Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Marie Kofoed: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(levenswerk) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
| naam = Marie Kofoed | | naam = Marie Kofoed | ||
| afbeelding = Johan Anton Bech Etatsrådinde Marie Kofoed cropped.jpg | | afbeelding = Johan Anton Bech Etatsrådinde Marie Kofoed cropped.jpg | ||
| onderschrift = Portret van ''Marie Kofoed'' <br />door [[Johan Anton Bech]] in | | onderschrift = Portret van ''Marie Kofoed'' <br />door [[Johan Anton Bech]] in 1822<br />Bornholms Kunstmuseum (sinds 1984)<ref name = "BK">{{Citeer boek | achternaam = Møller | voornaam = Lars Kærulf | auteurlink = Lars Kærulf Møller | medeauteurs = | datum = 2012 | titel = Billeder fra Bornholms Kunstmuseums samling | uitgever = Bornholms Kunstmuseum e.a. | plaats = [[Gudhjem (plaats)|Gudhjem]] | ISBN = 978-87-89059-92-1 | NUR = 70.86 | bladzijdes = 127 | taal = da | URL = | URLdatum = | citaat = }}</ref><br />Kopie op slot Åstrup.<ref name = "LET" >Lethrica, jg. 10 nr. 19 blz. 9-22; - De Historiske Foreninger i Lejre Kommune - Bent Gottfredsen; april 2015 </ref> | ||
| volledigenaam = Marie Mortensdatter Bohn | | volledigenaam = Marie Mortensdatter Bohn | ||
| geboorteplaats = [[Rønne (plaats)|Rønne]] | | geboorteplaats = [[Rønne (plaats)|Rønne]] | ||
| geboortedatum = 19 januari 1760 | | geboortedatum = 19 januari 1760 | ||
| sterfplaats = [[Christianshavn]] | | sterfplaats = [[Christianshavn]] | ||
| sterfdatum = 20 april 1838 | | sterfdatum = 20 april 1838 | ||
| nationaliteit = {{DK}} | | nationaliteit = {{DK}} | ||
| beroep = Grootgrondbezitter, Grossier | | beroep = Grootgrondbezitter, Grossier> | ||
| bekendvan = Weldoener | | bekendvan = Weldoener | ||
| religie = Deense volkskerk<br>gedoopt 27 jan 1760 | | religie = [[Lutheranisme]] (Deense volkskerk)<br />gedoopt 27 jan 1760 | ||
| politiek = | | politiek = | ||
| zieook = | | zieook = [[Johan Anton Bech]], [[Hans Peter Kofoed]], [[Heerings Gård]] | ||
| website = | | website = | ||
| handtekening = | | handtekening = | ||
| portaal = | | portaal = | ||
}}[[ | }} | ||
'''Marie Kofoed''' ([[Rønne (plaats)|Rønne]], 19 januari 1760 – [[Christianshavn]],<ref name = "BT">{{da}} [http://tidende.dk/?Id=24249 Bornholms Tidende], Geraadpleegd op 29 juli 2016</ref> 20 april 1838) was een [[Denemarken|Deense]] [[grootgrondbezitter]] en [[Filantropie|filantroop]].<ref name = "kvinfo">{{da}} [http://www.kvinfo.dk/side/597/bio/582/origin/170/ Marie Kofoed (1760 - 1838)] op [http://www.kvinfo.dk/ kvinfo.dk]. Geraadpleegd op 29 juli 2016</ref><ref name = "DSD" >{{da}}[http://denstoredanske.dk/Dansk_Biografisk_Leksikon/Samfund,_jura_og_politik/Ideologi_og_livsanskuelse/Legatstifter/Marie_Kofoed Marie Kofoed] in [[Den_Store_Danske_Encyklopædi#Den_Store_Danske |Den Store Danske]]</ref> | |||
