Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
André Mandryckx: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met ''''André Mandryckx''' (soms ook gespeld '''Manderyckx''') (? - Neuengamme 194X) was een communistisch lid van het Belgisch verzet in de Tweede Wereldoorl...') |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''André Mandryckx''' (soms ook gespeld '''Manderyckx''') ( | '''André Mandryckx''' (soms ook gespeld '''Manderyckx''' of '''Mandrycxs''') (([[Gent]] [[27 juli]] [[1915]] - [[Lübecker Bocht]] [[3 mei]] [[1945]])<ref>[http://media.offenes-archiv.de/ha2_2_4_bio_1274.pdf André Mandrycxs]</ref> was een [[België|Belgisch]] [[communisme|communistisch]] advocaat en lid van het [[Belgisch verzet in de Tweede Wereldoorlog]]). | ||
==Levensloop== | ==Levensloop== | ||
In 1938 schreef Mandrycxs zich in voor de studie [[Rechtsgeleerdheid|Rechten]] aan de [[Universiteit Gent]]. Hij werd er secretaris van de socialistische studentenorganisatie. Op een bepaald ogenblik zonder bestuurlid te zijn invloed op het taalminnend studentengenootschap [['t zal wel gaan]] en probeerde dit een radicalere antifascistische richting te geven. | |||
Verder was hij lid van de communistische jeugdvereniging [[Revolutionaire Volksjeugd]] die tijdens de bezetting ontstond (1941).<ref>[https://www.de-lage-landen.com/article/gent-een-rebelse-stad], [[Bruno De Wever]]</ref> | Verder was hij lid van de communistische jeugdvereniging [[Revolutionaire Volksjeugd]] die tijdens de bezetting ontstond (1941).<ref>[https://www.de-lage-landen.com/article/gent-een-rebelse-stad], [[Bruno De Wever]]</ref> | ||
In het voorjaar van 1940 werd hij lid van de [[Kommunistische Partij van België]]. | |||
Tijdens de eerste dag van de Tweede Wereldoorlog arresteerde de Belgische regering een tiental vooraanstaande Gentse communisten waaronder Verkest (met verder onder meer ook senator [[Ferdinand Minnaert]], [[Cyriel Verkest]], Kamiel Van Acker, [[Leander Ghyselinck]], Oscar Van De Sompel, Louis D’Haese en Gerard Van Moerkerke). Het gezelschap werd na enkele dagen op transport gezet naar Zuid-Frankrijk, maar het transport werd net over de grens met Frankrijk ingehaald door de snel oprukkende Duitse troepen. De gevangenbewaarders lieten de gevangen hierop vrij en na een voettocht van ca. 20 dagen kwamen ze terug in Gent aan. | Tijdens de eerste dag van de Tweede Wereldoorlog arresteerde de Belgische regering een tiental vooraanstaande Gentse communisten waaronder Verkest (met verder onder meer ook senator [[Ferdinand Minnaert]], [[Cyriel Verkest]], Kamiel Van Acker, [[Leander Ghyselinck]], Oscar Van De Sompel, Louis D’Haese en Gerard Van Moerkerke). Het gezelschap werd na enkele dagen op transport gezet naar Zuid-Frankrijk, maar het transport werd net over de grens met Frankrijk ingehaald door de snel oprukkende Duitse troepen. De gevangenbewaarders lieten de gevangen hierop vrij en na een voettocht van ca. 20 dagen kwamen ze terug in Gent aan. | ||
Hij werd ook door de Duitsers gevangen genomen en opgesloten in de gevangenis van [[Sint-Gillis]]. Hij werd na enige tijd vrijgelaten en wist zijn studie in 1940 succesvol te af te ronden. | |||
Mandryckx was de leidende figuur bij de uitgave van het communistische sluikblad Londen-Moskou. Mandryckx werd op 22 juni 1941 door de Duitsers gearresteerd tijdens operatie Sonnenwende, een actie om communisten op te pakken voor de start van [[Operatie Barbarossa]]. De Duitsers hadden immers schrik dat de lokale communisten in contact stonden met de Russen. Mandryckx was één van de gearresteerden. De andere leden van Londen-Moskou gaven na zijn arrestatie nog een nieuw nummer uit, in de hoop alle verdenking op Mandryckx weg te werken. | Mandryckx was de leidende figuur bij de uitgave van het communistische sluikblad Londen-Moskou. Mandryckx werd op 22 juni 1941 door de Duitsers gearresteerd tijdens operatie Sonnenwende, een actie om communisten op te pakken voor de start van [[Operatie Barbarossa]]. De Duitsers hadden immers schrik dat de lokale communisten in contact stonden met de Russen. Mandryckx was één van de gearresteerden. De andere leden van Londen-Moskou gaven na zijn arrestatie nog een nieuw nummer uit, in de hoop alle verdenking op Mandryckx weg te werken. | ||
