Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Sophie Charlotte van Hannover: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sophie_Charlotte_van_Hannover&oldid=45773175 16 jan 2016 Februari 9 nov 2007 Wander II) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sophie_Charlotte_van_Hannover&oldid=46646066 Nl maclean) |
||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
}} | }} | ||
'''Sophie Charlotte van Hannover''' (Schloss Iburg, [[Bad Iburg]], [[30 oktober]] [[1668]] - [[Hannover (stad)|Hannover]], [[1 februari]] [[1705]]) was door haar huwelijk koningin in [[Pruisen]]. | '''Sophie Charlotte van Hannover''' (Schloss Iburg, [[Bad Iburg]], [[30 oktober]] [[1668]] - [[Hannover (stad)|Hannover]], [[1 februari]] [[1705]]) was door haar huwelijk met [[Frederik I van Pruisen|Frederik I]] de eerste koningin in [[Pruisen]]. Zij was een dochter van [[Ernst August I van Hannover|Ernst August I]], [[Keurvorstendom Brunswijk-Lüneburg|keurvorst van Hannover,]] en prinses [[Sophia van de Palts|Sophia Dorothea van de Palts]]. Als koningin-gemaal hield zich zij meestal niet bezig met politiek en landsbestuur. Zij was vooral geïnteresseerd in filosofie en muziek en haar hof stond bekend als een centrum van kunst en cultuur. Zij was bevriend met de filosoof [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Leibniz]] en speelde een belangrijke rol bij de oprichting van de [[Pruisische Academie van Wetenschappen]]. Zij was de moeder van [[Frederik Willem I van Pruisen]] en de grootmoeder van [[Frederik II van Pruisen|Frederik de Grote]]. | ||
== Jeugd en opvoeding == | |||
Sophie Charlotte | Sophie was de enige dochter van de toenmalige hertog [[Ernst August van Brunswijk-Lüneburg]] (de latere keurvorst van [[Keurvorstendom Hannover|Hannover]]) en diens vrouw [[Sophia van de Palts]]. Via haar moeder stamde ze af van koning [[Jacobus I van Engeland]].<ref name=":2">{{Citeer web|url=http://www.thepeerage.com/p10142.htm#i101416|titel=Sophie Charlotte Hanover, Princess of Hanover. In: The peerage: a genealogical survey of the peerage of Britain as well as the royal families of Europe|bezochtdatum=2016-05-4|auteur=|datum=|uitgever=}}</ref> Haar oudere broer [[George I van Groot-Brittannië|Georg Ludwig]] werd na de dood van koningin [[Anna van Groot-Brittannië]] in 1714 koning George I van [[Groot-Brittannië]]. | ||
Al bij haar geboorte had haar moeder het plan om Sophie Charlotte uit te huwelijken aan de erfgenaam van een belangrijk vorstenhuis. Haar opvoeding was ook hierop gericht. Ze kreeg hetzelfde onderwijs als haar broers, sprak vloeiend Frans, Italiaans en Engels en leerde zich de houding en het gedrag van een vorstin eigen maken. Wat betreft godsdienst werd ze vrijzinnig opgevoed, mogelijk omdat lang niet bekend was of ze met een [[Protestantisme|protestant]] of een [[Rooms-katholieke Kerk|katholiek]] zou trouwen. Pas vlak voor haar huwelijk koos Sophia Charlotte voor het [[calvinisme]] van haar toekomstige echtgenoot.<ref name=":0">{{Citeer web|url=http://www.deutsche-biographie.de/pnd118751530.html?anchor=adb|titel=Sophie Charlotte. in: Allgemeine Deutsche Biographie 34 (1892), P. 676-684|bezochtdatum=|auteur=Otto Krauske|datum=|uitgever=}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/sophie-charlotte-knigin-in-preussen/|titel=Sophie Charlotte Königin in Preußen|bezochtdatum=|auteur=|datum=|uitgever=Fembio}}</ref> | |||
