Wetgevende macht

De wetgevende macht is een grootheid uit het staatsrecht. Deze macht bepaalt de inhoud van de wetten en het recht in een land.

Er zijn in een staatsbestel verschillende machten. Er kan worden onderscheiden in:

• de wetgevende macht

• de uitvoerende macht

• de rechterlijke macht.

In een democratie worden deze machten gescheiden, volgens het principe van de Trias Politica. Dat betekent dat niet één persoon of één orgaan deze machten tegelijk kan uitoefenen. Ook wordt in een democratie de wetgevende macht door het volk in vrije verkiezingen gekozen. In een dictatuur zijn de drie machten veelal in handen van één persoon of één orgaan. Deze scheiding der machten is bedacht door de Fransman Montesquieu.

De wetgevende macht in een land maakt de wet. De wet bestaat uit regels waar iedereen zich in dit land aan dient te houden. Zo is er het wetboek van strafrecht. Verder zijn er nog bestuurlijke wetten.
In de meeste westerse democratieën worden de wetten gemaakt in het parlement, al dan niet op voordracht van de regering.
In Nederland moeten alle wetten door een meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer aangenomen worden, wijzigingen in de grondwet door ten minste 2/3.
In België geldt hetzelfde voor de wetten waarvoor de federale staat bevoegd is: kamer en senaat moeten de wet goedkeuren. Een grondwetswijziging moet met een 2/3e meerderheid gestemd worden; sommige wetten vereisen een "gekwalificeerde" meerderheid, dus een meerderheid in elke taalgroep. Wetten waarvoor het Vlaams gewest of de Vlaamse gemeenschap bevoegd zijn, moeten alleen een meerderheid in het Vlaams parlement halen.

Naast de wetgevende macht zijn er formeel nog de twee machten: namelijk de rechterlijke macht en de uitvoerende macht. Daarnaast is er ook feitelijk nog sprake van macht door de media en de ambtenaren. De controlerende macht, de politie en justitie controleren of mensen zich aan de door de wetgevende macht gestelde wetten houden. De rechterlijke macht spreekt recht aan de hand van de wet. Wanneer iemand zich niet aan de wet houdt, wordt hij aangeklaagd. Een rechter bepaalt of de persoon de wet overtreden heeft en bepaalt, indien nodig, de straf.

In Nederland vormen de Eerste Kamer der Staten-Generaal (Eerste kamer) en de Tweede Kamer der Staten-Generaal (Tweede kamer) en de regering samen de wetgevende macht. De uitvoerende macht wordt gevormd door de koningin en haar ministers met hun ambtenaren. Toch is er geen strikte scheiding tussen wetgevende en uitvoerende macht. De rechterlijke macht is wel onafhankelijk.

Zie ook

• Macht, andere vormen / betekenissen van "macht".

Externe links

• parlement.com Dualisme en monisme - Trias Politica in Nederland

  Vrije mediabestanden over Legislature op Wikimedia Commons