Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vitamine D: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
===Aanmaak in het lichaam=== | ===Aanmaak in het lichaam=== | ||
Cholecalciferol (D3) wordt in het menselijke lichaam gevormd uit 7-dehydrocholesterol wanneer de huid is blootgesteld aan ultraviolette straling (Dorno-straling), vooral UV-B. | Cholecalciferol (D3) wordt in het menselijke lichaam gevormd uit 7-dehydrocholesterol wanneer de huid is blootgesteld aan ultraviolette straling (Dorno-straling), vooral UV-B. Idealiter wordt de meeste vitamine D die we nodig hebben, door het lichaam aangemaakt. Mensen met een donkerdere huid, zijn beter beschermd tegen ultraviolette straling, maar maken minder vitamine D aan.<ref name=Campbell-enough/> De hoeveelheid die ons lichaam aanmaakt, is afhankelijk van factoren zoals het jaargetijde (is er veel of weinig zon deze tijd van het jaar), het moment van de dag (zonnestralen werken het sterks tussen 10.00 en 15.00 uur), de hoeveelheid bewolking en de luchtvervuiling. | ||
Idealiter wordt de meeste vitamine D die we nodig hebben, door het lichaam aangemaakt. Mensen met een donkerdere huid, zijn beter beschermd tegen ultraviolette straling, maar maken minder vitamine D aan.<ref name=Campbell-enough/> | |||
===Functies=== | ===Functies=== | ||
| Regel 30: | Regel 29: | ||
===Aanbevelingen=== | ===Aanbevelingen=== | ||
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid varieert enigszins | De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid varieert enigszins. Dit zijn de aanbevolen minimumhoeveeelheden. | ||
;Nederland | ;Nederland | ||
{| class=wikitable | {| class=wikitable | ||
Versie van 5 aug 2020 11:14
Vitamine D is een groep vetoplosbare prohormonen.
De belangrijkste verbindingen in deze groep zijn voor de mens vitamine D3 (ook bekend als cholecalciferol) en vitamine D2 (ergocalciferol).
Beschrijving
Vitamines D zijn secosteroïden. Aangezien ’vitamine’ gedefinieerd wordt als essentiële voedingsstoffen die de mens in zijn voeding nodig heeft en die door het lichaam zelf niet in voldoende hoeveelheid kunnen worden aangemaakt, is de benaming ’vitamine D’ niet helemaal correct, want vitamine D is een (pro)hormoon dat ook in het lichaam aangemaakt. Wel hebben vele mensen een tekort aan vitamine D, vooral omdat zij te weinig zonlicht krijgen.
Vitamine D2 wordt op natuurlijke wijze aangemaakt door planten. Vitamine D3 wordt in het lichaam aangemaakt bij inwerking van zonlicht of UV-B. Beide types van vitamine D worden ook commercieel vervaardigd.
Voor een voldoende toevoer van vitamine D is een passende zon- of UV-B-straling of anderszins extra inname (suppletie) noodzakelijk. Veel mensen hebben een tekort aan vitamine D, vooral wanneer men in een steek woont waar minder zonlicht is, vooral in de winter, of ook vooral wanneer men donkerdere huid heeft, waardoor men minder vitamine D aanmaakt.
Aanmaak in het lichaam
Cholecalciferol (D3) wordt in het menselijke lichaam gevormd uit 7-dehydrocholesterol wanneer de huid is blootgesteld aan ultraviolette straling (Dorno-straling), vooral UV-B. Idealiter wordt de meeste vitamine D die we nodig hebben, door het lichaam aangemaakt. Mensen met een donkerdere huid, zijn beter beschermd tegen ultraviolette straling, maar maken minder vitamine D aan.[1] De hoeveelheid die ons lichaam aanmaakt, is afhankelijk van factoren zoals het jaargetijde (is er veel of weinig zon deze tijd van het jaar), het moment van de dag (zonnestralen werken het sterks tussen 10.00 en 15.00 uur), de hoeveelheid bewolking en de luchtvervuiling.
Functies
Vitamine D is verantwoordelijk voor een verhoogde absorptie van calcium, magnesium en fosfaat door de ingewanden, en voor verschillende andere biologische functies. Vitamine D speelt een belangrijke rol bij de regulering van het calciumgehalte in het bloed en bij de botvorming. Een vitamine D-tekort leidt op middellange termijn tot rachitis bij kinderen en osteomalacie bij volwassenen. Als hormoon heeft het invloed op wel 5% van het menselijk genoom en is dus van groot belang.
Een metastudie toonde aan dat testpersonen met heel lage vitamine D-waarden 70 % minder virale en bacteriële infecties aan de ademhalingswegen kregen wanneer zij vitamine D-supplementen innamen.[2][1]
Mogelijke verdere gevolgen van een vitamine D-tekort voor de gezondheid zijn het onderwerp van lopend wetenschappelijk onderzoek.
In de voeding
In voedsel komt het voornamelijk voor in vette vis, eigeel, lever en boter.[1] Een bron van niet-dierlijke oorsprong zijn paddestoelen, vooral wanneer wat in het licht hebben gestaan. Vitamine D kan als voedingssupplement aan voedsel toegevoegd worden.
Het heeft de functie van een prohormoon in het lichaam en wordt via een tussenstadium omgezet in het actieve steroïde hormoon calcitriol.
Controle
Om iemands vitamine D-niveau vast te stellen, meet men gewoonlijk het 25-hydroxyvitamine D in het bloed.
Aanbevelingen
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid varieert enigszins. Dit zijn de aanbevolen minimumhoeveeelheden.
- Nederland
| 0-70 jaar | 10 mcg per dag |
| 70-plussers | 20 mcg per dag[3] |
- België
| 0-10 jaar | 10 mcg per dag |
| 11-70 jaar | 10-15 mcg |
| 70-plussers, zwangeren, en borstvoeding |
20 mcg[4] |
- Verenigde Staten
| 0-1 jaar | 10 mcg |
| 1–70 jaar | 15 mcg |
| 70-plussers | 20 mcg |
| zwangeren, en borstvoeding |
15[5] |
Geschiedenis
In 1822 publiceerde de Poolse medicus Jedrzej Sniadecki voor het eerst dat voldoende zonlicht effectief zou kunnen zijn bij het behandelen van de Vitamine D-gebreksziekte rachitis. Het duurde wel een eeuw voor dit idee doordrong tot de mainstream geneeskunde.[6]
Verwijzingen
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Dr. John Campbell, Are you getting enough Vitamin D?
- º A. R. Martineau et al., Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: meta-analysis, BMJ, 15 Feb 2017. doi: 10.1136/bmj.i6583
- º https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-d.aspx
- º https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/hgr_9164_9174_advies_voedingsaanbevelingen.pdf
- º https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-Consumer/
- º Michael F. Holic, Shining light on the vitamin D, Dermatoendocrinol. 2009 Jan-Feb; 1(1): 4–6. doi: 10.4161/derm.1.1.7806, PMID 20046581, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2715200/
 |
Werk in uitvoering | |
| Iemand is nog met dit artikel bezig. Kom later terug om het resultaat te bekijken. | ||