Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Johanna Maria IJssel de Schepper: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Johanna_Maria_IJssel_de_Schepper&oldid=45135890 Haagschebluf 19 okt 2015) |
||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
| geboren = 21 oktober 1885 | | geboren = 21 oktober 1885 | ||
| geboorteplaats = [[Rotterdam]] | | geboorteplaats = [[Rotterdam]] | ||
| overleden = | | overleden = 1979 | ||
| overlijdensplaats = | | overlijdensplaats = | ||
| land = {{NL}} | | land = {{NL}} | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
| beroep = [[schrijfster]], | | beroep = [[schrijfster]], | ||
| jaren-actief = 1916 - 1947 | | jaren-actief = 1916 - 1947 | ||
| genre = | | genre = tendens- romans en toneelstukken | ||
| stroming = | | stroming = | ||
| invloeden = | | invloeden = Freud en Jung | ||
| thema = | | thema = menselijk drama | ||
| bekende-werken = | | bekende-werken = ''Wat niet mag...'' (eng: ''Mustn’t Do It!'' | ||
| uitgeverij = | | uitgeverij = | ||
| onderscheiding = | | onderscheiding = | ||
| Regel 32: | Regel 32: | ||
| portaal3 = | | portaal3 = | ||
}} | }} | ||
'''Johanna Maria IJssel de Schepper''', geboren Becker, | '''Johanna Maria IJssel de Schepper''', geboren Becker, (Rotterdam, 21 oktober 1885 - 1979), was een Nederlands roman- en toneelschrijfster.<ref group=noot>Volgens het [[Letterkundig Museum]] was het jaar van overlijden 1979. Zie hiervoor [[Overleg:Johanna_Maria_IJssel_de_Schepper#Bronvraag|Overleg Pagina.]]</ref> | ||
==Leven en werk== | |||
Johanna Maria Becker huwde op 12 december 1914 met Adrianus Jacobus Goedhart (†1918). Op 19 oktober 1919 huwde zij voor de tweede maal met Gerhard Cornelis IJssel De Schepper. Zij debuteerde in 1916 onder de naam J.M. Goedhart-Becker in [[Elseviers Geïllustreerd Maandschrift]] met haar roman ''Martje Vroom''. Vanaf haar tweede huwelijk schreef ze onder de naam Johanna Maria IJssel de Schepper. | |||
In Elseviers boekbesprekingen werd ze destijds omschreven als een ''warmmenschelijke en briljant-humoristische schrijfster''. Haar debuutroman werd beschouwd als haar beste werk. Eind jaren dertig van de vorige eeuw werd ze beschreven als een schrijfster van romans en toneelspelen die zich een uitgebreid publiek verwierf. Haar werk - vooral de toneelstukken - werden als geestig ervaren. Critici vonden dit soms iets te gewild.<ref>Winkler Prins, 5de editie</ref> | |||
===Wat niet mag ...=== | |||
In 1921 schreef IJssel de Schepper ''Wat niet mag ... drama in 3 bedrijven'', een tendenstoneelstuk dat in 1922 in eerste druk verscheen. Schrijfster behandelt in dit familiedrama de homosexualiteit. De zoon van een ogenschijnlijk harmonieus, voor die tijd doorsneegezin, komt in gewetensconflict en vertelt zijn 'grote geheim'. De homoseksuele gevoelens van de zoon zijn voor de vader onbespreekbaar. De moeder zegt het te begrijpen, maar vindt dat dat van de vader niet verwacht mag worden, omdat hij 20 jaar is blijven stilstaan, en niet met zijn kinderen is meegegroeid. Het gezin valt uit elkaar, vader en moeder staan lijnrecht tegenover elkaar, dochter raakt in crisis, de zoon vereenzaamt. | |||
