Coalitie: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Coalitie&oldid=43853117 - 17 apr 2015 - 15 jun 2005 - 81.11.219.9 Robk) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Coalitie&oldid=44170048 Sikjes) |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
Een '''coalitie''' is een verbond of samenwerkingsverband tussen verschillende groepen of partijen. De term wordt vooral gebruikt in de [[politiek]] en in [[internationale betrekkingen]]. | Een '''coalitie''' (van het [[Latijn]]se ''coalitus'' = verbinding) is een verbond of samenwerkingsverband tussen verschillende groepen of partijen. De term wordt vooral gebruikt in de [[politiek]] en in [[internationale betrekkingen]]. | ||
==Politiek== | ==Politiek== | ||
In de politiek is een coalitie een samenwerking tussen verschillende [[politieke partij]]en. Hierdoor wordt het mogelijk een [[regering]] te formeren, die door een deel van de volksvertegenwoordiging wordt ondersteund. Er bestaan verschillende soorten coalities, zoals minderheids- en meerderheidscoalities. Bij de minderheidscoalitie heeft de coalitie geen meerderheid in het parlement, bij een meerderheidscoalitie is dit wel het geval. Minderheidscoalities komen vaak voor in Scandinavische landen ( | In de politiek is een coalitie een samenwerking tussen verschillende [[politieke partij]]en. Hierdoor wordt het mogelijk een [[regering]] te formeren, die door een deel van de volksvertegenwoordiging wordt ondersteund. Er bestaan verschillende soorten coalities, zoals minderheids- en meerderheidscoalities. Bij de minderheidscoalitie heeft de coalitie geen meerderheid in het parlement, bij een meerderheidscoalitie is dit wel het geval. Minderheidscoalities komen vaak voor in de [[Scandinavië|Scandinavische]] landen [[Denemarken]], [[Noorwegen]] en [[Zweden]].<ref>{{en}} {{aut|Arter, D.}} (2006). ''Democracy in Scandinavia: Consensual, Majoritarian Or Mixed?''. Manchester, UK: Manchester University Press, [https://books.google.nl/books?id=iLH4C0mUAC4C&lpg=PA86&dq=minority%20coalition&hl=nl&pg=PA86#v=onepage&q&f=false pag. 86]</ref> Meerderheidscoalities komen in West-Europa sinds de [[Tweede Wereldoorlog]] vaak voor in onder andere de [[Benelux]], [[Duitsland]], [[Finland]], [[Frankrijk]] en [[Italië]].<ref>{{en}} {{aut|Müller, W.C. & Strøm, K.}} (2003). ''Coalition Governments in Western Europe''. Oxford, UK: Oxford University Press, [https://books.google.nl/books?id=PFqU55tsZ-QC&lpg=PP1&dq=coalition&hl=nl&pg=PA2#v=onepage&q&f=false pag. 2]</ref> | ||
In de politiek staat tegenover de coalitie de [[oppositie (politiek)|oppositie]]. De oppositie heeft geen aandeel in de regering. Een oppositie is het vaak dan ook niet eens met de besluiten van de regering. De oppositie kan in een meerderheidscoalitie weinig weerstand bieden aangezien de meerderheid van de volksvertegenwoordiging achter de regering staat. In een minderheidscoalitie zal de regering echter wel rekening moeten houden met de wensen van het parlement. | In de politiek staat tegenover de coalitie de [[oppositie (politiek)|oppositie]]. De oppositie heeft geen aandeel in de regering. Een oppositie is het vaak dan ook niet eens met de besluiten van de regering. De oppositie kan in een meerderheidscoalitie weinig weerstand bieden aangezien de meerderheid van de volksvertegenwoordiging achter de regering staat. In een minderheidscoalitie zal de regering echter wel rekening moeten houden met de wensen van het parlement. | ||
Een bijzonder [[fenomeen]] is de laatste jaren in Nederland de "bevriende" oppositie. Deze bestaat uit drie partijen, die niet deelnemen aan de coalitie, maar wel van te voren betrokken zijn bij de voorstellen die de regering wil indienen in het parlement. Dit vooroverleg is nodig omdat de regering wel kan steunen op een [[Gewone meerderheid|meerderheid]] in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]], maar niet in de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]]. | |||
==Militair== | ==Militair== | ||
