Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Guy Fawkes: verschil tussen versies
(kopie van http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Guy_Fawkes&action=edit&oldid=33487167) |
(bronvermelding enz) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[ | [[Bestand:Guy_Fawkes_by_Cruikshank.jpg|thumb|320px|Guy Fawkes, zoals getekend door George Cruikshank (1792–1878)]] | ||
'''Guy Fawkes''', ook wel '''Guido Fawkes''', ([[York (Engeland)|York]], [[13 april]] [[1570]] – [[Londen]], [[31 januari]] [[1606]]) was een Engels militair. Hij is bekend geworden wegens zijn rol in de samenzwering om koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]] en een groot deel van de in Londen wonende Schotse adel te vermoorden. | '''Guy Fawkes''', ook wel '''Guido Fawkes''', ([[York (Engeland)|York]], [[13 april]] [[1570]] – [[Londen]], [[31 januari]] [[1606]]) was een Engels militair. Hij is bekend geworden wegens zijn rol in de samenzwering om koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]] en een groot deel van de in Londen wonende Schotse adel te vermoorden. | ||
| Regel 10: | Regel 9: | ||
Op [[5 november]] [[1605]] werd Fawkes in een kelder onder het [[Hogerhuis (House of Lords)|Hogerhuis]] betrapt, met [[lont]]en, [[Lucifer (vuur)|lucifers]] en [[buskruit]] in zijn bezit. Het complot staat daarom bekend als het [[Buskruitverraad]]. Fawkes en zes andere schuldigen werden opgepakt en wegens [[hoogverraad]] ter dood veroordeeld. Het complot was ontdekt door een katholieke Lord, een vriend van Fawkes, die een waarschuwingsbrief had ontvangen om niet naar het parlement te komen. | Op [[5 november]] [[1605]] werd Fawkes in een kelder onder het [[Hogerhuis (House of Lords)|Hogerhuis]] betrapt, met [[lont]]en, [[Lucifer (vuur)|lucifers]] en [[buskruit]] in zijn bezit. Het complot staat daarom bekend als het [[Buskruitverraad]]. Fawkes en zes andere schuldigen werden opgepakt en wegens [[hoogverraad]] ter dood veroordeeld. Het complot was ontdekt door een katholieke Lord, een vriend van Fawkes, die een waarschuwingsbrief had ontvangen om niet naar het parlement te komen. | ||
Fawkes werd veroordeeld tot [[ophanging (doodstraf)|ophanging]] en [[vierendeling]]. Guy Fawkes werd in 1606 veroordeeld tot deze straf maar ontliep hem door voortijdig van een schavot te springen waarbij hij zijn nek brak. Wellicht werd zijn lijk later alsnog gevierendeeld maar hij maakte de pijn ervan niet meer mee. Toen Fawkes voor zijn executie werd gevraagd waarom hij de koning wilde vermoorden, zei hij dat hij alleen maar de bevelen van de toenmalige [[paus]] opvolgde, die de koning had [[excommunicatie|geëxcommuniceerd]]. Dat Fawkes niet overal als schurk wordt beschouwd, blijkt uit het feit dat één van de [[Galápagoseilanden]] naar hem is genoemd: [[Isla Guy Fawkes]], en een natuurpark in [[New South Wales]]: [[Nationaal park Guy Fawkes River]]. | Fawkes werd veroordeeld tot [[ophanging (doodstraf)|ophanging]] en [[vierendeling]]. Guy Fawkes werd in 1606 veroordeeld tot deze straf maar ontliep hem door voortijdig van een schavot te springen waarbij hij zijn nek brak.<ref>Northcote Parkinson 1976, pp. 91–92</ref><ref>Fraser 2005, p. 283</ref> Wellicht werd zijn lijk later alsnog gevierendeeld maar hij maakte de pijn ervan niet meer mee. Toen Fawkes voor zijn executie werd gevraagd waarom hij de koning wilde vermoorden, zei hij dat hij alleen maar de bevelen van de toenmalige [[paus]] opvolgde, die de koning had [[excommunicatie|geëxcommuniceerd]]. Dat Fawkes niet overal als schurk wordt beschouwd, blijkt uit het feit dat één van de [[Galápagoseilanden]] naar hem is genoemd: [[Isla Guy Fawkes]], en een natuurpark in [[New South Wales]]: [[Nationaal park Guy Fawkes River]]. | ||
==Folklore== | ==Folklore== | ||
Elk jaar wordt op 5 november tijdens ''[[Guy Fawkes Night]]'' in het [[Verenigd Koninkrijk]] het Buskruitverraad herdacht. Bij die gelegenheid steekt men poppen van stro die Guy Fawkes voorstellen in brand tezamen met grote hoeveelheden [[vuurwerk]]. In de kelders van het Britse parlement wordt die dag traditioneel een inspectie gehouden om te zien of er niet weer een aanslag wordt beraamd. | Elk jaar wordt op 5 november tijdens ''[[Guy Fawkes Night]]'' in het [[Verenigd Koninkrijk]] het Buskruitverraad herdacht. Bij die gelegenheid steekt men poppen van stro die Guy Fawkes voorstellen in brand tezamen met grote hoeveelheden [[vuurwerk]]. In de kelders van het Britse parlement wordt die dag traditioneel een inspectie gehouden om te zien of er niet weer een aanslag wordt beraamd. | ||