Marie Kofoed werd op [[Bornholm (eiland)|Bornholm]] geboren als '''Marie Mortensdatter Bohn'''<ref name = "stamtavle" >{{en}} [http://www.bornholm-stamtavle.dk/stamtavle/jochum/HTMLFiles/HTMLFiles_95/P6363.html www.bornholm-stamtavle.dk] - Geraadpleegd op 30 juli 2016</ref> en was het zevende kind in een gezin met 9 kinderen.<ref>{{Citeer boek | Achternaam = Knudsen | Voornaam = Ann Vibeke | auteurlink = Ann Vibeke Knudsen | Datum = 1990 | Titel = Erichsens Gård i Rønne | Uitgever = Bornholms Museum | Plaats = Rønne | ISBN = 8788179222 | Bladzijdes = 51 | Taal = da}} - Geslachtsregister p. 50</ref><ref>Marie Kofoed was de oudtante van [[Kristian Zahrtmann]]s moeder [[Laura Pouline Pedersdatter Jespersen]] (1822 - ?)</ref> Haar ouders waren koopman en ziekenhuisinspecteur ''Morten Hermansen Bohn '' (1719-1802) en ''Barbara Kirstine Jochumsdatter Ancher'' (1725-71). Zowel Bohn als Ancher waren voorname families.<ref name = "LET" /> | |||
Marie Kofoed werd op [[Bornholm (eiland)|Bornholm]] geboren als '''Marie Mortensdatter Bohn'''<ref name = "stamtavle"/> en was het zevende kind in een gezin met | |||
== Familie == | == Familie == | ||
In 1771 | In 1771 overleed Marie’s moeder toen Marie Bohn slechts 11 jaar oud was. Op 11 december 1776 werd zij aan de dertigjarige kruidenier [[Jochum Herman Ancher]] (1746-1786) uitgehuwelijkt. Zij was pas zestien toen zij in de [[Sint-Nicolaaskerk (Rønne)|Sint-Nicolaaskerk]] trouwden.<ref name = "JPB">{{da}} ''Jul på Bornholm 1972''. Een cultuurhistorisch tijdsschrift.</ref> Op 6 februari 1778 kregen zij een zoon, Hans Morten. In het voorjaar van 1786 overleden zowel haar zoon als haar echtgenoot.<ref name = "LET" /><ref name = "kvinfo" /> | ||
Nog voor de jaarwisseling, op 29 december 1786,<ref name = "BT"/> hertrouwde zij in [[Nexø (plaats)|Neksø]] met [[Hans Peter Kofoed]] ( | Nog voor de jaarwisseling, op 29 december 1786,<ref name = "BT" /> hertrouwde zij in [[Nexø (plaats)|Neksø]] met [[Hans Peter Kofoed]] (1746-1812) uit [[Østermarie (plaats)|Østermarie]] en verhuisde naar [[Christianshavn]].<ref name = "BK" /> Hij stamde uit een voorname familie en was [[kapitein (schip)|kapitein]] en [[Rederij|reder]] alsook [[Groothandel |groothandelaar]] en [[grossier]],<ref name = "LET" /> [[Brouwerij|brouwer]] en [[grootgrondbezitter]].<ref name = "JPB" /><ref name = "JM" >{{da}}[http://www.jmarcussen.dk/maritim/mart/lexref/rederier/kofoed.html jmarcussen.dk] Resume over H.P. Kofoeds levenswerk.</ref> Hij werd de op twee na rijkste man in het [[Koninkrijk Denemarken en Noorwegen]] met een vermogen van 1 miljoen [[rijksdaalders]].<ref name = "LET" /><ref>{{en}} [http://pierre-marteau.com/wiki/index.php?title=Denmark:Money http://pierre-marteau.com/]; Konvertering tussen Deense kroon en de Deense rijksdaalder: 1 kroon was 1,5 rijksdaalder.</ref> | ||
=== Pleegkinderen === | === Pleegkinderen === | ||
Hans Peter en Marie Kofoed kregen samen geen kinderen. Zij namen in 1787 een elfjarige jongen in huis uit de [[Denemarken|Deense]] [[ | Hans Peter en Marie Kofoed kregen samen geen kinderen. Zij namen in 1787 een elfjarige jongen in huis uit de [[Denemarken|Deense]] [[kunstenaarskolonie]] [[Saint Croix]] genaamd Johan Petter wiens moeder was overleden. Hij zou het verdriet moeten wegnemen van het verlies van Marie’s zoon. | ||