Tijdens zijn gevangenschap werd Mandryckx ondervraagd en gemarteld. Op 22 september 1941 werd hij naar het [[concentratiekamp]] [[Neuengamme]] gedeporteerd.<ref>Le dernier camp de la mort: La tragédie du cap Arcona : 3 mai 1945, [[Pierre Vallaud]] en [[Mathilde Aycard]], Editions Tallandier, 2017, 296p.</ref> Hij bleef politiek actief en werd in het kamp de opvolger van [[Julien Lahaut]] als leider van het Belgische Solidariteits- en Verzetscomité.<ref>[https://biblio.ugent.be/publication/8620054/file/8640041.pdf Gent een rebelse stad? Gentenaars in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog], [[Bruno De Wever]]</ref><ref>[https://leopoldlaarmans.com/onewebmedia/Forums/forum07.pdf "De filosofie als opstand. Dat was het. Het eeuwige neen zeggen!"]</ref><ref>[https://www.marxists.org/nederlands/thema/wereldoorlog2/1979pers.htm Met pen en stencilmachine in strijd tegen de Nieuwe Orde. De clandestiene pers van de Kommunistische Partij en het Onafhankelijkheidsfront in Oost-Vlaanderen (1940-1944)], [[Hector Goossens]]</ref> | |||
In Neuengamme kreeg hij door zijn talenkennis een kantoorjob. Hij hielp hierbij gevangenen bij het vertalen van hun verklaringen. Toen dit bekend raakte bij de Duitsers werd hij verplicht handenarbeid uit te voeren. In 1943 kreeg hij echter opnieuw een kantoorjob, ditmaal bij het "arbeidsbureau" waar hij mee de werkopdrachten moest verdelen. In die positie kon hij bv. zwakkere of zieke gevangenen lichter werk geven (De Duitsers maakte het niet veel uit, als het werk maar gebeurde). Hierdoor heeft hij ongetwijfeld veel mensenlevens gered. Mandryckx maakte bij zijn verdeling overigens geen verschil naar politieke voorkeur of nationaliteit, wat hem kritiek opleverde en waarbij hij door sommige landgenoten ervan werd beschuldigd andere nationaliteiten voor te trekken. | |||
MandrMandryckx redde in het kamp het leven van de Russische soldaat [[Sergei Kartashev]] die door de [[Schutzstaffel|SS]] ter dood veroordeeld was wegens opruiing. Mandryckx verwisselde zijn papieren met die van een net overleden Russische gevangene. Karthasev kreeg vervolgens een werkopdracht in het bijkamp [[Salzgitter-Drütte]] zodat de SS'ers niet konden opmerken dat hij nog in het kamp rondliep. | |||
In september 1944 werden zijn activiteiten in het kamp duidelijk voor de Duitsers, waarna hij werd overgeplaatst naar [[Husum-Schwesing]] en later naar [[Ladelund]]. De werkomstandigheden waren hier zwaarder dan in Neuengamme. Mandryckx kreeg er [[tuberculose]]. | |||
Op het eind van de oorlog werd het kamp Neuengamme ontruimd omdat de geallieerde legers in aankomst waren. Na een [[Dodenmars (Tweede Wereldoorlog)|dodenmars]] werd hij uiteindelijk op het schip [[Cap Arcona (schip, 1927)|Cap Arcona]] gezet, dat na een diplomatieke deal de gevangenen naar [[Zweden]] had moeten voeren. Alle schepen in de [[Lübecker Bocht]], waaronder de Cap Arcona, werden door de [[Verenigd Koninkrijk|Engelsen]] gebombardeerd omdat de Engelsen dachten dat de schepen dienden voor het vervoer van Duitse troepen. De Cap Arcona was een van de schepen die zonken. 90% van de opvarenden kwam hierbij om, waaronder Mandryckx. | |||
Na de oorlog werd hem het statuut van [[politiek gevangene]] geweigerd.<ref>[https://tzalwelgaan.be/wp-content/uploads/2020/02/Geschiedenis-van-t-Zal-Balthazar.pdf UIT HET VERLEDEN VAN DE R.U.G], 1977</ref> | Na de oorlog werd hem het statuut van [[politiek gevangene]] geweigerd.<ref>[https://tzalwelgaan.be/wp-content/uploads/2020/02/Geschiedenis-van-t-Zal-Balthazar.pdf UIT HET VERLEDEN VAN DE R.U.G], 1977</ref> | ||
| Regel 18: | Regel 28: | ||
{{Appendix}} | {{Appendix}} | ||
{{DEFAULTSORT:Mandryckx, André}} | {{DEFAULTSORT:Mandryckx, André}} | ||
[[Categorie:Geboren in 1915]] | |||
[[Categorie:Ovrleden in 1945]] | |||
[[Categorie:Belgisch slachtoffer van het naziregime]] | [[Categorie:Belgisch slachtoffer van het naziregime]] | ||
[[Categorie:Kampgevangene in Neuengamme]] | [[Categorie:Kampgevangene in Neuengamme]] | ||
[[Categorie:Belgisch advocaat]] | |||
[[Categorie:Kampgevangene in Neuengamme]] | |||
[[Categorie:Belgisch marxist]] | |||
Versie van 26 sep 2021 01:56
André Mandryckx (soms ook gespeld Manderyckx of Mandrycxs) ((Gent 27 juli 1915 - Lübecker Bocht 3 mei 1945)[1] was een Belgisch communistisch advocaat en lid van het Belgisch verzet in de Tweede Wereldoorlog).