Voor het begin van de jaren twintig van de 20ste eeuw was dit een gedurfd stuk. De [[homo-emancipatie]] was nog in haar begin fase. Toen het stuk in 1922 op de planken kwam werd het zwaar bekritiseerd door de (christelijke) pers. Men oordeelde dat het ''geen onderwerp voor het toneel'' was. IJssel de Schepper heeft met het stuk een boodschap willen brengen, wat precies de reden is is onbekend, mogelijk de invloed van Freud en Jung.<ref name=Trouw>[http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/1678556/2006/11/17/Hoe-ouders-in-1922-worstelden-met-homoseksuele-zoon.dhtml Trouw 17 november 2006: ''Hoe ouders in 1922 worstelden met homoseksuele zoon.'']</ref> | |||
In 2006 tot en met 2008 is IJssel de Scheppers ''Wat niet mag ...'' opnieuw op de planken gebracht door de Haarlemse [[toneelgroep 'Het Volk']].<ref>[http://www.toneelgroephetvolk.nl/ Toneelgroep Het Volk]</ref> Het Volk bracht het stuk met taalgebruik uit begin 20ste eeuw, ze wist de waarden en normen en de irrationele angst van die tijd neer te zetten. Met een mix van drama en humor waar IJssel de Schepper ook om bekend was. Nergens werd de schrijfster op de hak genomen ook al is de humor voor de 21ste eeuwse begrippen misschien wat melig. Na 80 jaar is ''Wat niet mag ...'', drama van menselijk verdriet en wanhoop, door Het Volk opnieuw in de actualiteit gebracht.<ref name=Trouw/> | |||
In 2010 is ''Wat niet mag ...'' in het Engels vertaald met als titel ''Mustn’t Do It!''. Laurence Senelick, hoogleraar drama aan de [[Tuftsuniversiteit]] in Boston bezorgde de vertaling voor Broadway Play Publishing Inc.<ref name=vertaling>[http://www.bu.edu/phpbin/calendar/event.php?id=107917&cid=17 {{Aut|Laurence Senelick (vert.)}} (2010) ''Mustn’t Do It!'']</ref> | |||
==Bibliografie== | ==Bibliografie== | ||
De publicaties van Johanna Becker zijn ter inzage bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.<ref>[http://opc4.kb.nl/DB=1/SET=1/TTL=1/NXT?FRST=1 KB.nl Titellijst ''Johanna Maria IJssel de Schepper-Becker'']</ref> | De publicaties van Johanna Becker zijn ter inzage bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.<ref>[http://opc4.kb.nl/DB=1/SET=1/TTL=1/NXT?FRST=1 KB.nl Titellijst ''Johanna Maria IJssel de Schepper-Becker'']</ref> | ||
;Onder de naam J. M. Goedhart-Becker: | ;Onder de naam J. M. Goedhart-Becker: | ||
*Martje Vroom (roman, Amsterdam, Van Kampen, [1917]). In 1916 had Elsevier de roman reeds gepubliceerd.<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19160101&id=EGM-19160101-0053 Elsevier, jaargang 26, deel 51, 1916: ''Martje Vroom'']</ref> | *Martje Vroom (roman, Amsterdam, Van Kampen, [1917]). In 1916 had Elsevier de roman reeds gepubliceerd.<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19160101&id=EGM-19160101-0053 Elsevier, jaargang 26, deel 51, 1916: ''Martje Vroom'']</ref> | ||
*De zoen (eenacter, Amsterdam 1916) Rond [1919] werd het uitgegeven door De maatschappij voor goede en goedkoope lectuur<ref>[http://opc4.kb.nl/PPN?PPN=088054306 KB.nl Titellijst ''De zoen'']</ref><ref>[http://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=211&miadt=1212&miaet=14&micode=BB-ND&minr=929411&milang=nl&misort=titel%7Cdesc&miview=ldt Archieven.nl ''De Zoen: tooneelspel in één bedrijf'' J.M. Goedhart-Becker z.j.]</ref> | |||
