Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Haags: verschil tussen versies
(Het Haags is het stadsdialect dat door de autochtone "volksklasse" van Den Haag wordt gesproken. ([http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Haags&oldid=18030815])) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Het '''Haags''' is het [[stadsdialect]] dat door de autochtone "[[volksklasse]]" van [[Den Haag]] wordt gesproken. Het behoort tot de [[Zuid-Hollands]]e dialecten. | Het '''Haags''' is het [[stadsdialect]] dat door de autochtone "[[volksklasse]]" van [[Den Haag]] wordt gesproken. Het behoort tot de [[Zuid-Hollands]]e dialecten. | ||
Als typisch randstedelijk dialect heeft het een grammatica en syntaxis die nauwelijks afwijken van het [[Standaardnederlands]]. Het verschilt echter aanzienlijk meer van deze taalvorm dan het [[Rotterdams]] of het [[Leids (dialect)|Leids]] door een paar specifieke klanken. De drie Nederlandse zuivere diftongen ''ei'', ''ui'' en ''au'' keren erin terug als [ε:] ("è"), [œ:] ("ùi") en [ | Als typisch randstedelijk dialect heeft het een grammatica en syntaxis die nauwelijks afwijken van het [[Standaardnederlands]]. Het verschilt echter aanzienlijk meer van deze taalvorm dan het [[Rotterdams]] of het [[Leids (dialect)|Leids]] door een paar specifieke klanken. De drie Nederlandse zuivere diftongen ''ei'', ''ui'' en ''au'' keren erin terug als [ε:] ("è"), [œ:] ("ùi") en [ɑ]: ("âh"): steeds met alleen de eerste klinker uit de Standaardnederlandse tegenhanger. Net als heel Holland en Brabant zijn de ee, de oo en de eu duidelijke tweeklanken ([ei], [ou] en [øy], bij [[Haagse Harry]] ''ei'', ''au'' en ''ui'' geschreven). Tenslotte wordt, zoals in meer stadsdialecten het geval is, de ''[[r (letter)|r]]'' [[fonetiek|gebrouwd]]. De mannelijke Haagse jongeren spreken een [[argot]] met veel voor buitenstaanders onbegrijpelijke modewoorden. | ||
Sinds de jaren tachtig is er een strip in het Haags dialect, ''Haagse Harry'', die erg populair geworden is. Hierin wordt door de spelling het Haags enigszins gechargeerd (de klanken ''eej'', ''oow'' en ''euw'' worden consequent als "ei", "au" en "ui" geschreven, hoewel ze zelden zo worden uitgesproken). Door een aantal haagssprekende types van [[Van Kooten en De Bie]] (met name ''[[Jacobse en Van Es]]''), [[cabaretier]] [[Harrie Jekkers]] en de genoemde strip heeft het Haags de laatste jaren een revival doorgemaakt: de typisch Haagse klanken, die aan het verdwijnen waren, worden hierdoor weer volop gebruikt. Critici noemen dit ''neo-plat'' en vechten de authenticiteit ervan aan. | Sinds de jaren tachtig is er een strip in het Haags dialect, ''Haagse Harry'', die erg populair geworden is. Hierin wordt door de spelling het Haags enigszins gechargeerd (de klanken ''eej'', ''oow'' en ''euw'' worden consequent als "ei", "au" en "ui" geschreven, hoewel ze zelden zo worden uitgesproken). Door een aantal haagssprekende types van [[Van Kooten en De Bie]] (met name ''[[Jacobse en Van Es]]''), [[cabaretier]] [[Harrie Jekkers]] en de genoemde strip heeft het Haags de laatste jaren een revival doorgemaakt: de typisch Haagse klanken, die aan het verdwijnen waren, worden hierdoor weer volop gebruikt. Critici noemen dit ''neo-plat'' en vechten de authenticiteit ervan aan. | ||
Versie van 3 sep 2009 04:55
Het Haags is het stadsdialect dat door de autochtone "volksklasse" van Den Haag wordt gesproken. Het behoort tot de Zuid-Hollandse dialecten.
