Aandoening

Wikisage is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of toepassing van de in dit lemma gegeven medische informatie.    lees meer

Een aandoening oftewel een affectie is een afwijking van de gezonde toestand van lichaam of psyche.
Het is een overkoepelend begrip voor de verzameling van symptomen, syndromen, klinische tekens, ziekten, handicaps, letsels en vormen van RSI.

Onderscheid tussen oorzaken en symptomen

Bij het beschouwen van een aandoening kan onderscheid worden gemaakt tussen oorzaak of oorzaken en symptomen.

Oorzaken

• Ziekte: een pathologie met een verloop (proces), endogeen of door (micro-) organismen of prionen veroorzaakt.
• Trauma: letsel (pathologie) met een verloop, veroorzaakt door een exogene impact met beschadiging. Dit letsel of de impact kan ook psychisch van aard zijn. bv. breuken
• RSI : een niet traumatisch letsel (pathologie) met verloop, veroorzaakt door overmatige belasting.
• Handicap is een pathologie zonder verloop en met een permanent functieverlies zonder of met onvoldoende mogelijkheid de functie zodanig te herstellen dat ongehinderd functioneren mogelijk wordt op fysiek, mentaal of sociaal vlak.
• Stigma: is een pathologie zonder verloop en zonder functieverlies. Bijvoorbeeld: albinisme, aardbei-hemangioom, wijnvlek, moedervlek, litteken, Siamese tweeling, bepaalde misvormingen, bepaalde deficiëntie.

Symptomen

Een symptoom is een waarneembaar teken van afwijking van het 'gezonde', deze waarneming kan klinisch gebeuren, dus vaststelbaar zonder of met eenvoudige hulpmiddelen. Bijvoorbeeld buikpijn, enkel-oedeem, koorts, hartruis, clubbing. (Bevindingen met behulp van laboratoriumonderzoek of medische beeldvorming worden geen symptomen genoemd.)

Een syndroom is geen pathologie, maar een term voor de verzameling van samen voorkomende symptomen. Aan dit symptomencomplex kunnen verschillende pathologieën ten grondslag liggen.

Een klinisch teken (semeion) is, in tegenstelling tot een symptoom, niet klinisch waarneembaar, maar enkel via bijkomend onderzoek aantoonbaar. Bijvoorbeeld via laboratorium onderzoek of medische beeldvorming: hypocalciëmie, anemie, infarct (de ziekte die hartinfarct kan veroorzaken is atheromatose), ischemie.

Concreet voorbeeld van onderverdeling

De builenpest

• Symptomen: Hoge koorts, gezwellen in de oksels, liezen en de hals, ulceraties van die gezwellen, overlijden.
• Klinische tekens: sepsis, hoge koorts, lymfklierinfiltratie, biologische dood.
• Ziekte: Infectieziekte door bacterie Yersinia pestis

Indeling van aandoeningen

De aandoeningen zijn zowel ingedeeld per orgaansysteem, als per specialisme en ontstaansmechanisme.

Indeling naar orgaansysteem

Maag-darmstelsel of Tractus Digestivus

• Mondaandoening
• Maagaandoening
• Darmaandoening
• Leveraandoening
• Galblaasaandoening
• Alvleesklieraandoening

Urogenitaal stelsel of Tractus Urogenitalis

• Genitale aandoening
• Urologische aandoening

Hart- en vaatstelsel of Tractus Circulatorius

• Hartaandoening

Indeling naar specialisme

• Hartaandoening / Cardiologie
• Endocriene ziekte / Endocrinologie
• Huidaandoening / Dermatologie
• Longaandoening / Pulmonologie
• Neurologische aandoening / Neurologie
• Neus- keel- ooraandoening / KNO
• Oogaandoening / Oogheelkunde
• Psychische aandoening / Psychiatrie
• Urologische aandoening / Urologie

Indeling naar ontstaansmechanisme

Ziekte

• Infectieziekten
• Degeneratieve ziekten
• Nieuwvormingsziekten
• Stofwisselingsziekten
• Auto-immuunziekten

Trauma

• Trauma mechanisme
• Decubituspreventie na trauma

Andere

• Aangeboren aandoening
• Erfelijke aandoening
• Allergische aandoening

Trivia

Men spreekt ook van "aandoening" in de zin van gewaarwording (bijvoorbeeld : aandoeningen van vreugde of smart), en ook bij ontroering (bijvoorbeeld : ik heb uw brief met aandoening gelezen).