*De dood van de oude mevrouw Van Leeuwen (Amsterdam, P.N. van Kampen en Zoon, z.j.)<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19200701&id=EGM-19200701-0139 Elsevier, jrg. 30, deel 60, p. 132-134: {{Aut|Robbers, Herman}} ''Boekbespreking'']</ref> De Gids noemt 1917,<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/_gid001191701_01/_gid001191701_01.pdf DBNL.org: ''De Gids'', jaargang 81. P.N. van Kampen & zoon, Amsterdam 1917]</ref> de KB plaatst als jaartal [1919].<ref>[http://opc4.kb.nl/PPN?PPN=079284248 KB.nl Titelgegevens ''De dood van de oude mevrouw Van Leeuwen'']</ref> | *De dood van de oude mevrouw Van Leeuwen (Amsterdam, P.N. van Kampen en Zoon, z.j.)<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19200701&id=EGM-19200701-0139 Elsevier, jrg. 30, deel 60, p. 132-134: {{Aut|Robbers, Herman}} ''Boekbespreking'']</ref> De Gids noemt 1917,<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/_gid001191701_01/_gid001191701_01.pdf DBNL.org: ''De Gids'', jaargang 81. P.N. van Kampen & zoon, Amsterdam 1917]</ref> de KB plaatst als jaartal [1919].<ref>[http://opc4.kb.nl/PPN?PPN=079284248 KB.nl Titelgegevens ''De dood van de oude mevrouw Van Leeuwen'']</ref> | ||
;Toneel: | ;Toneel: | ||
*Het laatste stadium: satyre in drie bedrijven op de moderne vrouw (Amsterdam, Van Kampen, 1921)<ref>[http://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&identifier=MMKB02%3A100002603%3A00001 Delpher: ''Het laatste stadium'' z.j.]</ref> | *Het laatste stadium: satyre in drie bedrijven op de moderne vrouw (Amsterdam, Van Kampen, 1921)<ref>[http://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&identifier=MMKB02%3A100002603%3A00001 Delpher: ''Het laatste stadium'' z.j.]</ref> | ||
*Wat niet mag ... : drama in 3 bedrijven (Amsterdam, Van Kampen, | *Wat niet mag ... : drama in 3 bedrijven (Amsterdam, P.N. Van Kampen & Zoon, 1922). In 2010 vertaald in het Engels.<ref name=vertaling/> | ||
*Dans, nonneke dans (met J. van Randwijk, Antwerpen 1923) | *Dans, nonneke dans (met J. van Randwijk, Antwerpen 1923) | ||
*Menschen (met J. van Randwijk, Amsterdam 1925) | *Menschen (met J. van Randwijk, Amsterdam 1925) | ||
;Romans: | ;Romans: | ||
*Martje Maters, geb. Vroom (Amsterdam 1ste druk 1927, 2de druk [ca. 1930]).<ref>[http://opc4.kb.nl/PPN?PPN=865822484 KB.nl Titelgegevens ''Martje Maters, geb. Vroom'']</ref> Dit werk was in 1926, voor de eerste druk, gepubliceerd in Elsevier.<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19260701&id=EGM-19260701-0066&words=+IJssel%20+de%20+Schepper-beckers%20ijssel%20schepper%20becker Elsevier jrg. 36, deel 72, 1926: ''Martje Maters, Geb. Vroom]</ref> | *Martje Maters, geb. Vroom (Amsterdam 1ste druk 1927, 2de druk [ca. 1930]).<ref>[http://opc4.kb.nl/PPN?PPN=865822484 KB.nl Titelgegevens ''Martje Maters, geb. Vroom'']</ref> Dit werk was in 1926, voor de eerste druk, gepubliceerd in Elsevier.<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19260701&id=EGM-19260701-0066&words=+IJssel%20+de%20+Schepper-beckers%20ijssel%20schepper%20becker Elsevier jrg. 36, deel 72, 1926: ''Martje Maters, Geb. Vroom]</ref> | ||
*Het dwaze hart (Amsterdam, 1ste druk 1928, 2de druk ca. 1934) | *Het dwaze hart (Amsterdam, 1ste druk 1928, 2de druk z.j. [ca. 1934]) | ||
