Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Armoriaal: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Armoriaal&oldid=44869943 10 sep 2015) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Armoriaal&oldid=44899930 15 sep 2015) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Een '''armoriaal''' is een begrip uit de [[heraldiek]]. Het betreft een [[ | Een '''armoriaal''' is een begrip uit de [[heraldiek]]. Het betreft een verzameling van [[wapen (heraldiek)|wapens]] afgebeeld op losse folia of gebundeld in een [[wapenboek]] (ook [[codex]]) of afgebeeld op een [[wapenrol]] met daarbij in voorkomend geval een verwijzing via tekst naar degene die het wapen voert. Deze verzameling kan ook een [[digitaal|digitale]] vorm aannemen.{{bron?|Wie stelt dat het ook digitaal kan? Zijn er ook goede Nederlandstalige bronnen voor? De mooie verzameling gemeentewapens van Dqfn13 en Wikibelgiaan op wikipedia kan je bezwaarlijk een wapenboek noemen. Hier heb je een overkoepelend begrip voor nodig: "armoriaal".|2015|09|14}} | ||
==Evolutie van | ==Evolutie van armoriaals doorheen de tijd== | ||
Armoriaals waren tijdens de [[late middeleeuwen]] een hulpmiddel om iemands identiteit vast te stellen en de afkomst na te gaan. Daarbij waren zij een ijkpunt voor het [[Wapenrecht (heraldiek)|wapenrecht]]. Het ging om een werkinstrument van de [[heraut|herauten]]. De staat van de bladen met soms verlies van afzonderlijke folia wijzen daarop. Tijdens het [[Ancien Regime]] was het ook een middel om gepaste belastingen te heffen. Het armoriaal is omwille van het feit dat veel oorspronkelijke wapens verdwenen zijn nu een belangrijke secundaire bron om [[wapen (heraldiek)|wapens]] te identificeren. Armoriaals beschouwt men nu als vaak unieke werkstukken met een hoge kunstzinnige waarde. | Armoriaals waren tijdens de [[late middeleeuwen]] een hulpmiddel om iemands identiteit vast te stellen en de afkomst na te gaan. Daarbij waren zij een ijkpunt voor het [[Wapenrecht (heraldiek)|wapenrecht]]. Het ging om een werkinstrument van de [[heraut|herauten]]. De staat van de bladen met soms verlies van afzonderlijke folia wijzen daarop. Tijdens het [[Ancien Regime]] was het ook een middel om gepaste belastingen te heffen. Het armoriaal is omwille van het feit dat veel oorspronkelijke wapens verdwenen zijn nu een belangrijke secundaire bron om [[wapen (heraldiek)|wapens]] te identificeren. Armoriaals beschouwt men nu als vaak unieke werkstukken met een hoge kunstzinnige waarde. | ||
== | ==Vormen van armoriaals== | ||
===Wapenboek=== | |||
{{Zie hoofdartikel|Wapenboek}} | |||
===Wapenrol=== | |||
{{Zie hoofdartikel|Wapenrol}} | |||
==Soorten armoriaals== | ==Soorten armoriaals== | ||
| Regel 27: | Regel 20: | ||
* [[Wapenboek Beyeren]]<br /> | * [[Wapenboek Beyeren]]<br /> | ||
Men noemt ze gelegenheidsarmoriaals omdat ze werden vervaardigd naar aanleiding van een bijzonder evenement zoals een [[toernooi]], een [[huwelijk]] of het sluiten van een [[verdrag]]. Men maakte alzo een [[inventaris]] op van de aanwezigen via een nauwgezette beschrijving met afbeelding van hun wapens. | Men noemt ze gelegenheidsarmoriaals omdat ze werden vervaardigd naar aanleiding van een bijzonder evenement zoals een [[toernooi]], een [[huwelijk]] of het sluiten van een [[verdrag]]. Men maakte alzo een [[inventaris]] op van de aanwezigen via een nauwgezette beschrijving met afbeelding van hun wapens. | ||
===Illustratieve armoriaals=== | ===Illustratieve armoriaals=== | ||
| Regel 33: | Regel 26: | ||
===Institutionele armoriaals=== | ===Institutionele armoriaals=== | ||
