Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Joodse begraafplaatsen (Amsterdam): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joodse_begraafplaatsen_(Amsterdam)&oldid=18190125 9 sep 2009)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joodse_begraafplaatsen_(Amsterdam)&oldid=52281635 20 sep 2018)
 
Regel 1: Regel 1:
De [[Joden|Joodse]] gemeenschappen van '''[[Amsterdam]]''' beschikken vandaag de dag nog over zes grote '''[[Joodse begraafplaats]]en''':
{{Infobox Joodse begraafplaats
 
| naam              = Joodse begraafplaats "Zeeburg", Amsterdam
{| class="wikitable" width="100%"
| afbeelding        = Ingang Joodse Begraafplaats Zeeburg.jpg
!Naam||Locatie||Eigendom
| straat            = Flevoweg (''Flevopark'')
|-
| eigenaar          = [[Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap|NIK]]
|begraafplaats '''[[Beth Haim]]'''||Kerkstraat 10 - [[Ouderkerk aan de Amstel]] (gemeente [[Ouder-Amstel]])||[[Portugees-Joods]]e gemeenschap
| stichting          = ca. 1714
|-
| grafstenen        = ca. 200
|begraafplaats '''Diemen'''||Oud Diemerlaan 146 - (gemeente) [[Diemen]]||[[Hoogduits-Joods]]e gemeenschap
| toegankelijkheid  = Afgesloten
|-
}}
|begraafplaats '''[[Gan Hasjalom]]'''||Hoofdweg Westzijde 395 - [[Hoofddorp]] (gemeente [[Haarlemmermeer]])<br>Saskia van Uylenburgweg - (gemeente) [[Amstelveen]]||[[Liberaal-joods]]e gemeenschap
Binnen (de [[bebouwde kom]] van) de gemeente [[Amsterdam (gemeente)|Amsterdam]] ligt één [[Joodse begraafplaats]], namelijk '''begraafplaats Zeeburg''' in het [[Flevopark]].
|-
|begraafplaats '''Muiderberg'''||Googweg 6 te [[Muiderberg]] (gemeente [[Muiden]])||Hoogduits-Joodse gemeenschap en<br> [[Pools-Joods]]e gemeenschap
|-
|begraafplaats '''Overveen'''||duingebied nabij Tetterodeweg [[Overveen]] (gemeente [[Bloemendaal (Noord-Holland)|Bloemendaal]])||Hoogduits-Joodse gemeenschap
|-
|begraafplaats '''Zeeburg'''||[[Flevopark]] van Amsterdam||Hoogduits-Joodse gemeenschap
|-
|}


Slechts één begraafplaats ligt binnen (de [[bebouwde kom]] van) de gemeente [[Amsterdam (gemeente)|Amsterdam]]. De overige vijf liggen in omliggende gemeenten, maar deze plaatsen vallen wel onder de Joodse gemeenten van Amsterdam
Deze begraafplaats in [[Amsterdam-Oost]] werd in gebruik genomen rond 1714, toen de [[Joodse begraafplaats (Muiderberg)|begraafplaats Muiderberg]] vol begon te raken. Begraafplaats Zeeburg was eigendom van de Hoogduits-Joodse gemeente van Amsterdam. Hier werden vooral de armere Joden begraven. In de jaren 1714-1942 zijn ongeveer 100.000 mensen op deze dodenakker te ruste gelegd.


== Joodse begraafplaats Beth Haim ==
Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werd een groot deel van de begraafplaats geruimd, wegens de aanleg van de Flevoweg in 1956. De resten van ongeveer 28.000 mensen werden overgebracht naar de Joodse begraafplaats in [[Joodse begraafplaats (Diemen)|Diemen]]. Het deel van de begraafplaats dat bleef maakt nu onderdeel uit van het Flevopark (de gehele westkant van het park). Er staan ongeveer 200 grafstenen.
{{Zieook|Zie de pagina [[Beth Haim]].}}


== Joodse begraafplaats Diemen ==
In een artikel in [[Het Parool]]<ref>Het Parool, 18 juni 1982, zie ook [http://www.jhm.nl/cultuur-en-geschiedenis/amsterdam/begraafplaats-zeeburg website JHM]</ref> hekelde wijlen schrijver-presentator [[Boudewijn Büch]] de slechte staat van onderhoud van de begraafplaats en de daaruit voortvloeiende 'uitnodiging' tot ongepast gedrag. Hierop besloot de gemeente Amsterdam de begraafplaats op te knappen.
Begin 20ste eeuw raakte de begraafplaats Zeeburg vol en ging de Hoogduits-Joodse gemeente verder met begraven in [[Diemen]]. De begraafplaats werd in gebruik genomen in 1914. Reeds enkele jaren later werd het terrein gesplitst voor de aanleg van een spoorlijn.


