Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Cor van den Dool: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cor_van_den_Dool&oldid=63787609 7 feb 2023 Riaanvddool 31 jan 2023) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cor_van_den_Dool&oldid=63865264 21 feb 2023) |
||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
}} | }} | ||
'''Cornelis Adrianus (Cor) van den Dool''' ([[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]], [[27 maart]] [[1917]] – [[Kaapstad]], [[24 april]] [[2002]]) was een [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|Nederlands verzetsstrijder]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] en latere | '''Cornelis Adrianus (Cor) van den Dool''' ([[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]], [[27 maart]] [[1917]] – [[Kaapstad]], [[24 april]] [[2002]]) was een [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|Nederlands verzetsstrijder]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] en latere handelaar in netten in [[Zuid-Afrika]]. | ||
== Verzet == | == Verzet == | ||
Na de [[Duitse aanval op Nederland in 1940]] raakten | Na de [[Duitse aanval op Nederland in 1940]] raakten van den Dool en zijn vriend [[Joop Abbink]] betrokken bij het [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|verzet]]. Oorlogservaringen bleven hen de rest van hun leven bij en hij vond het moeilijk om erover te praten. Het geheimzinnige aard van het verzet legt een sluier over veel van de gebeurtenissen die Cor meemaakte. Toch is bekend dat ze de liquidatie van politieman en jodenjager [[Jannes Doppenberg]] uitvoerden nadat bekend werd dat hij achter de arrestatie van joodse verzetsman [[David van der Reis]] zat. | ||
=== Arrestatie van David van der Reis === | === Arrestatie van David van der Reis === | ||
David van der Reis, vriend van Abbink en van den Dool, werd op [[8 mei]] [[1943]] in Apeldoorn gearresteerd. Tijdens zijn verhoor werd hij zwaar gemarteld om informatie los te krijgen. Hij werd op 12 mei naar het hoofdkwartier de [[Sicherheitsdienst]] in Arnhem gebracht en de volgende dag uiteindelijk naar [[Kamp Westerbork]]. Abbink en van den Dool hebben geprobeerd hem te bevrijden, maar dat mislukten echter. Van der Reis werd op [[18 mei]] vanuit Kamp Westerbork naar [[Sobibór (vernietigingskamp)|Sobibór]] gedeporteerd waar hij drie dagen later werd vermoord. | |||
=== Liquidatie van Jannes Doppenberg === | === Liquidatie van Jannes Doppenberg === | ||
| Regel 33: | Regel 33: | ||
=== Lout Dobbelmann wordt vermoord === | === Lout Dobbelmann wordt vermoord === | ||
Als reactie op de dood van Doppenberg | Als reactie op de dood van Doppenberg werd landgoedeigenaar [[Louis Romuald Hubert Dobbelmann]] op [[16 oktober]] [[1943]] vermoord tijdens de eerste van de [[Aktion Silbertanne]] moorde in [[Gelderland]]. Hij was eigenaar van het landgoed 'De Ploeg' in Wiesel. Het landgoed bestond uit bossen en uitgestrekte akkers en werd gebruikt om vervolgde Nederlanders te helpen. Op zijn terrein vonden veel onderduikers onderdak, zowel joden als familieleden uit de grote steden die vanwege de [[Arbeitseinsatz]] een veilig heenkomen moesten zoeken. | ||
<ref>[https://www.apeldoornendeoorlog.nl/achtergronden/louis-dobbelmann Louis Dobbelmann], Apeldoorn en de Oorlog</ref> | |||
<ref>[https://www.gld.nl/nieuws/2144929/drie-schoten-en-jan-boes-is-niet-meer-silbertanne-moorden-in-gelderland Silbertanne-moorden in Gelderland], Omroep Gelderland, 28 oktober 2017 </ref> | <ref>[https://www.gld.nl/nieuws/2144929/drie-schoten-en-jan-boes-is-niet-meer-silbertanne-moorden-in-gelderland Silbertanne-moorden in Gelderland], Omroep Gelderland, 28 oktober 2017 </ref> | ||