Sophie Charlotte | == Huwelijk en rol als koningin-gemaal == | ||
Na een bezoek aan het hof van [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]] werden pogingen gedaan om een huwelijk te regelen tussen Sophie Charlotte en de [[Dauphin (kroonprins)|dauphin]] [[Lodewijk van Frankrijk (1661-1711)|Lodewijk]]. Dit ging echter niet door. In 1684 trouwde ze met [[Frederik I van Pruisen|Frederik van Pruisen]], de oudste zoon van keurvorst [[Frederik Willem van Brandenburg|hertog Frederik Willem van Brandenburg]]. Zij was toen zestien. In 1688 volgde haar man zijn vader op als keurvorst. | |||
Na de geboorte van haar zoon [[Frederik Willem I van Pruisen|Frederik Willem]] in 1688 ging Sophie Charlotte steeds meer een eigen leven leiden, los van dat van haar man. Frederik I was veel gelegen aan waardigheid en hofceremonieel, terwijl Sophie Charlotte zich graag op een meer informele manier amuseerde met feesten en maskerades. Zij kreeg van haar man in 1695 het kasteel [[Slot Charlottenburg|Lietzenburg]] (ook wel Lützenburg). Als haar verplichtingen aan het hof het toelieten woonde ze daar.<ref name=":0" /> | |||
Sophie Charlotte had niet de behoefte om zich actief bezig te houden met politiek en landsbestuur. Alleen als de belangen van haar ouders of het [[Keurvorstendom Brunswijk-Lüneburg|keurvorstendom Hannover]] in het geding waren probeerde ze invloed uit te oefenen. Dit leidde tot een conflict met eerste minister [[Eberhard von Danckelmann]]; zij heeft ook een rol gespeeld bij zijn uiteindelijke val in 1697. Na 1700 hield Sophie Charlotte zich helemaal niet meer bezig met politiek, dit zeer tot teleurstelling van haar moeder Sophia van de Palts, die had gehoopt via haar dochter invloed te krijgen in Pruisen.<ref name=":1">{{Citeer web|url=http://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/persoenlichkeiten/persoenlichkeitenot/404-sophie-charlotte.html|titel=Sophie Charlotte - Porträt einer preußischen Königin|bezochtdatum=|auteur=Gerhild H. M. Komander|datum=|uitgever=}}</ref> | |||
In 1701 lukte het Frederik I om de koningstitel verwerven, waardoor Sophie Charlotte de eerste koningin in Pruisen werd. | |||
== Kunst en cultuur == | |||
Lietzenburg ontwikkelde zich onder Sophie Charlotte tot een centrum van kunst en cultuur. Zij was een groot muziekliefhebber en liet bij feestelijke gelegenheden [[Opera (muziek)|opera's]] en [[Ballet|balletten]] opvoeren. Haar voorkeur ging uit naar Italiaanse muziek. De zanger en componist [[Ariosti|Attilio Ariosti]] werkte van 1697 tot 1703 aan haar hof. De operacomponist [[Giovanni Maria Bononcini|Giovanni Bononcini]], die normaal verbonden was aan het keizerlijke hof in Wenen, was er ook korte tijd en schreef een aantal opera's voor uitvoering in Lietzenburg. Violist en componist [[Arcangelo Corelli]] droeg werken op aan Sophie Charlotte. Zij was ook een van de eersten die in Berlijn [[kamermuziek]] liet uitvoeren.<ref name=":1" /> | |||