Enigszins opvallend is de aanwezigheid van [[urn]]en op deze begraafplaats. Deze urnen zijn van mensen die in de [[Tweede Wereldoorlog]] werden [[crematie|gecremeerd]]. Cremeren is in het [[jodendom]] tamelijk ongebruikelijk.
Per november 2011 is daadwerkelijk met een renovatie begonnen. Marokkaanse en Joodse jongeren werken eraan. Ook jongeren uit Amsterdam Indische Buurt met een taakstraf zijn hier aan de slag. Werkzaamheden vinden plaats op zondagen. Van april t/m oktober is de eerste zondag van de maand open dag van 11 uur 's morgens tot 5 uur 's middags behalve in april een week later.<ref>[http://www.eerherstelzeeburg.nl/open-dagen-.html open dagen] Stichting Eerherstel Joodse Begraafplaats Zeeburg, bezocht 30-11-2017</ref>


== Liberaal Joodse Begraafplaats Gan Hasjalom ==
In 2014 werd de begraafplaats aangewezen tot [[gemeentelijk monument]].<ref>[http://oost.notubiz.nl/vergadering/75178 Aanwijzing Joodse Begraafplaats Zeeburg als gemeentelijk monument], Vergadering bestuurscommissie Stadsdeel Oost 21 oktober 2014, agendapunt 9</ref>
{{Zieook|Zie de pagina [[Liberaal Joodse Begraafplaats Gan Hasjalom]].}}


== Joodse begraafplaats Muiderberg ==
==Overige begraafplaatsen van de Joodse gemeenten van Amsterdam==
[[Afbeelding:Joodse Begraafplaats Muiderberg Graeber4.JPG|right|thumb|300px|Joodse begraafplaats Amsterdam-Muiderberg]]
Deze vijf begraafplaatsen liggen in omliggende gemeenten, maar deze begraafplaatsen vallen wel onder de Joodse gemeenten van Amsterdam.


Deze in [[Muiderberg]] gelegen Joodse begraafplaats is de oudste begraafplaats van de Hoogduitse-Joden van Amsterdam. Halverwege de 17de eeuw werd de grond aangekocht. De Poolse Joden voegden zich later bij hen. Er zijn hier ongeveer 45.000 mensen begraven. Op het terrein bevinden zich onder andere een monument voor de slachtoffers van de [[Holocaust]] en een metaheerhuis.
{| class="wikitable" width="100%"
 
!Naam||Locatie||Eigendom
Enkele bekende personen die hier zijn begraven zijn:
|-
 
|[[Beth Haim|begraafplaats '''Beth Haim''']]||Kerkstraat 10 - [[Ouderkerk aan de Amstel]] (gemeente [[Ouder-Amstel]])||[[Portugees-Joods]]e gemeenschap
* [[Ben Bril]], bokser
|-
* Philip en Sara Elisabeth Elte, de ouders van architect [[Harry Elte]]
|[[Joodse begraafplaats (Diemen)|begraafplaats '''Diemen''']]||Oud Diemerlaan 146 - (gemeente) [[Diemen]]||[[Hoogduits-Joods]]e gemeenschap
* [[Jacob Meijer de Haan]], schilder
|-
* [[Jaap van Meekren]], journalist en televisiemaker
|[[Liberaal Joodse Begraafplaats Gan Hasjalom|begraafplaats '''Gan Hasjalom''']]||Hoofdweg Westzijde 395 - [[Hoofddorp]] (gemeente [[Haarlemmermeer]])<br />Saskia van Uylenburgweg - (gemeente) [[Amstelveen]]||[[Liberaal-joods]]e gemeenschap
* [[Hanny Michaelis]], dichster
|-
* [[Max Tak]], musicus, componist en journalist
|[[Joodse begraafplaats (Muiderberg)|begraafplaats '''Muiderberg''']]||Googweg 6 te [[Muiderberg]] (gemeente [[Muiden]])||Hoogduits-Joodse gemeenschap en<br /> [[Pools-Joods]]e gemeenschap
 