<ref>[[Lijst van slachtoffers van de Aktion Silbertanne]]</ref> | <ref>[[Lijst van slachtoffers van de Aktion Silbertanne]]</ref> | ||
[[Bestand:LouisDobbelMannPlaquetteLandgoedDePloegWiesel.jpg|miniatuur|De plaquette op het landgoed De Ploeg herinnert de inwoners van Apeldoorn aan Lout Dobbelmann die bij een vergeldingsactie | [[Bestand:LouisDobbelMannPlaquetteLandgoedDePloegWiesel.jpg|miniatuur|De plaquette op het landgoed De Ploeg herinnert de inwoners van Apeldoorn aan Lout Dobbelmann die bij een vergeldingsactie tegen het verzet vermoord werd.]] | ||
=== Trouw verzetsblad === | |||
Cor was hoofd distributie in Apeldoorn van het verzetsblad [[Trouw (verzetsblad)|Trouw]]. <ref> De vriend van David: Dokument van het verzet. dr. Hans Mulder. 1 maart 2017.</ref> | |||
[[Bestand:Het huwelijk van morgen - Cor en Lies.png|miniatuur|Artikel gepubliceerd op 26 november 1945 in het verzetsblad Trouw]] | |||
=== Onderscheidingen === | |||
* [[Verzetsherdenkingskruis]] <ref>[https://www.tracesofwar.com/persons/67231/Dool-van-den-Cornelis-A.htm TracesOfWar: Dool, van den, Cornelis A.]</ref> | |||
== Persoonlijk == | |||
Cor was het jongste kind van Gerrit van den Dool en Elisabeth Vermaat en behoorde tot een gezin van dertien kinderen. De familie Van den Dool woont in Sprengenweg 14, Apeldoorn. | |||
Hij verloofde zich met Elisabeth (Lies) Egberdina Hazebroek op [[15 maart]] [[1943]], maar ze besloten hun huwelijk uit te stellen vanwege de gevaren van het verzet. Ze trouwden op [[27 november]] [[1945]] in Apeldoorn. | |||
Cor en Lies emigreerden in [[1953]] naar Zuid-Afrika met twee kinderen (later vijf). Cor en Lies woonden hun laatste jaren in Kaapstad. Hij stierf op 85-jarige leeftijd in Durbanville, Kaapstad. | |||
[[Bestand:CorLiesVandenDoolGrave2.jpg|miniatuur|Het graf van Cor en Lies in Durbanville, Kaapstad met hun achterkleinzoon ernaast]] | [[Bestand:CorLiesVandenDoolGrave2.jpg|miniatuur|Het graf van Cor en Lies in Durbanville, Kaapstad met hun achterkleinzoon ernaast]] | ||
== Loopbaan == | |||
In Zuid-Afrika was hij een van de oprichters van de Zuid-Afrikaanse tak van de [[Nettenfabriek|Apeldoornse Nettenfabriek]]. Dit leidde tot de oprichting van een zeer succesvol onafhankelijk Zuid-Afrikaans bedrijf genaamd [https://www.alnet.co.za/ Alnet (Pty) Ltd.] dat nog steeds bestaat. Hij werkte bij Alnet tot hij met pensioen ging. | |||
[[Bestand:Nettenfabriek letter Cor.jpg|miniatuur|Een ingezonden stukje uit de Apeldoornse Courant, 1983.]] | |||
Cor | |||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
| Regel 52: | Regel 71: | ||
* [https://proxy.archieven.nl/298/D8854AD682B3A1C3E0538A77ABC2C6D8 NIOD Archief: Stichting Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen] | * [https://proxy.archieven.nl/298/D8854AD682B3A1C3E0538A77ABC2C6D8 NIOD Archief: Stichting Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen] | ||
{{appendix}} | |||
{{DEFAULTSORT:Dool, Cor van den}} | |||
[[Categorie:Nederlands verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]] | [[Categorie:Nederlands verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]] | ||
Huidige versie van 2 mrt 2023 om 14:07
| Cor van den Dool | ||
| Bestand:Cor van den Dool.png | ||
| Volledige naam | Cornelis Adrianus van den Dool | |
| Geboren | 27 maart 1917, Apeldoorn | |
| Overleden | 24 april 2002, Kaapstad | |
| Land | Nederland | |
| Groep | LO/LKP | |
Cornelis Adrianus (Cor) van den Dool (Apeldoorn, 27 maart 1917 – Kaapstad, 24 april 2002) was een Nederlands verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog en latere handelaar in netten in Zuid-Afrika.
