Het Overzicht

Uitgave van Het Overzicht, december 1922

Het Overzicht, half-maandeliks tijdschrift: kunst, letteren, mensheid was een avantgardistisch literair, politiek, wetenschappelijk en filosofisch tijdschrift, uitgegeven te Antwerpen van 1921 tot 1925.

Het eerste nummer verscheen op 15 juni 1921, uitgegeven onder leiding van Fernand Berckelaers (Michel Seuphor) en Geert Pijnenburg (Geert Grub). Ze kozen de naam Het Overzicht omdat dit op de meest banale manier weergaf wat de Franse term La revue inhoudt.

Het tijdschrift beleefde, verspreid over vier jaargangen, 24 nummers, verdeeld in twee reeksen (1 tot 12 en 13 tot 24). Het was luxueus uitgevoerd op een groot formaat (33 × 25 cm). In de tweede reeks werd elk nummer voorzien van een ’plastische omslagtekening’ van kunstenaars als Jozef Peeters, Victor Servranckx, Robert Delaunay, Jos Leonard, Karel Maes e.a. Het blad was niet alleen belangwekkend wegens de inhoud, maar ook wat de uiterlijke opmaak betreft.

Aanvankelijk was het blad nog zeer flamingant, en werd het verkocht bij bijeenkomsten van flaminganten. Men ijverde voor een Vlaamse universiteit en voor amnestie voor de Vlaamse activisten. Bij de eerste verjaardag van de dood van Herman Van den Reeck publiceerden zij een groot artikel over hem. Nadat de Nederlandse schilder Theo van Doesburg eind oktober 1921 een voordracht kwam geven over Die neue Gestaltung, op basis van de ideeën van Piet Mondriaan, ging de inhoud van Het Overzicht zich steeds meer richten op moderne internationale kunststromingen, zoals het kubisme en Het dadaïsme.

Tot diegenen die voor het tijdschrift schreven, behoorden Georges Walz, Alice Nahon, Victor Brunclair, Leo Steiner, Gaston Burssens en Paul van Ostaijen. (Aanvankelijk werd een ingezonden gedicht, Voetbalmatch gepubliceerd onder de naam van van Ostaijen, maar die ontkende dat het van hem was.)

Weblinks

• Paul De Wispelaere, Michel Seuphor en Het Overzicht in: Met kritisch oog, op website Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Joos Florquin, 1968, Ten huize van... 4, Michel Seuphor, https://www.dbnl.org/tekst/flor007tenh04_01/flor007tenh04_01_0005.php
• Mieke Sertyn, Avondlandstemming bij de jonge avant-garde in Vlaanderen na 1918: inspiratiebron voor purito-flaminganten en marginale wereldverbeteraars, in: Journal of Belgian History 3-4 (1974), p. 547-583.
• Maurits Coppieters, Het Overzicht, in de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Lannoo, Tielt, 1998. Herwerkte uitgave 2023.