|-
== Joodse begraafplaats Overveen ==
|[[Joodse begraafplaats (Overveen)|begraafplaats '''Overveen''']]||duingebied nabij Tetterodeweg [[Overveen]] (gemeente [[Bloemendaal (Noord-Holland)|Bloemendaal]])||Hoogduits-Joodse gemeenschap
Deze begraafplaats in [[Overveen]] is gesticht door een afsplitsing van de Hoogduits Joodse gemeente van Amsterdam, 'Neie Kille', wat zoveel betekent als 'nieuwe gemeente'. Ze werd eind 18de eeuw in gebruik genomen en er werd begraven tot na de Tweede Wereldoorlog. In totaal zijn er honderden mensen ten ruste gelegd, waaronder rabbijn Izak Graanboom, voor wie een graftome is gebouwd.
|}
 
In de loop der jaren is de begraafplaats behoorlijk aangetast door de woekerende werking van de natuur. De vroeger kale zandvlakte is begroeid met allerlei opkomend groen en de grafstenen zijn behoorlijk aangetast. Het metaheerhuis en de waterpomp op de begraafplaats zijn recent opgeknapt.
 
De begraafplaats is uitsluitend op [[Open Monumentendag]] vrij toegankelijk.
 
== Joodse begraafplaats Zeeburg ==
Deze begraafplaats in [[Zeeburg]] werd in gebruik genomen rond 1714, toen de begraafplaats Muiderberg vol begon te raken. Begraafplaats Zeeburg was eigendom van de Hoogduits-Joodse gemeente van Amsterdam. Hier weden vooral de armere Joden begraven.
 
In de jaren 1714-1942 zijn ongeveer 100.000 mensen op deze dodenakker te ruste gelegd.
 
Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werd een groot deel van de begraafplaats geruimd. De resten van ongeveer 28.000 mensen werden overgebracht naar Diemen. Het deel van de begraafplaats wat bleef maakt nu onderdeel uit van het [[Flevopark]]. Er staan ongeveer 200 grafstenen.
 
In een artikel in [[Het Parool]] <ref>Het Parool, 18 juni 1982, zie ook [http://www.jhm.nl/amsterdam.aspx?ID=28 website JHM]</ref> hekelde de schrijver-presentator [[Boudewijn Büch]] de slechte staat van onderhoud van de begraafplaats en de daaruit voortvloeiende 'uitnodiging' tot ongepast gedrag. Hierop besloot de gemeente Amsterdam de begraafplaats op te knappen.


==Zie ook==
==Zie ook==
* [[Lijst van Joodse begraafplaatsen in Nederland]]
* [[Lijst van Joodse begraafplaatsen in Nederland]]
 
== Externe links ==
{{bron|bronvermelding=
* [http://www.eerherstelzeeburg.nl/ Stichting Eerherstel Joodse Begraafplaats Zeeburg]
* [http://www.jhm.nl/amsterdam.aspx?ID=30 Begraafplaats Diemen], [[Joods Historisch Museum]]
{{Appendix|2=
* [http://www.jhm.nl/amsterdam.aspx?ID=29 Begraafplaats Muiderberg], Joods Historisch Museum
'''Bronnen'''
* [http://www.jhm.nl/amsterdam.aspx?ID=28 Begraafplaats Zeeburg], Joods Historisch Museum
* [http://www.jhm.nl/cultuur-en-geschiedenis/amsterdam Website JHM - Amsterdam]
* [http://gemeentearchief.amsterdam.nl/schatkamer/300_schatten/dood/joodse_begraafplaats/ Joodse Begraafplaats Zeeburg], [[Stadsarchief Amsterdam]]
* [http://www.jhm.nl/cultuur-en-geschiedenis/amsterdam/begraafplaats-zeeburg Website JHM - Begraafplaats Zeeburg]
{{references}}
* [https://web.archive.org/web/20070313001458/http://gemeentearchief.amsterdam.nl/schatkamer/300_schatten/dood/joodse_begraafplaats/ Stadsarchief Amsterdam: Joodse Begraafplaats Zeeburg]
* Michman, J., Beem, H. en Michman, D. (1992), ''Pinkas: geschiedenis van de joodse gemeenschap in Nederland'', Antwerpen/Amsterdam: Uitgeverij Contact. {{ISBN|9025495133}}.
'''Noten'''
{{References}}
}}
}}
{{Coor title dms|52|21|50|N|4|56|55|E|type:landmark_scale:12500_region:NL}}


