Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Château du Hâ: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%C3%A2teau_du_H%C3%A2&oldid=42922279 Pvt pauline 27 dec 2014)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%C3%A2teau_du_H%C3%A2&oldid=48133860 Pvt pauline 28 jun 2016)
Regel 1: Regel 1:
<!--
{{Infobox kasteel Frankrijk
[[Bestand:Fort_du_H%C3%A2_2.jpg|thumb|Toren van Hâ]]
| naam          = Château du Hâ
[[Bestand:Fort du Hâ 1.jpg|thumb|Toren van Trompette naast het Paleis van Justitie]] -->
| afbeelding    = Fort du Hâ 2.jpg
Het '''kasteel van Hâ''' is een [[dwangburcht]] bij [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]]. Nadat de [[Honderdjarige Oorlog]] beëingd werd door de [[Slag bij Castillon]] gaf [[Karel VII van Frankrijk]] opdracht twee burchten te bouwen, het [[Château Trompette (Bordeaux)|Château Trompette]] en het [[Château du Far]] dat later du Hâ genoemd werd. Vanaf 1470 woonde [[Karel van Valois (1446-1472)]], de broer van [[Lodewijk XI van Frankrijk|Lodewijk XI]], op Hâ. Karel van Valois overleed al in 1472, waarna er 100 turbulente jaren volgden. Na de [[Bartholomeusnacht]] in 1572 vonden veel vluchtelingen onderdak in het kasteel.
| onderschrift  =
Vanaf 1731 werd het kasteel vooral als gevangenis gebruikt, en rond 1835 werd een groot deel van het kasteel afgebroken om ruimte te maken voor de bouw van een Paleis van Justitie. Alleen de twee torens bleven staan.
| departement    = [[Gironde (departement)|Gironde]]
==Tweede Wereldoorlog==
| gemeente      = [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]]
Tijdens de oorlog werden de torens door de Duitsers weer als gevangenis gebruikt. Hier zaten enkele [[Engelandvaarder]]s die op weg naar de Pyreneeën gearresteerd werden, w.o. Antonie Joseph Philip de Haseth Möller.
| monumentstatus =
| monumentnummer =
| lat_deg        = 44
| lat_min        = 50
| lat_sec        = 11
| lat_dir        = N
| lon_deg        = 0
| lon_min        = 34
| lon_sec        = 46
| lon_dir        = W
| kasteeltype    =
| stijl          =
| bouwmateriaal  =
| eigenaar      =
| huidigefunctie =
| bouwjaar      = 1456
| bouwer        =
| sloopjaar      =
| herbouwjaar    =
| gebeurtenissen =
| bijzonder      =
| website        =
| afbeelding2    = Bordeaux Fort du ha 001.jpg
| onderschrift2  =
}}
 
'''Château du Hâ''', ook bekend als '''Fort du Hâ''', is een oud fort in de stad [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]].
 
Na het einde van de [[Honderdjarige Oorlog]] en nadat Bordeaux en [[Bayonne (Frankrijk)|Bayonne]] in 1451 op de Engelsen zijn heroverd geeft koning [[Karel VII van Frankrijk]] in 1453 opdracht Château du Far en [[Château Trompette (Bordeaux)|Château Trompette]] te bouwen. De eerste steen wordt echter pas op 24 januari 1456 gelegd. Château du Far wordt later Château du Hâ genoemd.  
 
==Kazerne==
In 1469 krijgt [[Karel van Valois (1446-1472)|Karel van Valois]] het [[hertogdom Aquitanië]], waarna hij zich op Kasteel du Hâ vestigt. Vanaf 1470 wordt het garnizoen van Bordeaux er gelegerd. Karel van Valois overlijdt in 1472.  
 
Na de [[Bartholomeusnacht]] (1572) vinden veel protestantse vluchtelingen onderdak in het fort. Maarschalk Jacques II de Goyon de Matignon neemt in 1593 het fort in en voorkomt dat Bordeaux in Spaanse handen valt. <br />
In september 1650 wordt Bordeaux belegerd door de [[Fronde]]. Tussen 1654 en 1680 worden de kastelen Du Hâ, Trompette en Sainte-Croix gerestaureerd. Du Hâ wordt ook uitgebreid.  
 
==Gevangenis (1731-1967)==
In 1731 wordt er een gevangenis aan toegevoegd. In 1785 geeft [[Lodewijk XVI van Frankrijk]] opdracht Kasteel Trompette af te breken en kazernes te bouwen in Fort du Hâ. In 1788 worden de plannen goedgekeurd maar door het uitbreken van de [[Franse Revolutie]] gaan zij niet door. De gevangenis raakt vol, er zijn soms meer dan 200 gevangenen <ref>[https://books.google.nl/books?id=gm1RAAAAMAAJ&pg=PA228&dq=du+H%C3%A2+prison&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwiI1vjk6crNAhXEA8AKHeK0DQMQ6AEIJjAB#v=onepage&q=du%20H%C3%A2%20prison&f=false Ruim 200 gevangenen]</ref>, zowel burgers als militairen en zowel mannen als vrouwen.  


==Monument==
In 1835 wordt besloten een groot deel van het fort af te breken ten behoeve van de bouw van het Justitiepaleis. De twee torens blijven staan. Op 19 november 1846 wordt de nieuwbouw geopend. Architect van het nieuwe gebouw is Joseph-Adolphe Thiac (1800-1865), zoon van architect Pierre-Jean-Baptiste Thiac (1762-1815), die tijdens de revolutie in het fort gevangen zat. Op de binnenplaats tussen de torens en het Paleis van Justitie zijn tussen 1918 en 1960 diverse executies uitgevoerd.
De 'Tour des Anglais' en de 'Tour des Minimes' kregen in 1845 de status van 'historisch monument in de Gironde'. <br />
Sinds 1965 zijn de twee torens geregistreerd als nationaal monument.


{{Wikidata|Q1090719}}
Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] wordt Du Hâ door de Duitsers als gevangenis gebruikt voor politieke gevangenen en Engelandvaarders die de Pyreneeën aan de Atlantische kant zijn overgetrokken en in Spanje zijn gearresteerd. Joden worden na enkele dagen op transport gezet naar [[Kamp Drancy|doorgangskamp Drancy]]. Op de binnenplaats is een Joods herdenkingsmonument.<br />Op 28 augustus 1942 worden enkele verzetsmensen verraden en op Les Violettes, de boerderij van de familie Guillon, opgepakt. De [[communist]]ische verzetsman Albert Dupeyron (1910-1942) en zijn echtgenote Elisabeth Dupeyron-Dufour (1914-1943) <ref> Elisabeth Dupeyron-Dufour [http://www.memoirevive.org/elisabeth-dupeyron-nee-dufour-31731/ ] en [http://www.ffi33.org/Biographies/dupeyron.htm] </ref> worden na deze arrestatie gescheiden, Albert (1942) gaat naar Du Hâ en wordt elders gefusilleerd, Elisabeth gaat naar een kleine gevangenis in [[Cognac (Charente)|Cognac]] en wordt in [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]] vergast. In [[Cenon]] is een straat naar hem vernoemd.
{{Commonscat}}
 
In 1967 zijn de laatste gevangen overgebracht naar de gevangenis van [[Gradignan]]. Er is een École Nationale de la Magistrature gebouwd, die voor een deel gebruik maakt van de oude torens.
 