Twee jaar later werd ''Barbara Kirstine Bohn'' ( | Twee jaar later werd ''Barbara Kirstine Bohn'' (1781-1864) in het gezin opgenomen. Barbara was de dochter van Maren Anchersdatter Schor (1736-1808) en Jochum Ancher Mortensen Bohn (1756-1809), de broer van Marie Kofoed. Barbara huwde in 1798 met ''Peder Dam Nielsen Jespersen'' (1772-1835) die later Marie Kofoeds adviseur werd.<ref name = "BHS" >{{Citeer boek| achternaam = Knudsen| voornaam = Ann Vibeke| auteurlink = Ann Vibeke Knudsen| medeauteurs = Bornholms Historiske Samfund| datum = 2012| titel = Bornholmske Samlinger 2012| uitgever = [[Bornholms Historiske Samfund]]| plaats = [[Rønne (plaats)|Rønne]]| ISBN = 978-87-87042-10-9| NUR = 84.7976| bladzijdes = 272| taal = da| URL = http://www.historisk-samfund-bornholm.dk| URLdatum = 30 juli 2016}}</ref> | ||
Op 3 december 1812, vijf dagen na hun zilveren bruiloft,<ref name = "BT"/> overleed Kofoed, zodat Marie voor de tweede keer weduwe werd. Zij bleef wonen in het huis dat Kofoed in 1785 had laten bouwen.<ref name = "kvinfo"/> | Op 3 december 1812, vijf dagen na hun zilveren bruiloft,<ref name = "BT" /> overleed Hans Peter Kofoed, zodat Marie voor de tweede keer weduwe werd. Zij bleef wonen in [[Heerings Gård|het huis]] dat Hans Peter Kofoed in 1785 had laten bouwen.<ref name = "kvinfo" /> | ||
== Vermogend filantroop == | == Vermogend filantroop == | ||
Marie Kofoed erfde een enorm [[vermogen (economie)|vermogen]] dat uit circa 1 miljoen [[rijksdaalders]] bestond.<ref name = "LET"/> In 1813 ging de staat failliet en rijke burgers gaven zelf betalingsbewijzen uit.<ref>{{da}} ''[http://www.nationalbanken.dk/da/om_nationalbanken/historie/Sider/1807-1860---Udvikling-af-bankv%C3%A6snet-i-Danmark.aspx 1813 Pengereformen, der blev kendt som statsbankerotten]'' op www.nationalbanken.dk</ref> Vijf jaar later gingen | [[Bestand:Kristian_Zahrtmann_-_Grandmother%27s_Garden_-_Google_Art_Project.jpg|{{largethumb}}|[[Kristian Zahrtmann]]; 1869 - Grootmoeders tuin <br />''[[Barbara Kirstine Jespersen]]'' g. Bohn (1781-1864) <br />[[Bornholms Kunstmuseum]].]] | ||
Marie Kofoed erfde een enorm [[vermogen (economie)|vermogen]] dat uit circa 1 miljoen [[rijksdaalders]] bestond.<ref name = "LET" />. In 1813 ging de staat failliet en rijke burgers gaven zelf betalingsbewijzen uit.<ref>{{da}} ''[http://www.nationalbanken.dk/da/om_nationalbanken/historie/Sider/1807-1860---Udvikling-af-bankv%C3%A6snet-i-Danmark.aspx 1813 Pengereformen, der blev kendt som statsbankerotten]'' op www.nationalbanken.dk</ref> Vijf jaar later gingen veel landbouwbedrijven failliet ten tijde van de landbouwcrisis van 1818.<ref name = "kvinfo" /> Hoewel velen in deze tijd zware financiële verliezen leden, kwam Marie Kofoed hier goed doorheen.<ref name = "kvinfo" /> | |||
Het vermogen was verworven door de uitgestrekte [[Handel (economie)|handel]] van haar man met [[Indië (regio)|Oost-Indië]], het [[Caraïben|Caribisch gebied]]<ref name = "BT"/> en [[China]] | Het vermogen was verworven door de uitgestrekte [[Handel (economie)|handel]] van haar man met [[Indië (regio)|Oost-Indië]], het [[Caraïben|Caribisch gebied]]<ref name = "BT" /> en [[China]]<ref name = "kvinfo" />. Daarnaast waren er grote stukken land verworven in het [[Bisdom Roskilde|Bisdom van Roskilde]] waaronder [[Aastrup]], [[Vester Såby]], [[Soderup (plaats)|Soderup]], grote delen van [[Kirke Såby]] en [[Kirke Eskilstrup (plaats)|Kirke Eskilstrup]] samen met andere gehuchten, boerderijen en enkele kerken waaronder de kerk van [[Såby Kirke|Såby]] en de kerk van [[Soderup Kirke|Soderup]]. | ||