Sophie Charlotte is bekend gebleven door haar vriendschap en haar briefwisseling met de filosoof [[Gottfried Leibniz]], die haar kennis en intelligentie zeer waardeerde. Leibniz was ook al bevriend met haar moeder en kwam na 1697 steeds vaker in Berlijn, ook om daar de belangen van Hannover te bepleiten. Sophie Charlotte zette zich in voor de oprichting van de [[Pruisische Academie van Wetenschappen]] (1701), waarvan Leibniz de eerste president werd.<ref name=":0" /> | |||
== Overlijden, nagedachtenis en nakomelingen == | |||
Sophie Charlotte stierf op 37-jarige leeftijd toen ze in Hannover op bezoek was om daar het carnaval bij te wonen. Zij is bijgezet in de dom van Berlijn. Frederik I gaf kasteel Lietzenburg in haar nagedachtenis de naam [[Slot Charlottenburg]]. | |||
Sophie Charlotte en Frederik I hadden twee kinderen: | |||
* Frederik August ([[1685]]-[[1686]]). | * Frederik August ([[1685]]-[[1686]]). | ||
* [[Frederik Willem I van Pruisen|Frederik Willem]] ([[14 augustus]] [[1688]] - [[31 mei]] [[1740]]). Deze trouwde met zijn nicht [[Sophia Dorothea van Hannover]], de dochter van Sophie Charlotte's broer [[George I van Groot-Brittannië|George I]], en werd de vader van [[Frederik II van Pruisen|Frederik de Grote.]]<ref name=":2" /> | |||
== Voorouders== | == Voorouders== | ||
{| class=" | {| class="wikitable" style="background:#FFFFFF; font-size:85%; text-align:center" | ||
|- bgcolor="#E0E0E0" | |- bgcolor="#E0E0E0" | ||
!colspan="9"|Voorouders van Sophie Charlotte van Hannover | !colspan="9"|Voorouders van Sophie Charlotte van Hannover | ||
| Regel 33: | Regel 47: | ||
|'''Overgrootouders''' | |'''Overgrootouders''' | ||
|colspan="2"|[[Willem V van Brunswijk-Lüneburg]] (1535-1592)<br /> ∞ 1561<br />[[Dorothea van Oldenburg]] (1546-1617) | |colspan="2"|[[Willem V van Brunswijk-Lüneburg]] (1535-1592)<br /> ∞ 1561<br />[[Dorothea van Oldenburg]] (1546-1617) | ||
|colspan="2"|[[Lodewijk V van Hessen-Darmstadt]] (1577-1626)<br />∞ 1598<br />[[Magdalena van Brandenburg (1582-1616)|Magdalena van Brandenburg ]] (1582-1616) | |colspan="2"|[[Lodewijk V van Hessen-Darmstadt]] (1577-1626)<br />∞ 1598<br />[[Magdalena van Brandenburg (1582-1616)|Magdalena van Brandenburg]] (1582-1616) | ||
|colspan="2"|[[Frederik IV van de Palts]] (1574-1610)<br />∞ 1593<br />[[Louise Juliana van Nassau]] (1576-1644) | |colspan="2"|[[Frederik IV van de Palts]] (1574-1610)<br />∞ 1593<br />[[Louise Juliana van Nassau]] (1576-1644) | ||
|colspan="2"|[[Jacobus I van Engeland]] (1566-1625)<br /> ∞ 1589<br />[[Anna van Denemarken (1574-1619)|Anna van Denemarken ]] (1574-1619) | |colspan="2"|[[Jacobus I van Engeland]] (1566-1625)<br /> ∞ 1589<br />[[Anna van Denemarken (1574-1619)|Anna van Denemarken]] (1574-1619) | ||
|- | |- | ||
|'''Grootouders''' | |'''Grootouders''' | ||
| Regel 48: | Regel 62: | ||
|} | |} | ||
{{commonscat|Sophie Charlotte von Hannover}} | |||
{{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|q57674}}}} | |||
[[Categorie:Huis Hannover]] | [[Categorie:Huis Hannover]] | ||
[[Categorie:Partner van de koning van Pruisen]] | [[Categorie:Partner van de koning van Pruisen]] | ||
Versie van 15 mei 2016 17:44
| Sophie Charlotte van Hannover | ||
| 1668-1705 | ||
| Bestand:Sohie Charlotte von Hannover; Queen of Preußen.jpg | ||
| Hertogin van Pruisen Koningin in Pruisen | ||
| Periode | 1688-1705 | |
| Voorganger | Dorothea van Sleeswijk-Holstein | |
| Opvolger | Sophie Louise van Mecklenburg-Schwerin | |
