Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Spagyriek: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Spagyriek''' (uit het Griekse ''spao'' ’scheiden, extraheren’ en ''ageiro'' ’verenigen, samenbrengen’) was oorspronkelijk het belangrijkste principe van...') |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Spagyriek''' (uit het Griekse ''spao'' ’scheiden, extraheren’ en ''ageiro'' ’verenigen, samenbrengen’) was oorspronkelijk het belangrijkste principe van de alchemistische geneeskunde volgens [[Paracelsus]]. Volgens Paracelsus was het ware doel van de alchemie niet | '''Spagyriek''' (uit het Griekse {{hopper|σπάω}}, ''spao'': ’scheiden, extraheren’ en {{hopper|ἀγείρω}}, ''ageiro'': ’verenigen, samenbrengen’) was oorspronkelijk het belangrijkste principe van de alchemistische geneeskunde volgens [[Paracelsus]]. Volgens Paracelsus was het ware doel van de alchemie niet [[chrysopoeia|het maken van goud]], maar het maken van geneesmiddelen (de ’[[iatrochemie]]’). In zijn boek ''Liber Paragranum'' gebruikte hij de term ''Spagyria'' en leidde dit af van de Griekse woorden ''spao'' en ''ageiro'', ’scheiden en verenigen’. | ||
Sinds de 18e was spagyriek synoniem aan alchemie. Het scheiden en herenigen van werkzame bestanddelen van een geneesmiddel was bedoeld om de effectiviteit ervan te vergroten. Plantaardige, minerale en dierlijke uitgangsstoffen worden volgens alchemistische methoden verwerkt tot ''spagyrica'' (enkelvoud: een ''spagyricum''). Ook vandaag de dag worden nog geneesmiddelen volgens dit principe geproduceerd. Dit kan bijvoorbeeld een planten[[tinctuur]] zijn waar de as van de [[calcinatie|gecalcineerde]] plant aan is toegevoegd. | Sinds de 18e was spagyriek synoniem aan alchemie. Het scheiden en herenigen van werkzame bestanddelen van een geneesmiddel was bedoeld om de effectiviteit ervan te vergroten. Plantaardige, minerale en dierlijke uitgangsstoffen worden volgens alchemistische methoden verwerkt tot ''spagyrica'' (enkelvoud: een ''spagyricum''). Ook vandaag de dag worden nog geneesmiddelen volgens dit principe geproduceerd. Dit kan bijvoorbeeld een planten[[tinctuur]] zijn waar de as van de [[calcinatie|gecalcineerde]] plant aan is toegevoegd. | ||
==Werkwijzen== | |||
* Een belangrijk proces is de [[destillatie]], ten eerste in de eenvoudige vorm, maar ook als circulatie (refluxdestillatie) of als [[cohobatie]] (meervoudige destillatie). | |||
* Dit wordt meestal voorafgegaan door een desintegratie van het materiaal, bijvoorbeeld door [[maceratie]], ook onder hitte (vertering), wat in het geval van biogene grondstoffen vaak gepaard gaat met [[verrotting]] of [[fermentatie]]. | |||
*Een ander bekend proces is het [[calcinatie|calcineren]], dat wil zeggen het drogen en verassen van het destillatieresidu. | |||
In het alchemistische wereldbeeld hebben deze werkwijzen het doel om het ’essentiële’ of ’wezenlijke’ te scheiden van zijn ’materiële’ of ’stoffelijke’ verschijning. Ten slotte worden de tussenstadia samengebracht (’conjugatie’) tot de ’[[kwintessens]]’, waaraan bijzondere genezende krachten worden toegeschreven. | |||
==Achterliggende denkwijze== | |||
Spagyriek is gebaseerd op de principes van de alchemie volgens welke alle materie is samengesteld uit drie principes. Deze drie basisprincipes waren [[kwik]], [[zwavel]] en [[zout]]. | |||
{{zaadje}} | {{zaadje}} | ||
[[Categorie: Alchemie]] | [[Categorie: Alchemie]] | ||
[[Categorie: Alternatieve geneeswijze]] | [[Categorie: Alternatieve geneeswijze]] | ||
[[Categorie: Geschiedenis van de geneeskunde]] | [[Categorie: Geschiedenis van de geneeskunde]] | ||
Versie van 18 sep 2020 11:47
Spagyriek (uit het Griekse σπάω, spao: ’scheiden, extraheren’ en ἀγείρω, ageiro: ’verenigen, samenbrengen’) was oorspronkelijk het belangrijkste principe van de alchemistische geneeskunde volgens Paracelsus. Volgens Paracelsus was het ware doel van de alchemie niet het maken van goud, maar het maken van geneesmiddelen (de ’iatrochemie’). In zijn boek Liber Paragranum gebruikte hij de term Spagyria en leidde dit af van de Griekse woorden spao en ageiro, ’scheiden en verenigen’.
Sinds de 18e was spagyriek synoniem aan alchemie. Het scheiden en herenigen van werkzame bestanddelen van een geneesmiddel was bedoeld om de effectiviteit ervan te vergroten. Plantaardige, minerale en dierlijke uitgangsstoffen worden volgens alchemistische methoden verwerkt tot spagyrica (enkelvoud: een spagyricum). Ook vandaag de dag worden nog geneesmiddelen volgens dit principe geproduceerd. Dit kan bijvoorbeeld een plantentinctuur zijn waar de as van de gecalcineerde plant aan is toegevoegd.
Werkwijzen
- Een belangrijk proces is de destillatie, ten eerste in de eenvoudige vorm, maar ook als circulatie (refluxdestillatie) of als cohobatie (meervoudige destillatie).
- Dit wordt meestal voorafgegaan door een desintegratie van het materiaal, bijvoorbeeld door maceratie, ook onder hitte (vertering), wat in het geval van biogene grondstoffen vaak gepaard gaat met verrotting of fermentatie.
- Een ander bekend proces is het calcineren, dat wil zeggen het drogen en verassen van het destillatieresidu.
In het alchemistische wereldbeeld hebben deze werkwijzen het doel om het ’essentiële’ of ’wezenlijke’ te scheiden van zijn ’materiële’ of ’stoffelijke’ verschijning. Ten slotte worden de tussenstadia samengebracht (’conjugatie’) tot de ’kwintessens’, waaraan bijzondere genezende krachten worden toegeschreven.
Achterliggende denkwijze
Spagyriek is gebaseerd op de principes van de alchemie volgens welke alle materie is samengesteld uit drie principes. Deze drie basisprincipes waren kwik, zwavel en zout.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •