Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Voorrang: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Voorrang&oldid=33205377 18 okt 2012 Edoderoo 14 jun 2006 Handige Harrie) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Voorrang&oldid=48583228 11 feb 2017 Bor Komorovski) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Voorrang''' betekent dat iets een hogere prioriteit heeft, en daardoor eerder in het proces mag doorgaan. Wie in het [[verkeer]] voorrang verkrijgt en wie voorrang moet verlenen, wordt door regels bepaald. | '''Voorrang''' betekent dat iets een hogere prioriteit heeft, en daardoor eerder in het proces mag doorgaan. Wie in het [[verkeer]] voorrang verkrijgt en wie voorrang moet verlenen, wordt door regels bepaald. Niet slechts het wegverkeer, maar ook waterverkeer en luchtverkeer, kennen voorrangsregels. Voorrang is verder een begrip binnen het (faillissements)recht, waar het ziet op de [[rangorde]] van vorderingen ten opzichte van elkaar wanneer de boedel te weinig middelen bevat om alle vorderingen te voldoen. | ||
==Geen prioriteit== | ==Geen prioriteit== | ||
Het verschil tussen voorrang en [[prioriteit]] is, dat prioriteit meerdere niveaus kent, waarop gesorteerd kan worden. Voorrang heeft twee niveaus: wel of geen voorrang. Het object dat geen voorrang heeft, moet indien nodig, wachten (voorrang verlenen) aan het object dat voorrang behoort te krijgen. | Het verschil tussen voorrang en [[prioriteit]] is, dat prioriteit meerdere niveaus kent, waarop gesorteerd kan worden. Voorrang heeft twee niveaus: wel of geen voorrang. Het object dat geen voorrang heeft, moet indien nodig, wachten (voorrang verlenen) aan het object dat voorrang behoort te krijgen. Voorrang verlenen betekent overigens niet per se 'stoppen', hoewel het hier in de praktijk meestal op neerkomt. De ander in staat stellen ongehinderd zijn weg te vervolgen is voldoende, en wanneer dit kan zonder te stoppen staat het de verkeersdeelnemer vrij zonder te stoppen voorrang te verlenen. Een voorbeeld is de [[autosnelweg]], waar stoppen in principe niet is toegestaan en voorrang dus verleend wordt door vaart in te houden of af te remmen. | ||
==Wegverkeer== | ==Wegverkeer== | ||
[[ | [[Bestand:Lijn11botsDH.jpg|thumb|250px|right|Een tram heeft op een gelijkwaardige kruising voorrang.]] | ||
In het verkeer moet voorrang de verkeersstroom regelen om [[aanrijding]]en te voorkomen. Voorrang is hier geen recht om te krijgen, maar juist een plicht om te verlenen. | In het verkeer moet voorrang de verkeersstroom regelen om [[aanrijding]]en te voorkomen. Voorrang is hier geen recht om te krijgen, maar juist een plicht om te verlenen. | ||
===Nederland=== | ===Nederland=== | ||
In [[Nederland]] wordt voorrang in het verkeer geregeld met [[verkeersbord]]en en/of [[haaientanden (verkeer)|haaientanden]]. Bij het ontbreken van verkeersborden | In [[Nederland]] wordt voorrang in het verkeer geregeld met [[verkeersbord]]en en/of [[haaientanden (verkeer)|haaientanden]]. Bij het ontbreken van verkeersborden gelden een aantal standaardregels: Verkeer op de verharde weg heeft altijd voorrang ten opzichte van verkeer op een onverharde weg. Aan bestuurders van rechts dient voorrang te worden verleend, bij een kruising van verharde wegen of onverharde wegen onderling. Rechtdoorgaand verkeer op dezelfde weg (voetgangers inbegrepen) heeft voorrang ten opzichte van afslaand verkeer. Een korte bocht (rechtsafslaand) heeft voorrang boven een lange bocht (linksafslaand). Verder moet invoegend verkeer op een [[toerit]] altijd voorrang verlenen aan verkeer op de weg zelf. Ook verkeer uit een [[uitrit]] moet voorrang verlenen aan verkeer op de doorgaande weg. Verder moet iemand die een [[bijzondere verrichting]] uitvoert eveneens aan al het overige verkeer voorrang verlenen. | ||
Tot [[1990]] gold in Nederland de uitzonderlijke regel dat snelverkeer ([[motorvoertuig]]en) op gelijkwaardige wegen voorrang had boven langzaam verkeer (waaronder [[bromfiets]]en). | |||
Een weggebruiker moest dus kunnen herkennen tot welke categorie een ander voertuig behoorde, waarbij vooral het onderscheid tussen | Een weggebruiker moest dus kunnen herkennen tot welke categorie een ander voertuig behoorde, waarbij vooral het onderscheid tussen een bromfiets en een [[motorfiets]] weleens een probleem was. | ||
Toch zijn er nog altijd weggebruikers die meer of minder prioriteit hebben: | Toch zijn er nog altijd weggebruikers die meer of minder prioriteit hebben: | ||
| Regel 23: | Regel 20: | ||
#[[Tram]]s | #[[Tram]]s | ||
#Overige [[Bestuurder (verkeer)|bestuurders]] | #Overige [[Bestuurder (verkeer)|bestuurders]] | ||
#Voetgangers | #Voetgangers. | ||
===Gelegenheidsvoorrang=== | ===Gelegenheidsvoorrang=== | ||
Bij verkeerssituaties waarbij meer dan twee voertuigen betrokken zijn, kan het voorkomen dat een voertuig ''gelegenheidsvoorrang'' kan krijgen. | Bij verkeerssituaties waarbij meer dan twee voertuigen betrokken zijn, kan het voorkomen dat een voertuig ''gelegenheidsvoorrang'' kan krijgen. Hierbij leidt het elkaar verlenen van voorrang tot een cirkelredenering waarbij geen enkel voertuig in beweging mag komen omdat ze allemaal aan elkaar voorrang moeten verlenen. Een typisch voorbeeld is een [[kruispunt (verkeer)|kruispunt]] met vier rechtdoorrijdende auto's. | ||
voertuig | |||
Uiteraard moeten de verkeersdeelnemers hierbij extra voorzichtig zijn omdat ze slechts op elkaars non-verbale communicatie kunnen terugvallen. | |||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
| Regel 34: | Regel 32: | ||
[[Categorie:Verkeer]] | [[Categorie:Verkeer]] | ||
Versie van 12 aug 2017 21:05
Voorrang betekent dat iets een hogere prioriteit heeft, en daardoor eerder in het proces mag doorgaan. Wie in het verkeer voorrang verkrijgt en wie voorrang moet verlenen, wordt door regels bepaald. Niet slechts het wegverkeer, maar ook waterverkeer en luchtverkeer, kennen voorrangsregels. Voorrang is verder een begrip binnen het (faillissements)recht, waar het ziet op de rangorde van vorderingen ten opzichte van elkaar wanneer de boedel te weinig middelen bevat om alle vorderingen te voldoen.
Geen prioriteit
Het verschil tussen voorrang en prioriteit is, dat prioriteit meerdere niveaus kent, waarop gesorteerd kan worden. Voorrang heeft twee niveaus: wel of geen voorrang. Het object dat geen voorrang heeft, moet indien nodig, wachten (voorrang verlenen) aan het object dat voorrang behoort te krijgen. Voorrang verlenen betekent overigens niet per se 'stoppen', hoewel het hier in de praktijk meestal op neerkomt. De ander in staat stellen ongehinderd zijn weg te vervolgen is voldoende, en wanneer dit kan zonder te stoppen staat het de verkeersdeelnemer vrij zonder te stoppen voorrang te verlenen. Een voorbeeld is de autosnelweg, waar stoppen in principe niet is toegestaan en voorrang dus verleend wordt door vaart in te houden of af te remmen.
Wegverkeer
In het verkeer moet voorrang de verkeersstroom regelen om aanrijdingen te voorkomen. Voorrang is hier geen recht om te krijgen, maar juist een plicht om te verlenen.
Nederland
In Nederland wordt voorrang in het verkeer geregeld met verkeersborden en/of haaientanden. Bij het ontbreken van verkeersborden gelden een aantal standaardregels: Verkeer op de verharde weg heeft altijd voorrang ten opzichte van verkeer op een onverharde weg. Aan bestuurders van rechts dient voorrang te worden verleend, bij een kruising van verharde wegen of onverharde wegen onderling. Rechtdoorgaand verkeer op dezelfde weg (voetgangers inbegrepen) heeft voorrang ten opzichte van afslaand verkeer. Een korte bocht (rechtsafslaand) heeft voorrang boven een lange bocht (linksafslaand). Verder moet invoegend verkeer op een toerit altijd voorrang verlenen aan verkeer op de weg zelf. Ook verkeer uit een uitrit moet voorrang verlenen aan verkeer op de doorgaande weg. Verder moet iemand die een bijzondere verrichting uitvoert eveneens aan al het overige verkeer voorrang verlenen.
Tot 1990 gold in Nederland de uitzonderlijke regel dat snelverkeer (motorvoertuigen) op gelijkwaardige wegen voorrang had boven langzaam verkeer (waaronder bromfietsen). Een weggebruiker moest dus kunnen herkennen tot welke categorie een ander voertuig behoorde, waarbij vooral het onderscheid tussen een bromfiets en een motorfiets weleens een probleem was.
Toch zijn er nog altijd weggebruikers die meer of minder prioriteit hebben:
- Voorrangsvoertuigen (politie, brandweer enz. met licht- en geluidssignalen)
- Militaire colonne, nadat het eerste voertuig gepasseerd is
- Voetgangers op een oversteekplaats
- Trams
- Overige bestuurders
- Voetgangers.
Gelegenheidsvoorrang
Bij verkeerssituaties waarbij meer dan twee voertuigen betrokken zijn, kan het voorkomen dat een voertuig gelegenheidsvoorrang kan krijgen. Hierbij leidt het elkaar verlenen van voorrang tot een cirkelredenering waarbij geen enkel voertuig in beweging mag komen omdat ze allemaal aan elkaar voorrang moeten verlenen. Een typisch voorbeeld is een kruispunt met vier rechtdoorrijdende auto's.
Uiteraard moeten de verkeersdeelnemers hierbij extra voorzichtig zijn omdat ze slechts op elkaars non-verbale communicatie kunnen terugvallen.