Het betreft hier een verzameling van geschilderde wapens van stichtingen of religieuze ordes die over een lange periode | Het betreft hier een verzameling van geschilderde wapens van stichtingen of religieuze ordes die over een lange periode werden aangelegd zoals de [[Duitse Orde]]. | ||
== | ===Bijzondere armoriaals=== | ||
Zo bestaat er een ''Armoriaal van [[Oranje-Nassau]]''. Dit is een verzameling van 100 afbeeldingen, in prent en in tekening, van de 17e, 18e en 19e eeuw, van de wapens gevoerd door de verschillende leden van het huis van Nassau, van het wapen der Republiek en dat van het Koninkrijk der Nederlanden. <ref> [https://archive.org/stream/oranjenassaubibl00wpva/oranjenassaubibl00wpva_djvu.txt Armoriaal van Oranje-Nassau blz 3, art 28] </ref> | |||
{{References}} | {{References}} | ||
{{Navigatie vaktermen heraldiek}} | {{Navigatie vaktermen heraldiek}} | ||
[[Categorie:Heraldiek]] | [[Categorie:Heraldiek]] | ||
[[Categorie:Armoriaal]] | [[Categorie:Armoriaal]] | ||
Versie van 20 okt 2015 10:20
Een armoriaal is een begrip uit de heraldiek. Het betreft een verzameling van wapens afgebeeld op losse folia of gebundeld in een wapenboek (ook codex) of afgebeeld op een wapenrol met daarbij in voorkomend geval een verwijzing via tekst naar degene die het wapen voert. Deze verzameling kan ook een digitale vorm aannemen.[bron?]
Evolutie van armoriaals doorheen de tijd
Armoriaals waren tijdens de late middeleeuwen een hulpmiddel om iemands identiteit vast te stellen en de afkomst na te gaan. Daarbij waren zij een ijkpunt voor het wapenrecht. Het ging om een werkinstrument van de herauten. De staat van de bladen met soms verlies van afzonderlijke folia wijzen daarop. Tijdens het Ancien Regime was het ook een middel om gepaste belastingen te heffen. Het armoriaal is omwille van het feit dat veel oorspronkelijke wapens verdwenen zijn nu een belangrijke secundaire bron om wapens te identificeren. Armoriaals beschouwt men nu als vaak unieke werkstukken met een hoge kunstzinnige waarde.
Vormen van armoriaals
Wapenboek
 Zie Wapenboek voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Wapenrol
| Zie Wapenrol voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Soorten armoriaals
Gelegenheidsarmoriaals
Deze rekent men tot de oudste van de armoriaals. Dit zijn:
- Armorial Bellenville
- Wapenboek Gelre [bron?] [noot 1]
- Armorial Le Breton
- Wapenboek van Wijnbergen
- Wapenboek Beyeren
Men noemt ze gelegenheidsarmoriaals omdat ze werden vervaardigd naar aanleiding van een bijzonder evenement zoals een toernooi, een huwelijk of het sluiten van een verdrag. Men maakte alzo een inventaris op van de aanwezigen via een nauwgezette beschrijving met afbeelding van hun wapens.
Illustratieve armoriaals
Dit zijn handschriften waarin veel wapenafbeeldingen voorkomen om een gebeurtenis te illustreren. De auteurs van dergelijke handschriften, meestal geen herauten, schreven een verhaal of een kroniek en voegden daar wapens als verwijzing aan toe.
Institutionele armoriaals
Het betreft hier een verzameling van geschilderde wapens van stichtingen of religieuze ordes die over een lange periode werden aangelegd zoals de Duitse Orde.
Bijzondere armoriaals
Zo bestaat er een Armoriaal van Oranje-Nassau. Dit is een verzameling van 100 afbeeldingen, in prent en in tekening, van de 17e, 18e en 19e eeuw, van de wapens gevoerd door de verschillende leden van het huis van Nassau, van het wapen der Republiek en dat van het Koninkrijk der Nederlanden. [1]
| Vaktermen in de heraldiek |
|---|
Citefout: Er bestaat een label <ref> voor de groep "noot", maar er is geen bijbehorend label <references group="noot"/> aangetroffen