Een coalitie kan ook gevormd worden tussen landen op militair gebied. Zo was er in de [[Tweede Wereldoorlog]] een as Berlijn-Rome-Tokyo ([[Duitsland]], [[Italië]] en [[Japan]]) - de [[asmogendheden]]. Dat kan gezien worden als een coalitie. | Een coalitie kan ook gevormd worden tussen landen op militair gebied. Zo was er in de [[Tweede Wereldoorlog]] een as Berlijn-Rome-Tokyo ([[Duitsland]], [[Italië]] en [[Japan]]) - de [[asmogendheden]]. Dat kan gezien worden als een coalitie. Een andere coalitie was die tussen de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]], eveneens tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 2003 kwam de groep landen die onder leiding van de [[Verenigde Staten]] deelnam aan de [[Irakoorlog]] bekend te staan als de ''[[Multinationale troepenmacht in Irak|Coalition of the Willing]]''.<ref>{{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/2862343.stm US names 'coalition of the willing'] BBC.com, 18 maart 2003</ref> Een ander voorbeeld van een militaire coalitie is die onder leiding van [[Saoedi-Arabië]] in [[Interventie in Jemen (2015)|Jemen in 2015]].<ref>[http://www.volkskrant.nl/buitenland/coalitie-neemt-jemen-zwaar-onder-vuur~a4011768/ Coalitie neemt Jemen zwaar onder vuur] De Volkskrant, 9 mei 2015</ref> In een militair verband wordt een coalitie ook wel eens aangeduid als [[alliantie]]. | ||
= | {{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|q124964}}}} | ||
[[Categorie:Politieke terminologie]] | [[Categorie:Politieke terminologie]] | ||
[[Categorie:Internationale betrekkingen]] | [[Categorie:Internationale betrekkingen]] |
Huidige versie van 18 mei 2015 om 17:49
Een coalitie (van het Latijnse coalitus = verbinding) is een verbond of samenwerkingsverband tussen verschillende groepen of partijen. De term wordt vooral gebruikt in de politiek en in internationale betrekkingen.
Politiek
In de politiek is een coalitie een samenwerking tussen verschillende politieke partijen. Hierdoor wordt het mogelijk een regering te formeren, die door een deel van de volksvertegenwoordiging wordt ondersteund. Er bestaan verschillende soorten coalities, zoals minderheids- en meerderheidscoalities. Bij de minderheidscoalitie heeft de coalitie geen meerderheid in het parlement, bij een meerderheidscoalitie is dit wel het geval. Minderheidscoalities komen vaak voor in de Scandinavische landen Denemarken, Noorwegen en Zweden.[1] Meerderheidscoalities komen in West-Europa sinds de Tweede Wereldoorlog vaak voor in onder andere de Benelux, Duitsland, Finland, Frankrijk en Italië.[2]
In de politiek staat tegenover de coalitie de oppositie. De oppositie heeft geen aandeel in de regering. Een oppositie is het vaak dan ook niet eens met de besluiten van de regering. De oppositie kan in een meerderheidscoalitie weinig weerstand bieden aangezien de meerderheid van de volksvertegenwoordiging achter de regering staat. In een minderheidscoalitie zal de regering echter wel rekening moeten houden met de wensen van het parlement.
Een bijzonder fenomeen is de laatste jaren in Nederland de "bevriende" oppositie. Deze bestaat uit drie partijen, die niet deelnemen aan de coalitie, maar wel van te voren betrokken zijn bij de voorstellen die de regering wil indienen in het parlement. Dit vooroverleg is nodig omdat de regering wel kan steunen op een meerderheid in de Tweede Kamer, maar niet in de Eerste Kamer.
Militair
Een coalitie kan ook gevormd worden tussen landen op militair gebied. Zo was er in de Tweede Wereldoorlog een as Berlijn-Rome-Tokyo (Duitsland, Italië en Japan) - de asmogendheden. Dat kan gezien worden als een coalitie. Een andere coalitie was die tussen de geallieerden, eveneens tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 2003 kwam de groep landen die onder leiding van de Verenigde Staten deelnam aan de Irakoorlog bekend te staan als de Coalition of the Willing.[3] Een ander voorbeeld van een militaire coalitie is die onder leiding van Saoedi-Arabië in Jemen in 2015.[4] In een militair verband wordt een coalitie ook wel eens aangeduid als alliantie.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º (en) Arter, D. (2006). Democracy in Scandinavia: Consensual, Majoritarian Or Mixed?. Manchester, UK: Manchester University Press, pag. 86
- º (en) Müller, W.C. & Strøm, K. (2003). Coalition Governments in Western Europe. Oxford, UK: Oxford University Press, pag. 2
- º (en) US names 'coalition of the willing' BBC.com, 18 maart 2003
- º Coalitie neemt Jemen zwaar onder vuur De Volkskrant, 9 mei 2015