[[Categorie:Joodse begraafplaats in Nederland|Amsterdam]]
[[Categorie:Joodse begraafplaats in Noord-Holland|Amsterdam]]
[[Categorie:Begraafplaats in Amsterdam]]
[[Categorie:Begraafplaats in Amsterdam]]
[[Categorie:Jodendom in Amsterdam]]
[[Categorie:Gemeentelijk monument in Amsterdam]]

Huidige versie van 7 feb 2019 om 18:54

Joodse begraafplaats "Zeeburg", Amsterdam
Bestand:Ingang Joodse Begraafplaats Zeeburg.jpg
Huidige straat Flevoweg (Flevopark)
Huidige eigenaar NIK
Jaar van stichting ca. 1714
Aantal grafstenen ca. 200
Toegankelijkheid Afgesloten
rel=nofollow

Binnen (de bebouwde kom van) de gemeente Amsterdam ligt één Joodse begraafplaats, namelijk begraafplaats Zeeburg in het Flevopark.

Deze begraafplaats in Amsterdam-Oost werd in gebruik genomen rond 1714, toen de begraafplaats Muiderberg vol begon te raken. Begraafplaats Zeeburg was eigendom van de Hoogduits-Joodse gemeente van Amsterdam. Hier werden vooral de armere Joden begraven. In de jaren 1714-1942 zijn ongeveer 100.000 mensen op deze dodenakker te ruste gelegd.

Na de Tweede Wereldoorlog werd een groot deel van de begraafplaats geruimd, wegens de aanleg van de Flevoweg in 1956. De resten van ongeveer 28.000 mensen werden overgebracht naar de Joodse begraafplaats in Diemen. Het deel van de begraafplaats dat bleef maakt nu onderdeel uit van het Flevopark (de gehele westkant van het park). Er staan ongeveer 200 grafstenen.

In een artikel in Het Parool[1] hekelde wijlen schrijver-presentator Boudewijn Büch de slechte staat van onderhoud van de begraafplaats en de daaruit voortvloeiende 'uitnodiging' tot ongepast gedrag. Hierop besloot de gemeente Amsterdam de begraafplaats op te knappen.

Per november 2011 is daadwerkelijk met een renovatie begonnen. Marokkaanse en Joodse jongeren werken eraan. Ook jongeren uit Amsterdam Indische Buurt met een taakstraf zijn hier aan de slag. Werkzaamheden vinden plaats op zondagen. Van april t/m oktober is de eerste zondag van de maand open dag van 11 uur 's morgens tot 5 uur 's middags behalve in april een week later.[2]

In 2014 werd de begraafplaats aangewezen tot gemeentelijk monument.[3]

Overige begraafplaatsen van de Joodse gemeenten van Amsterdam

Deze vijf begraafplaatsen liggen in omliggende gemeenten, maar deze begraafplaatsen vallen wel onder de Joodse gemeenten van Amsterdam.

Naam Locatie Eigendom
begraafplaats Beth Haim Kerkstraat 10 - Ouderkerk aan de Amstel (gemeente Ouder-Amstel) Portugees-Joodse gemeenschap
begraafplaats Diemen Oud Diemerlaan 146 - (gemeente) Diemen Hoogduits-Joodse gemeenschap
begraafplaats Gan Hasjalom Hoofdweg Westzijde 395 - Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer)
Saskia van Uylenburgweg - (gemeente) Amstelveen		 Liberaal-joodse gemeenschap
begraafplaats Muiderberg Googweg 6 te Muiderberg (gemeente Muiden) Hoogduits-Joodse gemeenschap en
Pools-Joodse gemeenschap
begraafplaats Overveen duingebied nabij Tetterodeweg Overveen (gemeente Bloemendaal) Hoogduits-Joodse gemeenschap

Zie ook

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen

Noten

  1. º Het Parool, 18 juni 1982, zie ook website JHM
  2. º open dagen Stichting Eerherstel Joodse Begraafplaats Zeeburg, bezocht 30-11-2017
  3. º Aanwijzing Joodse Begraafplaats Zeeburg als gemeentelijk monument, Vergadering bestuurscommissie Stadsdeel Oost 21 oktober 2014, agendapunt 9
rel=nofollow
rel=nofollow
52°21′50″N, 4°56′55″E
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Joodse_begraafplaatsen_(Amsterdam)&oldid=282554"