===Bekende gevangenen===
* Thérèse Cabarus (1773-1835) wordt in 1794 bevrijd door haar latere echtgenoot Jean-Lambert Tallien;
* Renée Darriet (1911-2010), lid van de [[Parti socialiste (Frankrijk)]];
* Antoine Duranthon (1736-1793), advocaat, Minister van Justitie in 1792, geëxecuteerd op 20 december 1793;
* [[Andrée de Jongh|Andrée De Jongh]] was als Belgische verzetsvrouw betrokken bij de [[Comète|ontsnappingslijn Komeet]];
* Georges Mandel (1885-1944), Frans Politicus, op 7 juli 1944 door de [[Milice française|Milice]] van Vichy-Frankrijk geëxecuteerd in de bossen bij Fontainebleau.
* Arthur Joseph Neve VHK (1922), Nederlandse [[Engelandvaarder]], is in november 1942 gearresteerd voordat hij de Pyreneeën overgaat <ref> Arthur Neve [http://getuigenverhalen.nl/interview/nederlandse-oud-gevangenen-van-kamp-buchenwald-interview-38-arthur-joseph-neve ]</ref>. In juni 1943 werd hij naar [[Buchenwald]] overgeplaatst. Hij overleefde de oorlog;
* Jules Willemse (1923), Nederlandse Engelandvaarder, is in de Pyreneeën gearresteerd <ref> Jules Willemse [http://www.swpbook.com/auteurs/168] en [http://www.buchenwald.nl/thema/29/ zijn boek]</ref>; na 2 weken wordt hij overgeplaatst naar doorgangskamp in [[Compiègne]] en daarna naar Buchenwald. Werkt tot 1972 voor Shell en wordt daarna docent natuurkunde.
<gallery>
File:Fran%C3%A7ois-Armand_de_Saige.JPG|Armand de Saige <br />(1734-1793)
File:Th%C3%A9r%C3%A9sa_Cabarrus.JPG|Thérésa Cabarus <br />(1773-1835)
File:Daladier_1924.jpg|[[Edouard Daladier]] <br />(1884-1970)
File:Mandel_1932.jpg|Georges Mandel<br />  (1885-1944)
File:Civilian_Bravery_Awards_during_the_Second_World_War_HU55451.jpg|Andrée De Jongh<br /> (1916-2007)
</gallery>
 
==Externe link==
*[http://www.favreaucivilise.com/uk-page1.1.pal.htm The Law Courts of Bordeaux (1846) (met tekening van het Château du Hâ in 1640)]
{{commonscat}}
{{Appendix|2=
{{Appendix|2=
* {{fr}} [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/merimee_fr?ACTION=CHERCHER%26FIELD_1=REF%26VALUE_1=PA00083184&title=%C2%AB%C2%A0Fort%20du%20H%C3%A2%C2%A0%C2%BB Historisch monument]
* [http://www.histoire-pour-tous.fr/histoire-de-france/3371-les-evades-de-france-1940-1944-les-oublies-de-la-seconde-guerre-mondiale.html Les évadés de France 1940-1945]
* {{fr}} [http://adscriptum.blogspot.nl/2010/09/le-chateau-trompette-bordeaux.html Château Trompette ]
* [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.culture.gouv.fr%2Fpublic%2Fmistral%2Fmerimee_fr%3FACTION%3DCHERCHER%26FIELD_1%3DREF%26VALUE_1%3DPA00083184 Monument sinds 1965]
* Verlag van de Haseth Möller, opgetekend in Londen, november 1945. 
* [http://laurafynaut.blogspot.nl/2014/07/day-688-brave-people-in-fort-du-ha.html Foto van de gevangenisblokken]
 
*  
----
{{References}}
}}
}}
[[Categorie:Kasteel in Frankrijk]]
[[Categorie:kasteel in Frankrijk|Ha]]
[[Categorie:Bouwwerk in Bordeaux]]

Versie van 20 dec 2016 14:27

Château du Hâ
Bestand:Fort du Hâ 2.jpg
Land Frankrijk
Departement Gironde
Gemeente Bordeaux
Coördinaten 44°50′N 0°34′W
Gebouwd in 1456
Bestand:Bordeaux Fort du ha 001.jpg
Château du Hâ
Château du Hâ
rel=nofollow

Château du Hâ, ook bekend als Fort du Hâ, is een oud fort in de stad Bordeaux.

Na het einde van de Honderdjarige Oorlog en nadat Bordeaux en Bayonne in 1451 op de Engelsen zijn heroverd geeft koning Karel VII van Frankrijk in 1453 opdracht Château du Far en Château Trompette te bouwen. De eerste steen wordt echter pas op 24 januari 1456 gelegd. Château du Far wordt later Château du Hâ genoemd.

Kazerne

In 1469 krijgt Karel van Valois het hertogdom Aquitanië, waarna hij zich op Kasteel du Hâ vestigt. Vanaf 1470 wordt het garnizoen van Bordeaux er gelegerd. Karel van Valois overlijdt in 1472.

