliklinisch als door vrij gevestigde psychiaters en RIAGG's (Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg). Ook Forensisch Psychiatrische Poliklinieken vallen onder de AWBZ-vergoeding.
- inentingen in het kader van een vaccinatieprogramma
- onderzoek naar het voorkomen van enkele stofwisselingsziekten
- blindengeleidehond
- doventolkvoorziening in de privésfeer
- abortus in een vergunninghoudende kliniek.
Grondslag voor AWBZ-zorg
Om in aanmerking te komen voor AWBZ-zorg moet er een medische reden (grondslag) aanwezig zijn waardoor iemand bepaalde activiteiten niet zelfstandig kan verrichten maar hierbij hulp nodig heeft. De volgende grondslagen kunnen recht geven op AWBZ-zorg:
- een somatische aandoening of beperking
- een psychogeriatrische aandoening of beperking
- een psychiatrische aandoening
- een verstandelijke handicap
- een lichamelijke handicap
- een zintuiglijke handicap
Het moet hierbij in alle gevallen gaan om aandoeningen / beperkingen waardoor iemand langdurig / blijvend hulp nodig heeft. Voor problemen waarvoor nog behandeling (vanuit het tweede compartiment) mogelijk is kan slechts in uitzonderingsgevallen, kortdurend AWBZ-zorg worden ingezet. Namelijk daar waar ernstige problemen ontstaan wanneer dit niet gebeurt en inzet van AWBZ-zorg geen negatieve invloed heeft op het verdere herstel.
Tot en met 31-12-2008 kon ook een ernstig psychosociaal probleem reden zijn voor een AWBZ-indicatie. Per 01-01-2009 is deze grondslag komen te vervallen. Er is nu een diagnose nodig binnen een van de andere grondslagen om in aanmerking te kunnen komen voor AWBZ-zorg.
Vernieuwing AWBZ
Tot 2003 zijn veel aanvullende regels gemaakt om de AWBZ aan te passen aan veranderende maatschappelijke trends. De regelgeving werd daardoor complex en bureaucratisch. Een grondiger herziening was noodzakelijk, ook om inhoudelijke redenen. Een van deze redenen is de prijsstijging van de AWBZ. Het kabinet hoopt door meer marktwerking de prijsstijging tegen te gaan. In de gemoderniseerde AWBZ krijgt de vrager een meer centrale plaats, de aanbiedersmarkt wordt meer open en zorgverzekeraars en zorgkantoren krijgen een actievere rol in het inkoopbeleid. De verantwoordelijkheden tussen diverse partijen in de zorgketen (Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), zorgkantoor, zorgaanbieder) worden duidelijker onderscheiden. De stappen in de modernisering maken het mogelijk dat cliënten zelf de zorg inkopen, bij de aanbieder die zij wensen en op de plaats van hun keuze. Met andere woorden: centrale aanbodsturing maakt plaats voor decentrale vraagsturing. Dit wordt mogelijk gemaakt door het afschaffen van het verplicht contracteren door zorgkantoren. Hierdoor kunnen andere bedrijven op de markt komen en de AWBZ uitvoeren. Het gevolg hiervan is dat er geconcurreerd wordt.
Hoe ziet de bekostiging er binnen de vernieuwde AWBZ uit ?
Tot april 2003 hadden cliënten van de AWBZ voornamelijk van doen met zorg in natura. Indien zij geïndiceerd waren en zorg kregen gebeurde dit zonder dat zij geconfronteerd werden met de bijbehorende kosten.
Bij de indicatiestelling wordt voortaan vastgesteld aan welke functie iemand behoefte heeft, en hoeveel daarvan nodig is. De verzekerde kan vervolgens kiezen tussen een persoonsgebonden budget (pgb) of zorg in natura. Bij het persoonsgebonden budget (PGB), krijgt de cliënt zelf de beschikking over een vastgesteld budget dat rechtstreeks aan hem wordt overgemaakt en dat hij kan besteden om de benodigde zorg in te kopen. Over de bestedingen houdt hij een boekhouding bij; achteraf vindt verantwoording plaats. Naast het PGB is ook de zorg in natura blijven bestaan.
De modernisering gaat stapsgewijs. Op 1 april 2003 zijn de veranderingen in de aanspraken, de toelating en de indicatiestelling van kracht gegaan. De veranderingen dus die voornamelijk de voorkant van de zorgketen vormen. Aanpassingen van de achterkant, te weten de bekostiging, verantwoording en registratie zijn per 1 april 2003 nog beperkt.