Als typisch randstedelijk dialect heeft het een grammatica en syntaxis die nauwelijks afwijken van het Standaardnederlands. Het verschilt echter aanzienlijk meer van deze taalvorm dan het Rotterdams of het Leids door een paar specifieke klanken. De drie Nederlandse zuivere diftongen ei, ui en au keren erin terug als [ε:] ("è"), [œ:] ("ùi") en [ɑ]: ("âh"): steeds met alleen de eerste klinker uit de Standaardnederlandse tegenhanger. Net als heel Holland en Brabant zijn de ee, de oo en de eu duidelijke tweeklanken ([ei], [ou] en [øy], bij Haagse Harry ei, au en ui geschreven). Tenslotte wordt, zoals in meer stadsdialecten het geval is, de r gebrouwd. De mannelijke Haagse jongeren spreken een argot met veel voor buitenstaanders onbegrijpelijke modewoorden.
Sinds de jaren tachtig is er een strip in het Haags dialect, Haagse Harry, die erg populair geworden is. Hierin wordt door de spelling het Haags enigszins gechargeerd (de klanken eej, oow en euw worden consequent als "ei", "au" en "ui" geschreven, hoewel ze zelden zo worden uitgesproken). Door een aantal haagssprekende types van Van Kooten en De Bie (met name Jacobse en Van Es), cabaretier Harrie Jekkers en de genoemde strip heeft het Haags de laatste jaren een revival doorgemaakt: de typisch Haagse klanken, die aan het verdwijnen waren, worden hierdoor weer volop gebruikt. Critici noemen dit neo-plat en vechten de authenticiteit ervan aan.
Incidenteel wordt met de term Haags verwezen naar de geaffecteerde spraak, het sociolect van de adel en andere traditioneel hoge bevolkingsklassen.
Dialectgebied
- Leyenburg
- Rustenburg/Oostbroek
- Morgenstond
- Bouwlust
- Vrederust
- Zuiderpark
- Moerwijk
- deels in Loosduinen
- Kraayenstein
- Houtwijk
- Waldeck
- Laakkwartier
In Rijswijk en Voorburg zijn in hoge mate verhaagst. Ook in Zoetermeer wordt er door een gedeelte van de bevolking Haags gesproken.
Scheveningen heeft een eigen dialect, het Schevenings, dat anders dan het Haags een traditioneel Hollands dialect is. Er wordt evenwel ook Haags gesproken, soms vermengd met taaleigen uit het Schevenings. Dit laatste dialect staat bekend als Nieuw-Schevenings.
Voorbeeld
Hieronder volgen de eerste twee alinea's van dit artikel in het Haags, in de Harry-spelling. Men doet er goed aan te beseffen dat het niet letterlijk zo uitgesproken wordt (zie boven).
't Haags isset Stasdiâhlek dat doâh de âhtogtaune "volleksklasse" van De Haag wogt gesprauke. Et behoâht tot de Hollandse dialekte.
As typies randsteidelek dialek heb et een grammatikaah en syntaksis die nâhweleks afwèke van et Standaagdneidâhlands. Et veschilt echtâh anzienlek meâh van deize taalvorrem dan et Rottâhdams of et Lèds. De drie Neidâhlandse zùivere diftonge è, ùi en âh kere erin trug als è ("è"), ùi ("ùi") en âh ("âh"): Steids met allein de eâhste klinkâh ùit de standâagdneidâhlandse teigehangâh. Net as in heil Holland en Brabant zèn de eej en de oow dùidelekke tweiklanke (eej en oow). Teslotte wogt, zauas in meâh Stasdialekte et geval is, de r gebrâhd. De manneleke Haagse jongere spreike een ahgau met veel voâh bùitestaandâhs onbegrèpeleke maudewoâhde.
Externe link
- Ik Lul Haags
- Plathaags, site gewijd aan het "vertalen" van ABN naar Haags