| Vader | Ernst August van Brunswijk-Lüneburg | |
| Moeder | Sophia van de Palts | |
Sophie Charlotte van Hannover (Schloss Iburg, Bad Iburg, 30 oktober 1668 - Hannover, 1 februari 1705) was door haar huwelijk met Frederik I de eerste koningin in Pruisen. Zij was een dochter van Ernst August I, keurvorst van Hannover, en prinses Sophia Dorothea van de Palts. Als koningin-gemaal hield zich zij meestal niet bezig met politiek en landsbestuur. Zij was vooral geïnteresseerd in filosofie en muziek en haar hof stond bekend als een centrum van kunst en cultuur. Zij was bevriend met de filosoof Leibniz en speelde een belangrijke rol bij de oprichting van de Pruisische Academie van Wetenschappen. Zij was de moeder van Frederik Willem I van Pruisen en de grootmoeder van Frederik de Grote.
Jeugd en opvoeding
Sophie was de enige dochter van de toenmalige hertog Ernst August van Brunswijk-Lüneburg (de latere keurvorst van Hannover) en diens vrouw Sophia van de Palts. Via haar moeder stamde ze af van koning Jacobus I van Engeland.[1] Haar oudere broer Georg Ludwig werd na de dood van koningin Anna van Groot-Brittannië in 1714 koning George I van Groot-Brittannië.
Al bij haar geboorte had haar moeder het plan om Sophie Charlotte uit te huwelijken aan de erfgenaam van een belangrijk vorstenhuis. Haar opvoeding was ook hierop gericht. Ze kreeg hetzelfde onderwijs als haar broers, sprak vloeiend Frans, Italiaans en Engels en leerde zich de houding en het gedrag van een vorstin eigen maken. Wat betreft godsdienst werd ze vrijzinnig opgevoed, mogelijk omdat lang niet bekend was of ze met een protestant of een katholiek zou trouwen. Pas vlak voor haar huwelijk koos Sophia Charlotte voor het calvinisme van haar toekomstige echtgenoot.[2][3]
Huwelijk en rol als koningin-gemaal
Na een bezoek aan het hof van Lodewijk XIV werden pogingen gedaan om een huwelijk te regelen tussen Sophie Charlotte en de dauphin Lodewijk. Dit ging echter niet door. In 1684 trouwde ze met Frederik van Pruisen, de oudste zoon van keurvorst hertog Frederik Willem van Brandenburg. Zij was toen zestien. In 1688 volgde haar man zijn vader op als keurvorst.
Na de geboorte van haar zoon Frederik Willem in 1688 ging Sophie Charlotte steeds meer een eigen leven leiden, los van dat van haar man. Frederik I was veel gelegen aan waardigheid en hofceremonieel, terwijl Sophie Charlotte zich graag op een meer informele manier amuseerde met feesten en maskerades. Zij kreeg van haar man in 1695 het kasteel Lietzenburg (ook wel Lützenburg). Als haar verplichtingen aan het hof het toelieten woonde ze daar.[2]
Sophie Charlotte had niet de behoefte om zich actief bezig te houden met politiek en landsbestuur. Alleen als de belangen van haar ouders of het keurvorstendom Hannover in het geding waren probeerde ze invloed uit te oefenen. Dit leidde tot een conflict met eerste minister Eberhard von Danckelmann; zij heeft ook een rol gespeeld bij zijn uiteindelijke val in 1697. Na 1700 hield Sophie Charlotte zich helemaal niet meer bezig met politiek, dit zeer tot teleurstelling van haar moeder Sophia van de Palts, die had gehoopt via haar dochter invloed te krijgen in Pruisen.[4]
In 1701 lukte het Frederik I om de koningstitel verwerven, waardoor Sophie Charlotte de eerste koningin in Pruisen werd.