Levensloop
In 1938 schreef Mandrycxs zich in voor de studie Rechten aan de Universiteit Gent. Hij werd er secretaris van de socialistische studentenorganisatie. Op een bepaald ogenblik zonder bestuurlid te zijn invloed op het taalminnend studentengenootschap 't zal wel gaan en probeerde dit een radicalere antifascistische richting te geven.
Verder was hij lid van de communistische jeugdvereniging Revolutionaire Volksjeugd die tijdens de bezetting ontstond (1941).[2]
In het voorjaar van 1940 werd hij lid van de Kommunistische Partij van België.
Tijdens de eerste dag van de Tweede Wereldoorlog arresteerde de Belgische regering een tiental vooraanstaande Gentse communisten waaronder Verkest (met verder onder meer ook senator Ferdinand Minnaert, Cyriel Verkest, Kamiel Van Acker, Leander Ghyselinck, Oscar Van De Sompel, Louis D’Haese en Gerard Van Moerkerke). Het gezelschap werd na enkele dagen op transport gezet naar Zuid-Frankrijk, maar het transport werd net over de grens met Frankrijk ingehaald door de snel oprukkende Duitse troepen. De gevangenbewaarders lieten de gevangen hierop vrij en na een voettocht van ca. 20 dagen kwamen ze terug in Gent aan.
Hij werd ook door de Duitsers gevangen genomen en opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis. Hij werd na enige tijd vrijgelaten en wist zijn studie in 1940 succesvol te af te ronden.
Mandryckx was de leidende figuur bij de uitgave van het communistische sluikblad Londen-Moskou. Mandryckx werd op 22 juni 1941 door de Duitsers gearresteerd tijdens operatie Sonnenwende, een actie om communisten op te pakken voor de start van Operatie Barbarossa. De Duitsers hadden immers schrik dat de lokale communisten in contact stonden met de Russen. Mandryckx was één van de gearresteerden. De andere leden van Londen-Moskou gaven na zijn arrestatie nog een nieuw nummer uit, in de hoop alle verdenking op Mandryckx weg te werken.
Tijdens zijn gevangenschap werd Mandryckx ondervraagd en gemarteld. Op 22 september 1941 werd hij naar het concentratiekamp Neuengamme gedeporteerd.[3] Hij bleef politiek actief en werd in het kamp de opvolger van Julien Lahaut als leider van het Belgische Solidariteits- en Verzetscomité.[4][5][6]
In Neuengamme kreeg hij door zijn talenkennis een kantoorjob. Hij hielp hierbij gevangenen bij het vertalen van hun verklaringen. Toen dit bekend raakte bij de Duitsers werd hij verplicht handenarbeid uit te voeren. In 1943 kreeg hij echter opnieuw een kantoorjob, ditmaal bij het "arbeidsbureau" waar hij mee de werkopdrachten moest verdelen. In die positie kon hij bv. zwakkere of zieke gevangenen lichter werk geven (De Duitsers maakte het niet veel uit, als het werk maar gebeurde). Hierdoor heeft hij ongetwijfeld veel mensenlevens gered. Mandryckx maakte bij zijn verdeling overigens geen verschil naar politieke voorkeur of nationaliteit, wat hem kritiek opleverde en waarbij hij door sommige landgenoten ervan werd beschuldigd andere nationaliteiten voor te trekken.
MandrMandryckx redde in het kamp het leven van de Russische soldaat Sergei Kartashev die door de SS ter dood veroordeeld was wegens opruiing. Mandryckx verwisselde zijn papieren met die van een net overleden Russische gevangene. Karthasev kreeg vervolgens een werkopdracht in het bijkamp Salzgitter-Drütte zodat de SS'ers niet konden opmerken dat hij nog in het kamp rondliep.
In september 1944 werden zijn activiteiten in het kamp duidelijk voor de Duitsers, waarna hij werd overgeplaatst naar Husum-Schwesing en later naar Ladelund. De werkomstandigheden waren hier zwaarder dan in Neuengamme. Mandryckx kreeg er tuberculose.
Op het eind van de oorlog werd het kamp Neuengamme ontruimd omdat de geallieerde legers in aankomst waren. Na een dodenmars werd hij uiteindelijk op het schip Cap Arcona gezet, dat na een diplomatieke deal de gevangenen naar Zweden had moeten voeren. Alle schepen in de Lübecker Bocht, waaronder de Cap Arcona, werden door de Engelsen gebombardeerd omdat de Engelsen dachten dat de schepen dienden voor het vervoer van Duitse troepen. De Cap Arcona was een van de schepen die zonken. 90% van de opvarenden kwam hierbij om, waaronder Mandryckx.
Na de oorlog werd hem het statuut van politiek gevangene geweigerd.[7]
Bronnen, noten en/of referenties
|