Na de Bartholomeusnacht (1572) vinden veel protestantse vluchtelingen onderdak in het fort. Maarschalk Jacques II de Goyon de Matignon neemt in 1593 het fort in en voorkomt dat Bordeaux in Spaanse handen valt.
In september 1650 wordt Bordeaux belegerd door de Fronde. Tussen 1654 en 1680 worden de kastelen Du Hâ, Trompette en Sainte-Croix gerestaureerd. Du Hâ wordt ook uitgebreid.

Gevangenis (1731-1967)

In 1731 wordt er een gevangenis aan toegevoegd. In 1785 geeft Lodewijk XVI van Frankrijk opdracht Kasteel Trompette af te breken en kazernes te bouwen in Fort du Hâ. In 1788 worden de plannen goedgekeurd maar door het uitbreken van de Franse Revolutie gaan zij niet door. De gevangenis raakt vol, er zijn soms meer dan 200 gevangenen [1], zowel burgers als militairen en zowel mannen als vrouwen.

In 1835 wordt besloten een groot deel van het fort af te breken ten behoeve van de bouw van het Justitiepaleis. De twee torens blijven staan. Op 19 november 1846 wordt de nieuwbouw geopend. Architect van het nieuwe gebouw is Joseph-Adolphe Thiac (1800-1865), zoon van architect Pierre-Jean-Baptiste Thiac (1762-1815), die tijdens de revolutie in het fort gevangen zat. Op de binnenplaats tussen de torens en het Paleis van Justitie zijn tussen 1918 en 1960 diverse executies uitgevoerd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt Du Hâ door de Duitsers als gevangenis gebruikt voor politieke gevangenen en Engelandvaarders die de Pyreneeën aan de Atlantische kant zijn overgetrokken en in Spanje zijn gearresteerd. Joden worden na enkele dagen op transport gezet naar doorgangskamp Drancy. Op de binnenplaats is een Joods herdenkingsmonument.
Op 28 augustus 1942 worden enkele verzetsmensen verraden en op Les Violettes, de boerderij van de familie Guillon, opgepakt. De communistische verzetsman Albert Dupeyron (1910-1942) en zijn echtgenote Elisabeth Dupeyron-Dufour (1914-1943) [2] worden na deze arrestatie gescheiden, Albert (1942) gaat naar Du Hâ en wordt elders gefusilleerd, Elisabeth gaat naar een kleine gevangenis in Cognac en wordt in Auschwitz vergast. In Cenon is een straat naar hem vernoemd.

In 1967 zijn de laatste gevangen overgebracht naar de gevangenis van Gradignan. Er is een École Nationale de la Magistrature gebouwd, die voor een deel gebruik maakt van de oude torens.

Bekende gevangenen

  • Thérèse Cabarus (1773-1835) wordt in 1794 bevrijd door haar latere echtgenoot Jean-Lambert Tallien;
  • Renée Darriet (1911-2010), lid van de Parti socialiste (Frankrijk);
  • Antoine Duranthon (1736-1793), advocaat, Minister van Justitie in 1792, geëxecuteerd op 20 december 1793;
  • Andrée De Jongh was als Belgische verzetsvrouw betrokken bij de ontsnappingslijn Komeet;
  • Georges Mandel (1885-1944), Frans Politicus, op 7 juli 1944 door de Milice van Vichy-Frankrijk geëxecuteerd in de bossen bij Fontainebleau.
  • Arthur Joseph Neve VHK (1922), Nederlandse Engelandvaarder, is in november 1942 gearresteerd voordat hij de Pyreneeën overgaat [3]. In juni 1943 werd hij naar Buchenwald overgeplaatst. Hij overleefde de oorlog;
  • Jules Willemse (1923), Nederlandse Engelandvaarder, is in de Pyreneeën gearresteerd [4]; na 2 weken wordt hij overgeplaatst naar doorgangskamp in Compiègne en daarna naar Buchenwald. Werkt tot 1972 voor Shell en wordt daarna docent natuurkunde.

Externe link

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Château du Hâ op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Ruim 200 gevangenen
  2. º Elisabeth Dupeyron-Dufour [1] en [2]
  3. º Arthur Neve [3]
  4. º Jules Willemse [4] en zijn boek
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Château_du_Hâ&oldid=207319"