In 1818 doneerde zij 186.666 "sletdaalders" ( | In 1818 doneerde zij 186.666 "sletdaalders" (Deense kronen)<ref>{{en}} [http://pierre-marteau.com/wiki/index.php?title=Denmark:Money http://pierre-marteau.com/]; Konvertering tussen Deense kroon en de Deense "sletdaalder": 1 kroon was gelijk aan 1 sletdaalder.</ref> als koninklijke gift aan goede doelen.<ref name = "BT" /> Voor deze ruimhartige liefdadigheid werd zij in datzelfde jaar, op 12 august 1818 zeer ongebruikelijk door [[Frederik VI van Denemarken|Frederik VI]] benoemd tot ''etatsrådinde'',<ref name="JPB" /> een Deense eretitel waar bepaalde [[Privilege (recht)|privilege]]s en honorair mee verbonden waren. Marie Kofoed is de enige vrouw die ooit de titel kreeg zonder getrouwd te zijn met een "Etatsråd".<ref name = "BT" /> | ||
Zij stichtte velerlei [[beurs (geldsom)| | Zij stichtte velerlei [[beurs (geldsom)|beurzenprogramma’s]] ten behoeve van mensen die sociaal en financieel in problemen waren gekomen, alsook voor publieke instellingen zoals scholen, ziekenhuizen en arbeiderspensions.<ref name = "DSD" /> Ook [[Johan Nicolai Madvig]] kon zijn opleiding volgen middels een studiebeurs van Marie Kofoed.<ref name = "DSD" /> | ||
Kofoed liet in haar testament van 1825 aanzienlijke bedragen voor bijkomende beurzenprogramma’s, familie en vrienden | Kofoed liet in haar testament van 1825 aanzienlijke bedragen na voor bijkomende beurzenprogramma’s, familie en vrienden. 300.000 rijksdaalders waren bestemd voor Bornholmse zeevaarders en hun nabestaanden.<ref name = "kvinfo" /> Ze overleed in 1838 op haar grote landhuis in Christianshavn, nu ''[[Heerings Gård]]'' genoemd. Ze werd begraven op het beroemde kerkhof [[Assistens Kirkegård]] in Kopenhagen.<ref name = "BK" /> | ||
== Nalatenschap == | == Nalatenschap == | ||
* In [[Almindingen]] werd er in 1882 voor haar een [[standbeeld]] geplaatst. Het werd vervaardigd naar het ontwerp van [[Kristian Zahrtmann]], met een portretmedaillon door V. Bissen. | * In [[Almindingen]] werd er in 1882 voor haar een [[standbeeld]] geplaatst. Het werd vervaardigd naar het ontwerp van [[Kristian Zahrtmann]], de kleinzoon van haar pleegdochter Barbara, met een portretmedaillon door V. Bissen. | ||
* Op het ''Arbeidershuis'' in de ''Møllegade'' te Rønne, werd op 2 december 1812 een gedenkplaat aangebracht. De zijstraat naast de Arbeiderswoning kreeg de naam ''Marie Kofoeds Vej'' | * Op het ''Arbeidershuis'' in de ''Møllegade'' te Rønne, werd op 2 december 1812 een gedenkplaat aangebracht. De zijstraat naast de Arbeiderswoning kreeg de naam ''Marie Kofoeds Vej''.<ref name = "LET" /> | ||