*De slinger van den tijd (Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1934)<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19350101&id=EGM-19350101-0264&words=+IJssel%20+de%20+Schepper-beckers%20ijssel%20schepper%20becker Elsevier jrg. 45 deel 89, 1935: {{aut|Robbers, Herman}} 'Boekbespreking' ''De slinger van den tijd'']</ref><ref>[http://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&identifier=MMKB05:000038112 Delpher: ''De slinger van den tijd'' (1934)]</ref> | *De slinger van den tijd (Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1934)<ref>[http://www.elseviermaandschrift.nl/pagedetail.do?code=EGM&date=19350101&id=EGM-19350101-0264&words=+IJssel%20+de%20+Schepper-beckers%20ijssel%20schepper%20becker Elsevier jrg. 45 deel 89, 1935: {{aut|Robbers, Herman}} 'Boekbespreking' ''De slinger van den tijd'']</ref><ref>[http://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&identifier=MMKB05:000038112 Delpher: ''De slinger van den tijd'' (1934)]</ref> | ||
*Ontmoeting met het leven en met den dood (Amsterdam, Van Kampen, 1942) | *Ontmoeting met het leven en met den dood (Amsterdam, Van Kampen, 1942) | ||
| Regel 53: | Regel 67: | ||
{{Appendix}} | {{Appendix|1=Bronnen | ||
*Elseviers Geïllustreerd Maandschrift [http://www.elseviermaandschrift.nl/page.do?code=EGM&date=19010101 (Digitaal)] | |||
*Koninklijke Bibliotheek (KB) [https://www.kb.nl/ (Digitaal)] | |||
;Noot | |||
{{References|group=noot}} | |||
;Referenties | |||
{{References|2=2}} | |||
{{References|name=Trouw}} | |||
}} | |||
[[Categorie:Nederlands schrijver]] | [[Categorie:Nederlands schrijver]] | ||
Versie van 28 okt 2015 11:31
| Johanna Maria IJssel de Schepper | ||
| Afbeelding gewenst | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Johanna Maria IJssel de Schepper, geboren Becker. Van 1914 tot 1919 J.M. Goedhart – Becker | |
| Geboren | 21 oktober 1885, Rotterdam | |
| Overleden | 1979 | |
| Land |  Nederland
| |
| Beroep | schrijfster, | |
| Werk | ||
| Jaren actief | 1916 - 1947 | |
| Genre(s) | tendens- romans en toneelstukken | |
| Invloeden | Freud en Jung | |
| Thema's | menselijk drama | |
| Bekende werken | Wat niet mag... (eng: Mustn’t Do It! | |
| Dbnl-profiel | ||
Johanna Maria IJssel de Schepper, geboren Becker, (Rotterdam, 21 oktober 1885 - 1979), was een Nederlands roman- en toneelschrijfster.[noot 1]
Leven en werk
Johanna Maria Becker huwde op 12 december 1914 met Adrianus Jacobus Goedhart (†1918). Op 19 oktober 1919 huwde zij voor de tweede maal met Gerhard Cornelis IJssel De Schepper. Zij debuteerde in 1916 onder de naam J.M. Goedhart-Becker in Elseviers Geïllustreerd Maandschrift met haar roman Martje Vroom. Vanaf haar tweede huwelijk schreef ze onder de naam Johanna Maria IJssel de Schepper.
In Elseviers boekbesprekingen werd ze destijds omschreven als een warmmenschelijke en briljant-humoristische schrijfster. Haar debuutroman werd beschouwd als haar beste werk. Eind jaren dertig van de vorige eeuw werd ze beschreven als een schrijfster van romans en toneelspelen die zich een uitgebreid publiek verwierf. Haar werk - vooral de toneelstukken - werden als geestig ervaren. Critici vonden dit soms iets te gewild.[1]
Wat niet mag ...