Verzet
Na de Duitse aanval op Nederland in 1940 raakten van den Dool en zijn vriend Joop Abbink betrokken bij het verzet. Oorlogservaringen bleven hen de rest van hun leven bij en hij vond het moeilijk om erover te praten. Het geheimzinnige aard van het verzet legt een sluier over veel van de gebeurtenissen die Cor meemaakte. Toch is bekend dat ze de liquidatie van politieman en jodenjager Jannes Doppenberg uitvoerden nadat bekend werd dat hij achter de arrestatie van joodse verzetsman David van der Reis zat.
Arrestatie van David van der Reis
David van der Reis, vriend van Abbink en van den Dool, werd op 8 mei 1943 in Apeldoorn gearresteerd. Tijdens zijn verhoor werd hij zwaar gemarteld om informatie los te krijgen. Hij werd op 12 mei naar het hoofdkwartier de Sicherheitsdienst in Arnhem gebracht en de volgende dag uiteindelijk naar Kamp Westerbork. Abbink en van den Dool hebben geprobeerd hem te bevrijden, maar dat mislukten echter. Van der Reis werd op 18 mei vanuit Kamp Westerbork naar Sobibór gedeporteerd waar hij drie dagen later werd vermoord.
Liquidatie van Jannes Doppenberg
Nadat werd vernomen dat Doppenberg achter de arrestatie van van der Reis zat, werd besloten Doppenberg te verwijderen om te voorkomen dat hij nog meer joden zou vermoorden. Abbrink kreeg een pistool en hij en van den Dool wachtten op Doppenberg. Op 9 oktober 1943 schoot Abbink hem neer in de buurt van zijn woning aan de Hogeweg. Doppenberg viel, maar wist zijn huis in te vluchten. Elf dagen later bezweek Doppenberg aan zijn verwondingen.
Lout Dobbelmann wordt vermoord
Als reactie op de dood van Doppenberg werd landgoedeigenaar Louis Romuald Hubert Dobbelmann op 16 oktober 1943 vermoord tijdens de eerste van de Aktion Silbertanne moorde in Gelderland. Hij was eigenaar van het landgoed 'De Ploeg' in Wiesel. Het landgoed bestond uit bossen en uitgestrekte akkers en werd gebruikt om vervolgde Nederlanders te helpen. Op zijn terrein vonden veel onderduikers onderdak, zowel joden als familieleden uit de grote steden die vanwege de Arbeitseinsatz een veilig heenkomen moesten zoeken. [1] [2] [3]
Trouw verzetsblad
Cor was hoofd distributie in Apeldoorn van het verzetsblad Trouw. [4]
Onderscheidingen
Persoonlijk
Cor was het jongste kind van Gerrit van den Dool en Elisabeth Vermaat en behoorde tot een gezin van dertien kinderen. De familie Van den Dool woont in Sprengenweg 14, Apeldoorn.
Hij verloofde zich met Elisabeth (Lies) Egberdina Hazebroek op 15 maart 1943, maar ze besloten hun huwelijk uit te stellen vanwege de gevaren van het verzet. Ze trouwden op 27 november 1945 in Apeldoorn.
Cor en Lies emigreerden in 1953 naar Zuid-Afrika met twee kinderen (later vijf). Cor en Lies woonden hun laatste jaren in Kaapstad. Hij stierf op 85-jarige leeftijd in Durbanville, Kaapstad.
Loopbaan
In Zuid-Afrika was hij een van de oprichters van de Zuid-Afrikaanse tak van de Apeldoornse Nettenfabriek. Dit leidde tot de oprichting van een zeer succesvol onafhankelijk Zuid-Afrikaans bedrijf genaamd Alnet (Pty) Ltd. dat nog steeds bestaat. Hij werkte bij Alnet tot hij met pensioen ging.
Zie ook
- List of Dutch helpers of Allied airmen and other military personnel during World War II
- NIOD Archief: Stichting Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen
Bronnen, noten en/of referenties
|