* Haar portret werd in | * Haar portret werd in 1822 door [[Johan Anton Bech]] geschilderd. In 1984 werd het schilderij gelegateerd aan het [[Bornholms Kunstmuseum]]. Een kopie van dit portret hangt samen met het portret van haar man Hans Peter Kofoed, beide geschilderd door [[Kristian Zahrtmann]], in het [[Erichsens Gård]]museum, in Rønne.<ref name = "BK" /> Een andere kopie hangt op het kasteel in Aastrup, samen met andere portretten van voormalige kasteeleigenaren.<ref name = "LET" /> | ||
* | * Er zijn zowel in Kopenhagen als op Bornholm vele gebouwen gebouwd die gefinancierd zijn uit fondsen van Marie Kofoed. Scholen, liefdadigheidsinstellingen, woningen voor armen, enzovoort.<ref>Op een gebouw uit 1859 aan de ''Sofiegade 17'' in Kopenhagen dat bestemd was voor ''sociale doelen'' is als dank een gedenkplaat aangebracht.</ref> | ||
{{Appendix|2= | {{Appendix|2= | ||
Versie van 14 sep 2016 10:52
| Marie Kofoed | ||
![Portret van Marie Kofoed door Johan Anton Bech in 1822 Bornholms Kunstmuseum (sinds 1984)[1] Kopie op slot Åstrup.[2]](/wiki/Bestand:Johan_Anton_Bech_Etatsr%C3%A5dinde_Marie_Kofoed_cropped.jpg)
| ||
| Portret van Marie Kofoed door Johan Anton Bech in 1822 Bornholms Kunstmuseum (sinds 1984)[1] Kopie op slot Åstrup.[2] | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Marie Mortensdatter Bohn | |
| Geboren | 19 januari 1760, Rønne | |
| Overleden | 20 april 1838, Christianshavn | |
| Nationaliteit |  Denemarken
| |
| Bekend van | Weldoener | |
| Beroep | Grootgrondbezitter, Grossier> | |
| Overige informatie | ||
| Religie | Lutheranisme (Deense volkskerk) gedoopt 27 jan 1760 | |
| Zie ook | Johan Anton Bech, Hans Peter Kofoed, Heerings Gård | |
Marie Kofoed (Rønne, 19 januari 1760 – Christianshavn,[3] 20 april 1838) was een Deense grootgrondbezitter en filantroop.[4][5]
Marie Kofoed werd op Bornholm geboren als Marie Mortensdatter Bohn[6] en was het zevende kind in een gezin met 9 kinderen.[7][8] Haar ouders waren koopman en ziekenhuisinspecteur Morten Hermansen Bohn (1719-1802) en Barbara Kirstine Jochumsdatter Ancher (1725-71). Zowel Bohn als Ancher waren voorname families.[2]
Familie
In 1771 overleed Marie’s moeder toen Marie Bohn slechts 11 jaar oud was. Op 11 december 1776 werd zij aan de dertigjarige kruidenier Jochum Herman Ancher (1746-1786) uitgehuwelijkt. Zij was pas zestien toen zij in de Sint-Nicolaaskerk trouwden.[9] Op 6 februari 1778 kregen zij een zoon, Hans Morten. In het voorjaar van 1786 overleden zowel haar zoon als haar echtgenoot.[2][4]
Nog voor de jaarwisseling, op 29 december 1786,[3] hertrouwde zij in Neksø met Hans Peter Kofoed (1746-1812) uit Østermarie en verhuisde naar Christianshavn.[1] Hij stamde uit een voorname familie en was kapitein en reder alsook groothandelaar en grossier,[2] brouwer en grootgrondbezitter.[9][10] Hij werd de op twee na rijkste man in het Koninkrijk Denemarken en Noorwegen met een vermogen van 1 miljoen rijksdaalders.[2][11]
Pleegkinderen
Hans Peter en Marie Kofoed kregen samen geen kinderen. Zij namen in 1787 een elfjarige jongen in huis uit de Deense kunstenaarskolonie Saint Croix genaamd Johan Petter wiens moeder was overleden. Hij zou het verdriet moeten wegnemen van het verlies van Marie’s zoon.