De gebeurtenissen rond het Buskruitverraad vormen nog steeds een inspiratiebron. Zo was het de basis voor het verhaal van de graphic novel | De gebeurtenissen rond het Buskruitverraad vormen nog steeds een inspiratiebron. Zo was het de basis voor het verhaal van de graphic novel ’V for Vendetta’, waarvan in 2005 in Amerika ook een speelfilm ''[[V for Vendetta (film)|V for Vendetta]]'' werd gemaakt. Het [[Guy Fawkesmasker]] wordt als herkenningsteken gebruikt door onder andere de groep [[Anonymous (groep)|Anonymous]]. | ||
==Bronvermelding== | |||
* {{Aut|Fraser, Antonia}}, ''The Gunpowder Plot'', Phoenix, 2005 [1996]. ISBN 0-7538-1401-3 | |||
* {{Aut|Northcote Parkinson, C.}}, ''Gunpowder Treason and Plot'', Weidenfeld and Nicolson, 1976. ISBN 0-297-77224-4 | |||
==Verwijzingen== | |||
<references/> | |||
{{commons|Guy Fawkes}} | {{commons|Guy Fawkes}} | ||
{{DEFAULTSORT:Fawkes, Guy}} | |||
[[Categorie:Brits militair | [[Categorie:Brits militair]] | ||
[[Categorie:Engels geëxecuteerd persoon | [[Categorie:Engels geëxecuteerd persoon]] | ||
Versie van 3 jan 2013 10:41
Guy Fawkes, ook wel Guido Fawkes, (York, 13 april 1570 – Londen, 31 januari 1606) was een Engels militair. Hij is bekend geworden wegens zijn rol in de samenzwering om koning Jacobus I en een groot deel van de in Londen wonende Schotse adel te vermoorden.
Fawkes werd geboren in York, waar hij gedoopt werd in de kerk van St. Michael-le-Belfry en waar hij naar school ging. Hij diende verschillende jaren als soldaat, waarbij hij ervaring met explosieven opdeed. Fawkes diende onder de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog, en hielp onder andere om Calais in te nemen (1596).
Buskruitverraad
De aanslag tegen de protestantse koning Jacobus I werd in mei 1604 beraamd door de Engelse katholieken Robert Catesby, Thomas Percy, John Wright, Robert Keyes, Thomas Wintour en Robert Wintour. Fawkes, die over aanzienlijke militaire kennis en ervaring met explosieven beschikte, kwam al snel in aanraking met Catesby.
Op 5 november 1605 werd Fawkes in een kelder onder het Hogerhuis betrapt, met lonten, lucifers en buskruit in zijn bezit. Het complot staat daarom bekend als het Buskruitverraad. Fawkes en zes andere schuldigen werden opgepakt en wegens hoogverraad ter dood veroordeeld. Het complot was ontdekt door een katholieke Lord, een vriend van Fawkes, die een waarschuwingsbrief had ontvangen om niet naar het parlement te komen.
Fawkes werd veroordeeld tot ophanging en vierendeling. Guy Fawkes werd in 1606 veroordeeld tot deze straf maar ontliep hem door voortijdig van een schavot te springen waarbij hij zijn nek brak.[1][2] Wellicht werd zijn lijk later alsnog gevierendeeld maar hij maakte de pijn ervan niet meer mee. Toen Fawkes voor zijn executie werd gevraagd waarom hij de koning wilde vermoorden, zei hij dat hij alleen maar de bevelen van de toenmalige paus opvolgde, die de koning had geëxcommuniceerd. Dat Fawkes niet overal als schurk wordt beschouwd, blijkt uit het feit dat één van de Galápagoseilanden naar hem is genoemd: Isla Guy Fawkes, en een natuurpark in New South Wales: Nationaal park Guy Fawkes River.
Folklore
Elk jaar wordt op 5 november tijdens Guy Fawkes Night in het Verenigd Koninkrijk het Buskruitverraad herdacht. Bij die gelegenheid steekt men poppen van stro die Guy Fawkes voorstellen in brand tezamen met grote hoeveelheden vuurwerk. In de kelders van het Britse parlement wordt die dag traditioneel een inspectie gehouden om te zien of er niet weer een aanslag wordt beraamd.
De gebeurtenissen rond het Buskruitverraad vormen nog steeds een inspiratiebron. Zo was het de basis voor het verhaal van de graphic novel ’V for Vendetta’, waarvan in 2005 in Amerika ook een speelfilm V for Vendetta werd gemaakt. Het Guy Fawkesmasker wordt als herkenningsteken gebruikt door onder andere de groep Anonymous.
Bronvermelding
- Fraser, Antonia, The Gunpowder Plot, Phoenix, 2005 [1996]. ISBN 0-7538-1401-3
- Northcote Parkinson, C., Gunpowder Treason and Plot, Weidenfeld and Nicolson, 1976. ISBN 0-297-77224-4
Verwijzingen
Vrije mediabestanden over Guy Fawkes op Wikimedia Commons