Belangrijkste wijzigingen in de AWBZ per 1 april 2003
- de aanspraken worden benoemd in termen van functies, in plaats van voorzieningen
- (nieuwe) aanbieders mogen toelating vragen voor één of meer functies
- de toelating is functiegericht en geldt AWBZ-breed
- de indicatiestelling wordt geformuleerd in termen van functies
- zorgorganisaties mogen extramuraal AWBZ-breed zorg aanbieden
- nieuwe AWBZ-brede Regeling Persoonsgebonden budget
Belangrijke wijzigingen in de AWBZ na 2003
Per 1-1-2007 is de huishoudelijke verzorging overgegaan in de WMO.
Vanaf 1-7-2007 worden indicaties voor langdurige opname in een AWBZ-instelling afgegeven in de vorm van een zorgzwaartepakket(ZZP). Er zijn ZZP's op somatische en psychogeriatrische grondslag (V&V), op psychiatrische grondslag (GGZ) en op grond van een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap (GZ). Hoewel veel instellingen gespecialiseerd zijn in het leveren van zorg aan een specifieke categorie van cliënten, kunnen zij cliënten met alle grondslagen opnemen.
Per 1-1-2009 zijn de ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding gedeeltelijk overgegaan in de WMO, waar het ondersteuning betreft, en gedeeltelijk overgegaan in de nieuwe functie begeleiding.
AWBZ Premie
De AWBZ wordt betaald uit een vast percentage van het inkomen in de eerste en tweede schijf van box 1 van de Wet inkomstenbelasting 2001 en is ook onderdeel van de loonheffing. Ook uitkeringsgerechtigden van AOW en ANW moeten de premie betalen. Iedereen die in Nederland inkomen heeft, betaalt premie. Deze premie bedraagt vanaf 1 januari 2008 in totaal 12,15% over het inkomen in de eerste twee belastingschijven. Zelfstandigen betalen eenzelfde percentage via de aanslag inkomstenbelasting. In 2008 kwam dit neer op een maximale AWBZ-premie van ongeveer 4.000 euro per jaar per werkende premiebetaler.
In 2008 bedroegen de kosten voor de ABWZ ongeveer 20 miljard (zomer 2008). In 2009 zullen de kosten voor Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten ongeveer 22 miljard euro bedragen [1]. Om de kosten niet uit de hand te laten lopen maakte staatssecretaris Jet Bussemaker in de zomer 2008 bekend de komende periode 800 miljoen euro minder te willen uitgeven aan AWBZ-hulp. Voor de kabinetsperiode 2007-2011 is in totaal 2,5 miljard euro uitgetrokken om de stijgende AWBZ-kosten, bestemd voor chronisch zieken, ouderen en gehandicapten, op te vangen. In februari 2009 raakte bekend dat de Tweede Kamer geen goed inzicht heeft aan waaraan de 22 miljard wordt besteed. Kamerlid Anouchka van Miltenburg gaf in een radio 1 interview op 23 februari 2009 aan, dat het maken van een duidelijk overzicht zoveel geld zou gaan kosten, dat de Tweede kamer hiervan had af gezien. Er zouden gegevens van 2500 organisaties moeten worden geaggregeerd. Wel geeft staatssecretaris Bussemaker aan alle informatie tot in detail tot haar beschikking te hebben. Om te kamerleden echter niet in details te laten verdrinken stuurt de staatssecretaris nu nog alleen opvallende zaken door. Uit het bovenstaande kan worden geconcludeerd dat de staatssecretaris niet over een informatiesysteem beschikt dat op basis van de wel degelijk beschikbare detailinformatie aan de verschillende steekhouders voor hen bruikbare rapportages kan verschaffen. Op zich is dit vreemd. Wanneer de boekhouding goed is ingericht kunnen dit soort rapportages gemakkelijk worden opgesteld door gebruik te maken van een datawarehousesysteem, dat wordt gevoed met een kopie van alle detailboekingen op het moment dat deze daadwerkelijk geboekt worden.
Kosten [2]
- 2003 - 20,3 miljard
- 2004 - 21,3 miljard
- 2005 - 22,1 miljard
- 2006 - 22,9 miljard
- 2007 - 22,9 miljard
- 2008 - ruim 20 miljard
- 2009 - 22 miljard.
- 2010 - ???
Bron: CVZ
Uitvoering
De AWBZ wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Een verzekerde is verzekerd voor de AWBZ bij dezelfde zorgverzekeraar als waar hij verzekerd is voor de ZVW.
Wetstekst
Voetnoten
| Referenties: |
Externe link
- SER unaniem: schrap welzijn uit de AWBZ NRC, 26 maart 2008