Twee jaar later werd Barbara Kirstine Bohn (1781-1864) in het gezin opgenomen. Barbara was de dochter van Maren Anchersdatter Schor (1736-1808) en Jochum Ancher Mortensen Bohn (1756-1809), de broer van Marie Kofoed. Barbara huwde in 1798 met Peder Dam Nielsen Jespersen (1772-1835) die later Marie Kofoeds adviseur werd.[12]
Op 3 december 1812, vijf dagen na hun zilveren bruiloft,[3] overleed Hans Peter Kofoed, zodat Marie voor de tweede keer weduwe werd. Zij bleef wonen in het huis dat Hans Peter Kofoed in 1785 had laten bouwen.[4]
Vermogend filantroop
Barbara Kirstine Jespersen g. Bohn (1781-1864)
Bornholms Kunstmuseum.
Marie Kofoed erfde een enorm vermogen dat uit circa 1 miljoen rijksdaalders bestond.[2]. In 1813 ging de staat failliet en rijke burgers gaven zelf betalingsbewijzen uit.[13] Vijf jaar later gingen veel landbouwbedrijven failliet ten tijde van de landbouwcrisis van 1818.[4] Hoewel velen in deze tijd zware financiële verliezen leden, kwam Marie Kofoed hier goed doorheen.[4]
Het vermogen was verworven door de uitgestrekte handel van haar man met Oost-Indië, het Caribisch gebied[3] en China[4]. Daarnaast waren er grote stukken land verworven in het Bisdom van Roskilde waaronder Aastrup, Vester Såby, Soderup, grote delen van Kirke Såby en Kirke Eskilstrup samen met andere gehuchten, boerderijen en enkele kerken waaronder de kerk van Såby en de kerk van Soderup.
In 1818 doneerde zij 186.666 "sletdaalders" (Deense kronen)[14] als koninklijke gift aan goede doelen.[3] Voor deze ruimhartige liefdadigheid werd zij in datzelfde jaar, op 12 august 1818 zeer ongebruikelijk door Frederik VI benoemd tot etatsrådinde,[9] een Deense eretitel waar bepaalde privileges en honorair mee verbonden waren. Marie Kofoed is de enige vrouw die ooit de titel kreeg zonder getrouwd te zijn met een "Etatsråd".[3]
Zij stichtte velerlei beurzenprogramma’s ten behoeve van mensen die sociaal en financieel in problemen waren gekomen, alsook voor publieke instellingen zoals scholen, ziekenhuizen en arbeiderspensions.[5] Ook Johan Nicolai Madvig kon zijn opleiding volgen middels een studiebeurs van Marie Kofoed.[5]
Kofoed liet in haar testament van 1825 aanzienlijke bedragen na voor bijkomende beurzenprogramma’s, familie en vrienden. 300.000 rijksdaalders waren bestemd voor Bornholmse zeevaarders en hun nabestaanden.[4] Ze overleed in 1838 op haar grote landhuis in Christianshavn, nu Heerings Gård genoemd. Ze werd begraven op het beroemde kerkhof Assistens Kirkegård in Kopenhagen.[1]
Nalatenschap
- In Almindingen werd er in 1882 voor haar een standbeeld geplaatst. Het werd vervaardigd naar het ontwerp van Kristian Zahrtmann, de kleinzoon van haar pleegdochter Barbara, met een portretmedaillon door V. Bissen.
- Op het Arbeidershuis in de Møllegade te Rønne, werd op 2 december 1812 een gedenkplaat aangebracht. De zijstraat naast de Arbeiderswoning kreeg de naam Marie Kofoeds Vej.[2]
- Haar portret werd in 1822 door Johan Anton Bech geschilderd. In 1984 werd het schilderij gelegateerd aan het Bornholms Kunstmuseum. Een kopie van dit portret hangt samen met het portret van haar man Hans Peter Kofoed, beide geschilderd door Kristian Zahrtmann, in het Erichsens Gårdmuseum, in Rønne.[1] Een andere kopie hangt op het kasteel in Aastrup, samen met andere portretten van voormalige kasteeleigenaren.[2]
- Er zijn zowel in Kopenhagen als op Bornholm vele gebouwen gebouwd die gefinancierd zijn uit fondsen van Marie Kofoed. Scholen, liefdadigheidsinstellingen, woningen voor armen, enzovoort.[15]
Bronnen, noten en/of referenties
|