In 1921 schreef IJssel de Schepper Wat niet mag ... drama in 3 bedrijven, een tendenstoneelstuk dat in 1922 in eerste druk verscheen. Schrijfster behandelt in dit familiedrama de homosexualiteit. De zoon van een ogenschijnlijk harmonieus, voor die tijd doorsneegezin, komt in gewetensconflict en vertelt zijn 'grote geheim'. De homoseksuele gevoelens van de zoon zijn voor de vader onbespreekbaar. De moeder zegt het te begrijpen, maar vindt dat dat van de vader niet verwacht mag worden, omdat hij 20 jaar is blijven stilstaan, en niet met zijn kinderen is meegegroeid. Het gezin valt uit elkaar, vader en moeder staan lijnrecht tegenover elkaar, dochter raakt in crisis, de zoon vereenzaamt.
Voor het begin van de jaren twintig van de 20ste eeuw was dit een gedurfd stuk. De homo-emancipatie was nog in haar begin fase. Toen het stuk in 1922 op de planken kwam werd het zwaar bekritiseerd door de (christelijke) pers. Men oordeelde dat het geen onderwerp voor het toneel was. IJssel de Schepper heeft met het stuk een boodschap willen brengen, wat precies de reden is is onbekend, mogelijk de invloed van Freud en Jung.[2]
In 2006 tot en met 2008 is IJssel de Scheppers Wat niet mag ... opnieuw op de planken gebracht door de Haarlemse toneelgroep 'Het Volk'.[3] Het Volk bracht het stuk met taalgebruik uit begin 20ste eeuw, ze wist de waarden en normen en de irrationele angst van die tijd neer te zetten. Met een mix van drama en humor waar IJssel de Schepper ook om bekend was. Nergens werd de schrijfster op de hak genomen ook al is de humor voor de 21ste eeuwse begrippen misschien wat melig. Na 80 jaar is Wat niet mag ..., drama van menselijk verdriet en wanhoop, door Het Volk opnieuw in de actualiteit gebracht.[2]
In 2010 is Wat niet mag ... in het Engels vertaald met als titel Mustn’t Do It!. Laurence Senelick, hoogleraar drama aan de Tuftsuniversiteit in Boston bezorgde de vertaling voor Broadway Play Publishing Inc.[4]
Bibliografie
De publicaties van Johanna Becker zijn ter inzage bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.[5]
- Onder de naam J. M. Goedhart-Becker
- Martje Vroom (roman, Amsterdam, Van Kampen, [1917]). In 1916 had Elsevier de roman reeds gepubliceerd.[6]
- De zoen (eenacter, Amsterdam 1916) Rond [1919] werd het uitgegeven door De maatschappij voor goede en goedkoope lectuur[7][8]
- De dood van de oude mevrouw Van Leeuwen (Amsterdam, P.N. van Kampen en Zoon, z.j.)[9] De Gids noemt 1917,[10] de KB plaatst als jaartal [1919].[11]
- Toneel
- Het laatste stadium: satyre in drie bedrijven op de moderne vrouw (Amsterdam, Van Kampen, 1921)[12]
- Wat niet mag ... : drama in 3 bedrijven (Amsterdam, P.N. Van Kampen & Zoon, 1922). In 2010 vertaald in het Engels.[4]
- Dans, nonneke dans (met J. van Randwijk, Antwerpen 1923)
- Menschen (met J. van Randwijk, Amsterdam 1925)
- Romans
- Martje Maters, geb. Vroom (Amsterdam 1ste druk 1927, 2de druk [ca. 1930]).[13] Dit werk was in 1926, voor de eerste druk, gepubliceerd in Elsevier.[14]
- Het dwaze hart (Amsterdam, 1ste druk 1928, 2de druk z.j. [ca. 1934])
- De slinger van den tijd (Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1934)[15][16]
- Ontmoeting met het leven en met den dood (Amsterdam, Van Kampen, 1942)
- Tine Valckier: een belijdenis van schuld (Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1947)