Kunst en cultuur
Lietzenburg ontwikkelde zich onder Sophie Charlotte tot een centrum van kunst en cultuur. Zij was een groot muziekliefhebber en liet bij feestelijke gelegenheden opera's en balletten opvoeren. Haar voorkeur ging uit naar Italiaanse muziek. De zanger en componist Attilio Ariosti werkte van 1697 tot 1703 aan haar hof. De operacomponist Giovanni Bononcini, die normaal verbonden was aan het keizerlijke hof in Wenen, was er ook korte tijd en schreef een aantal opera's voor uitvoering in Lietzenburg. Violist en componist Arcangelo Corelli droeg werken op aan Sophie Charlotte. Zij was ook een van de eersten die in Berlijn kamermuziek liet uitvoeren.[4]
Sophie Charlotte is bekend gebleven door haar vriendschap en haar briefwisseling met de filosoof Gottfried Leibniz, die haar kennis en intelligentie zeer waardeerde. Leibniz was ook al bevriend met haar moeder en kwam na 1697 steeds vaker in Berlijn, ook om daar de belangen van Hannover te bepleiten. Sophie Charlotte zette zich in voor de oprichting van de Pruisische Academie van Wetenschappen (1701), waarvan Leibniz de eerste president werd.[2]
Overlijden, nagedachtenis en nakomelingen
Sophie Charlotte stierf op 37-jarige leeftijd toen ze in Hannover op bezoek was om daar het carnaval bij te wonen. Zij is bijgezet in de dom van Berlijn. Frederik I gaf kasteel Lietzenburg in haar nagedachtenis de naam Slot Charlottenburg.
Sophie Charlotte en Frederik I hadden twee kinderen:
- Frederik Willem (14 augustus 1688 - 31 mei 1740). Deze trouwde met zijn nicht Sophia Dorothea van Hannover, de dochter van Sophie Charlotte's broer George I, en werd de vader van Frederik de Grote.[1]
Voorouders
| Voorouders van Sophie Charlotte van Hannover | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overgrootouders | Willem V van Brunswijk-Lüneburg (1535-1592) ∞ 1561 Dorothea van Oldenburg (1546-1617) |
Lodewijk V van Hessen-Darmstadt (1577-1626) ∞ 1598 Magdalena van Brandenburg (1582-1616) |
Frederik IV van de Palts (1574-1610) ∞ 1593 Louise Juliana van Nassau (1576-1644) |
Jacobus I van Engeland (1566-1625) ∞ 1589 Anna van Denemarken (1574-1619) | ||||
| Grootouders | George van Brunswijk-Calenberg (1582-1641) ∞ 1625 Anna Eleonora van Hessen-Darmstadt (1601-1659) |
Frederik V van de Palts (1596-1632) ∞ 1613 Elizabeth Stuart (1596-1662)) | ||||||
| Ouders | Ernst August van Brunswijk-Lüneburg (1629-1698) ∞ 1658 Sophia van de Palts (1630-1714) | |||||||
| Sophie Charlotte van Hannover (1669-1705) | ||||||||
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Sophie Charlotte von Hannover op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- ↑ 1,0 1,1 Sophie Charlotte Hanover, Princess of Hanover. In: The peerage: a genealogical survey of the peerage of Britain as well as the royal families of Europe Geraadpleegd op 2016-05-4
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Otto Krauske. Sophie Charlotte. in: Allgemeine Deutsche Biographie 34 (1892), P. 676-684
- º Sophie Charlotte Königin in Preußen. Fembio
- ↑ 4,0 4,1 Gerhild H. M. Komander. Sophie Charlotte - Porträt einer preußischen Königin
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)