La Grande-Duchesse de Gérolstein'

La Grande-Duchesse de Gérolstein is een opera-bouffe in 3 aktes van Jacques Offenbach uit 1867.

Eerste akte

Deze "operette" is een messcherpe satire op de gewoonte destijds van diverse met name Duitse staatjes om maar grondgebied van andere staatjes in te pikken en daar oorlog om te voeren.

Dat blijkt al in het begin. Één van de heersers van Gérolstein is Generaal Boum, en die heet natuurlijk niet voor niets zo (Boem!). Hij is dus dol op "pief-paf-pouf", zoals hij zelf zingt bij zijn introductie.

Soldaten mogen niet praten, maar soldaat Fritz is hondsbrutaal en waagt het toch om tegen de generaal in te gaan. Die reageert dus kwaad, beveelt Fritz om te zwijgen, maar Fritz weigert dat. De driftige generaal dreigt met gevangenis en daarna met executie, maar ook dat maakt geen indruk; Fritz doet er nog een schepje bovenop door de generaal ervan te betichten dat hij omgaat met het meisje waar Fritz verliefd op is. De generaal ontkent dat ten sterkste, en wordt steeds kwader.

Maar voor hij kan ingrijpen komt opeens de Groothertogin het leger inspecteren. Tot dan werd het landje bestuurt door de generaal en Baron Puck, maar opeens heeft de Groothertogin intresse. Ze is opgevoed door Baron Puck, die haar daarom niets wil weigeren.

Bij de inspectie wordt ze spontaan verliefd, uiteraard op soldaat Fritz, tot grote ergenis van generaal Boum. Omdat Fritz niet mag praten, bevordert zij hem in hoog tempo en met veel totaal onzinnige titels. De liefde is echter niet wederzijds. Al snel is Fritz generaal, ten koste van Boum; die is nu natuurlijk nog kwader!

Tweede akte

Baron Puck verklaart de oorlog aan een buurland, uitsluitend om de Groothertogin af te leiden. Generaal Fritz voert het leger aan, en hij krijgt een legendarische sabel mee van de Groothertogin. Puck en vooral Boum hopen dat Fritz niet terugkeert, maar dat valt tegen, want Fritz weet te winnen zonder te vechten.

Bij zijn terugkomst wordt Fritz gehuldigd en de Groothertogin tracht hem nu voor zich te winnen. Er is echter allang een officiële huwelijks kandidaat, prins Paul. Hij toont de Groothertogin een Nederlandse (!) krant waarin staat dat zij hem al 6 maanden in onzekerheid laat. Fritz wordt niet verliefd op de Groothertogin, want hij heeft al iemand. Hierdoor beledigd sluit de Groothertogin zich aan bij Boum en Puck, met het doel Fritz om te brengen.

Derde akte

Hierna komt diplomaat Grog op bezoek, en nu wordt de Groothertogin weer op hem verliefd. Daardoor verliest ze haar intresse in het moordplan, en beveelt om Fritz te pesten in plaats van te doden. Zo wordt zijn huwelijksnacht verstoord, en moet hij opeens opnieuw naar het slagveld. Deze keer komt hij niet onbeschadigd terug; en hij wordt nog beschuldigd van hoogverraad ook. Daarop neemt de Groothertogin al zijn titels weer af, maar dat maakt Fritz niets uit; hij verlaat het leger en keert terug bij zijn meisje.

Daarop doet de Groothertogin een aanzoek aan Grog, maar die blijkt al getrouwd te zijn en kinderen te hebben. "Noodgedwongen" trouwt ze dan toch maar met prins Paul, onder het motto "als je niet kunt krijgen waarvan je houdt, moet je maar houden van wat je krijgt".

Bronnen

• Elseviers grote boek voor Operette en musical, Fred Bredschneyder, 1972
• opera-arias.com/Offenbach/grande-duchesse-de-Gerolstein/libretto